Donderdagavond was er in het Leeuwarder debatcentrum De Bres een discussieavond belegd over de kwaliteit van de kunstkritiek in Friesland. Leider van het debat was ‘good old’ Asing Althaus, die zich de laatste tijd steeds meer ontpopt als de Friese Matthijs van Nieuwkerk. Tenminste, dat zou hij wel wiillen. De wereld draait door, maar niet bij de kunstredactie van de Leeuwarder Courant. In de LC van gisteren was ook niets over dit debat te lezen.

Dat is op opmerkelijk, vooral omdat in de Freed-bijlage van vorige week vrijdag de lezer met een pagina groot artikel werd opgewarmd voor dit debat. In plaats daarvan walmt de palinggeur van Thom Mercuur kritiekloos op in een complete bijlage die door Gert Jan Slagter uiterst pretentieus is vormgegeven. De LC schrijft wat de massa wil horen. ‘Same as it ever was’. Voor een sumier verslag van de debatavond in de Bres moet de LC-lezer uitwijken naar de site van Liwwarders.nl. Deze bespreking eindigt als volgt:

“Grote afwezige was gisteravond de Leeuwarder kunstpaus Huub Mous. Op Liwwadders.nl had Mous al betoogd het onverstandig te vinden om een eigen redacteur de leiding van het debat in handen te geven. ‘Dat is hetzelfde als wanneer je na de ramp in Volendam de cafébaas van Cafe ‘Het Hemeltje’ zou benoemen tot leider van het onderzoek naar de oorzaak van de ramp in café ‘Het Hemeltje’.”

Voor zover valt op te maken uit het verslag verzandde de avond inderdaad in het door mij voorspelde incestueuze gekeuvel waar niemand wat mee opschiet. De LC heeft de slechtste cultuurpagina van Nederland. Zo’n discussie laat je dus niet leiden door de chef van diezelfde kunstredactie. Dan beleg je een tribunaal. Voor mijn part, een openbare terechtstelling op basis van een onafhankelijk onderzoek. Laat Pieter van Vollenhoven eerst maar eens de ramp bij deze krant objectief en grondig onderzoeken.

Na de dood van Sikke Doele in 2002 is er geen fatsoenlijk stuk meer over beeldende kunst in die krant verschenen. Bij de hoofdredactie waren ze kennelijk even vergeten dat de LC op dat gebied zowat zeventig jaar lang een grote naam had opgebouwd met achtereenvolgens Eduard Kools die van 1936 tot 1971 kunstrecensent was en ook met Sikke Doele die deze functie van 1968 tot 2002 heeft vervuld.

Daarna werd de vacature intern ingevuld, want dat was wel zo makkelljk en goedkoop ook. Zo kwam Sytse Singelsma op die stoel terecht, een beste brave jongen, die ik nog nooit op een kritische analyse heb kunnen betrappen. Hij is zelf een mislukt kunstenaar en dat is als criticus so wie so al geen beste uitgangspositie. Iedereen die in Friesland realistisch schildert en bovendien zich miskend voelt wordt door Singelsma de lucht in geschreven.

Als hij lippendienst moet bewijzen aan de directeur van de Kunstuitleen, dan klimt hij meteen in de pen, want hij is goed bevriend met echtgenoot van diezelfde directeur. Zo kon het gebeuren dat over de teloorgang van het CBK in de Infirmerie nog nooit een objectief, laat staan een kritisch artikel in de LC is verschenen. Het feit dat de bovenverdieping van de Infirmerie, die destijds met veel overheidsgeld voor ateliers is ingericht al twee jaar leeg staat, heeft nog nooit de krant gehaald. En dat terwijl die leegstand nota bene voor 50 % door de Gemeente Leeuwarden wordt gesubsidieerd.

Echte schandalen lees je nooit op de kunstpagina van de LC. Of omdat de hele redactie zit te slapen, of omdat een redacteur persoonlijke belangen heeft. Want van scheiding tussen privé en publieke belangen heeft niemand bij die krant ooit wat gehoord. Over zaken die het kunstbeleid van de provincie of de gemeente betreffen lees je van die Singelsma nooit iets. Van Asing Walthaus trouwens ook niet, want die is alleen geïnteresseerd in de film, film en nog eens film en verder de borstvergrotingen van Britney Spears. Het is een zootje daar op de kunstredactie. Ook Rimmer Mulder liet van de zomer nog in ‘De Moanne’ weten dat hij Asing Walthaus graag wel eens op zijn plaats zou willen zetten, maar dat hij niet weet hoe hij dat moet aanpakken. En zo rommelt het daar maar door.

Van Asing Walthaus heb ik ook nog nooit een bijdrage voor de opiniepagina gezien. Zijn voorganger Pieter de Groot deed dat nog wel eens, al moest zijn echtgenote dan wel influisteren wat hij schrijven moest. Asing Walthaus vliegt bij voorkeur op de automatische piloot. Hij vindt Kees ’t Hart heel interessant en wil ook heel graag zijn vriendje zijn, al zag hij vroeger zijn werk helemaal niet zitten. De boeken van Kees moesten altijd eerst in alle landelijke kranten gerecenseerd zijn, voordat iemand van de LC daar zijn vingers aan wilde branden. Maar nu is Kees God. Ook voor Asing dus.

Dat zootje ongeregeld kruipt mekaar op zo’n avond weer eventjes in de kont. Een krant met een regionaal monopolie als de LC heeft een grote verantwoordelijkheid voor het kunstklimaat in deze provincie. Die verantwoordelijkheid lappen ze bij de LC aan hun laars. Dit is Friesland op zijn smalst. Wat zeg ik, het is een ramp. Café Het Hemeltje was er niets bij.