Bijna veertigduizend boeken zijn uit Zee mans huis in Rome hierheen ver voerd, in drie vrachtwagens. Hij be- handelde zijn boeken met grote zorg. Je kunt soms niet eens zien dat hij ze gelezen heeft. En er zaten vaak nog plakkertjes op: ‘lets voor Zeeman?’ Zijn belangstelling was enorm. In mei veilen we zijn collectie Geschie enis, Filosofie en Muziek, en op 16 en 17 november zal het gedeelte Litera tuur en Kunst volgen.’ Uit Zeemans verzameling komen onder andere: boeken over de geschiedenis van Rome, Het mysterie van de verdwenen bordelen, The Oxford Companion to Food, de geschiedenis van de pasta, Nieuwentyts Het regt gebruik der we relt beschouwingen, ter overtuiginge van ongodisten en ongelovigen aange toont (1759), en De staats- en koerantent tolk, of woordenboek der geleerden· en ongeleerden (1732). Hoe weten we zeker dat die boeken uit Zeemans bezit komen? Steen kamp: ‘De grote man had een minus cuul handschrift. Je moet er een loupe bij nemen om zijn signatuur te kun nen lezen.’
Aldus stond vanochtend te lezen in de Volkskrant. Met de foto bij dit bericht werd ik op mijn wenken bediend, want deze laat overduidelijk zien dat ook in Rome de boekenkasten van Zeeman geen enkele gelijkenis vertoonden met de ‘geschilderde boekenkasten’ van Lode Pemmelaar. Ik heb inmiddels de veilingcatalogus besteld, maar nog niet ontvangen. Niet dat ik naar de veilig ga – ik ben niet zo’n bibliofiel en zeker geen necrofiel – maar ik ben toch wel nieuwsgierig naar wat Zeeman in al die jaren aan boeken bij elkaar heeft vergaard. De kleine opsomming van de Volkskrant zegt me niet zo veel. Kennelijk heeft men een aantal ogenschijnlijk exotische titels op een rijtje gezet. In één geval is dat niet zo geslaagd. Het hoek Het mysterie van de verdwenen bordelen kocht ik in september 2006 bij Selexyz Scholten in Groningen. Het was sterk afgeprijsd. Ik geloof dat ik er 5,95 Euro voor betaald heb. Toevalligerwijs was dat ook de laatste keer dat ik Michaël Zeeman heb ontmoet.
Het mysterie van de verdwenen bordelen (1998) van Martin Bossenbroek en Jan H. Kompagnie is een aardig boek, dat inzicht geeft in de gevolgen van het bordeelverbod aan het eind van de negentiende eeuw. Maar het is beslist geen exotisch collectors item, ook niet met de minuscule handtekening van Zeeman. Het zou me niet verbazen als hij dit boek op diezelfde middag in Groningen heeft gekocht. Wonderlijk genoeg ontmoetten wij elkaar wel vaker in die boekhandel. Zeeman gaf in die tijd gastcolleges in Groningen aan de Universiteit. Ik aan Academie Minerva. Verschil moet er wezen. Ik schreef over die ontmoeting in mijn log Gods herder van de letteren, niet wetend dat het de laatste keer zou zijn dat we elkaar zagen. Ik vroeg hem toen nog of hij de paus een beetje in de gaten wilde houden. Kort daarvoor was Benedictus XVI in opspraak geraakt door zijn beruchte rede in het Duitse Regensburg. Je kunt merken dat Zeeman tegenwoordig niet meer in de buurt van de paus zit. Aan die malle Antoine Bodar hebben we daar niks. Zonder Zeeman in Rome gaat de Kerk nog eens naar de klote, let op mijn woorden.