Chris Vegter bij Attiek

Het Fries Museum op het Zaailand wordt een ramp. Gisteravond was ik aanwezig bij het Attiek-debat in Parnas in Leeuwarden. Veel mensen, veel geschreeuw, weinig wol. Opmerkelijk hoe de architecten Chris Vegter en Rein Hofstra hun kritiek op het plan Nieuw Zaailand zo zwak verwoordden. Alles passeerde de revue: de verstoring van de centrale as van het plein, het primaat van de winkelrouting, de lengte van de slurf, het foutief inpassen in het stedelijk weefsel, etcetera, etcetera… maar waar met een grote boog omheen werd gedraaid was de kwaliteit van het ontwerp van Hubert Jan Henket. Het nieuwe Fries Museum wordt gewoon een slap, laat modernistisch gebouw dat op geen enkele wijze een meerwaarde gaat vormen voor dit onmogelijke plein. Al het geouwehoer over hoe je dit plein kunt upgraden, laat onbesproken dat dit in feite een onmogelijke opgave is. Er is al zoveel geklooid met het Zaailand dat de resterende ruimte van dit plein veel weg heeft van een vel papier, dat door het eindeloos tekenen en weer uitstuffen, compleet stuk is geraakt.

Als je hier als architect wat wilt, dan moet je een krachtig en spectaculair gebaar maken. Dat is aan deze architect niet besteed. Zijn ontwerp is ook allesbehalve origineel. Het is een slap aftreksel van het ontwerp van Norman Foster voor het Carré d’Art in Nîmes, waarvan de bovenbouw gekopieerd is in Leeuwarden en de vijf verdiepingen onder de grond zijn nageaapt bij Henkets nieuwbouw voor de kunstacademie in Arnhem. Dubbel plagiaat dus.

Dit is de verkeerde architect voor de verkeerde opdracht. Henket kan heel subtiel in een historische context een nieuwe bouwkundige toevoeging maken, maar voor het Zaailand is deze architectenkeuze een tragische vorm van miscasting. Zonder het Bonnema-legaat had hij deze opdracht ook nooit gekregen. Maar helemaal treurig is, dat hij er zich met een Jantje van Leien van af heeftgemaakt. Zijn ontwerp voor het Zaailand is ongeïnspireerd en eigenlijk ronduit saai. Uiteraard heb ik dit gisteravond ook allemaal nog eens keer geroepen. Maar het mag niet baten. De domheid regeert en de kritiek wordt niet gehoord.

Het Carré d’Art in Nîmes

16.30 uur:

Glazen koepel Friesland Bank (ontwerp Grunstra architecten): een andere kloon van Norman Foster (De Reichstag in Berlijn)

17.16 uur:

Ook nep op het Zaailand: De Mercuriusfontein is in 1923 ontworpen door een Duitse professor, genaamd Bredow, maar was eigenlijk bedoeld voor een plein in Buenos Aires. Vandaar dat de schaal van dit beeld nooit heeft geklopt.