Dit is de brug van Simancas, maar nu vanaf de andere kant gezien. Ook deze foto heb ik zelf genomen met mijn Agfa Clack in de zomer van 1964. Achter de brug ligt de camping met het kleine strandje aan de rivier, waarop ik destijds met mijn luchtbed heb rondgedreven. Gisteren ontving ik van een trouwe lezer een reactie op mijn verhaal over Simancas en met name over het boek Zwarte Renaissance van Chris van der Heijden. Het is een brief van dankbaarheid aan de auteur van het boek, en diens  reactie daarop. Dat alles leek leek mij belangwekkend genoeg om hier nog eens opnieuw te plaatsen.

… 4 januari 1999.

Geachte heer Van der Heijden,

Op zaterdagmorgen 28 november 1999 reed ik naar Amsterdam om… te bezoeken. Over de radio hoorde ik Martin Ros bijzonder lovend over uw boek ‘Zwarte renaissance’ spreken. Hij onderbouwde zijn lofuitingen niet. Maar omdat ik begreep dat het om een wetenschappelijk werk over het Spanje van tussen plm. 1490 en 1540 ging, raakte ik ervan overtuigd dat uw boek mij zou geven waar ik al zo’n 25 jaar naar zocht, namelijk het antwoord op de vraag: ‘welke bezieling en welke daaruit volgende dynamiek heeft Spanje aan het einde van de Middeleeuwen gekend?’

Uit ongeduld heb ik uw boeke na aankomst in Amsterdam bij de eerste de beste boekhandel gekocht (Allert de Lange, Damrak). Vervolgens ben ik , om een eerste indruk te krijgen, bij wijze van spreken naar het restaurant van De Bijenkorf gerend. Het was een emotionele indruk: trillende handen, te vlug willen lezen. Uw boek nam mij in het drukke restaurant volkomen in beslag. Ik kwam in een wereld terecht waarvan ik het bestaan vermoedde, maar niet wist dat die zo ongelofelijk boeiend was. Dat laatste natuurlijk in de beleving van de veilige burger anno 1998. Bijna was ik … vergeten. Nu ik het boek uitgelezen heb en met de herlezing bezig ben is het mij veel duidelijker geworden dat het katholicisme de stuwende kracht achter allerlei initiatieven en processen is geweest.

‘Zwarte renaissance’ is bijzonder creatief, literair, historisch, historiserend en helder qua indeling, samenhang en zinsbouw geschreven. Zodanig dat ik als leek tot herlezing werd en zeer waarschijnlijk opnieuw en opnieuw word gedwongen. Overigens met genoegen, want het is een wetenschappelijk werk van hoog niveau dat je leest als een jongensboek. Een zeldzame combinatie. Ik denk trouwens dat ook deskundigen als hispanisten en historici niet aan herlezing ontkomen, willen zij zichzelf en het boek recht doen.

Tijdens het lezen en bij het oproepen van het gelezene, spontaan vermengd met pers0onlijke bespiegelingen en fantasieën, heb ik regelmatig het gevoel dat ik deelnemer ben aan de Spaanse maatschappij in de beschreven periode.

Wat zullen het onderzoek en het schrijven enorm veel tijd hebben gevraagd en wat zult u over doorzettingsvermogen en moed hebben moeten beschikken!
Ik ben u zeer erkentelijk!

Met hoogachting…

***

7 januari 1999

Geachte ….

Bij terugkomst gisteravond van een langdurig kerstverblijf in Spanje vond ik uw brief. Het schaamrood stijgt me naar de kaken maar dat neemt niet weg dat ik bijzonder blij ben met zo’n schrijven. Het doet me meer dan lovende kritieken in de pers. Dank en vriendelijke groet.

Chris van der Heijden

p.s. overigens zou ik nooit zeggen dat het katholicisme de drijvende kracht was. Het was het geloof in een vorm voordat er sprake was van de scheiding tussen katholiek en protestant.