Het graf van Mondriaan

Vanochtend om kwart over negen wandelde ik moederziel alleen door de Ecokathedraal in Mildam. Het was doodstil en de zon speelde een subtiel spel met het licht en de bladeren. Er is daar een boom omgewaaid. Dat is al jaren zo, maar er wordt niets aan gedaan. Bewust niet. De natuur geeft in neemt in deze omgeving, waar de mens  samen met de natuur voortdurend bezig is om te bouwen en te breken. Want ook de mens breekt hier dingen af, zo hoorde ik even later bij de bijeenkomst van de Stichting Tijd. Zeven mensen waren samengekomen in het atelier van Louis le Roy, dat zich middenin de Ecokathedraal bevindt, half verscholen tussen het herfstachtige lover dat inmiddels behoorlijk aan het verkleuren is.

Sommige bouwsels worden weer afgebroken en op andere plekken worden terrassen en paden opgegraven die na verloop van tijd geheel overwoekerd waren geraakt. Alles met toestemming overigens van de grote meester zelf. Er ontstond enige discussie over de vraag wat de grondregel eigenlijk is, die aan deze incidentele herstelwerkzaamheden ten grondslag ligt. Safety first, want een bezoeker mag hier niet zijn nek breken natuurlijk. Maar soms hebben ook esthetische overwegingen de overhand. Zo is ook het denken over de Ecokathedraal nog steeds in beweging. Al zullen er nooit machines aan te pas komen. Alles gebeurt hier met menselijke energie. Het proces van natuur gaat hier een fusie aan met de cultuur van de mens en dat alles in een eindeloze wisselwerking die zich vanaf microniveau voorzet in steeds hogere en complexere structuren.

Onlangs is Louis de Roy nog even wezen kijken in zijn eigen kathedraal. Johan van der Zee, die ook aanwezig was vanochtend, heeft daar een film van gemaakt, die op 31 oktober a.s. wordt vertoond als de eerste  Le Roy-lezing wordt gehouden, georganiseerd door de Stichting Tijd. Achteraan op een van de terassen ligt een grafsteen op de vloer. Rustplaats valt hier te lezen in een inscriptie in de steen. Le Roy blijkt deze oude grafsteen hier ooit bewust te hebben geplaatst naast een zitje waar je even kunt uitrusten. Hier staat de tijd stil in een omgeving, waar niets stil staat, maar alles in beweging is en de tijd neemt. Even verderop, zo hoorde ik, heeft Le Roy ooit Mondriaan begraven. Laatst hebben ze dit graf gedolven. Onder het plaveisel lag een strak raster van stenen, dat geheel bedolven was geraakt door alle verzakkingen. Over duizend jaar is de Ecokathedraal misschien geheel onder de grond verdwenen, maar het kan ook zijn dat hij dan tot hoog in de hemel rijkt. Misschien gaan we wel de Nieuwe Middeleeuwen tegemoet. De tijd zal het leren.