Veel mensen vinden dat de beste oplossing van het probleem van de globalisering de globalisering zelf is. Dit rampzalige proces, dat een spoor van ellende in de derde en vierde wereld achterlaat heeft inmiddels zijn eigen remedie, namelijk: de vrije-markteconomie, die alle verschillen uiteindelijk zal rechttrekken. Er zijn ook mensen die het hier niet mee eens zijn, zoals Naomi Klein bijvoorbeeld. Deze mensen noemen zich ‘anti-globalisten’ en tegenwoordig worden ze ook wel ‘anders-globalisten’ genoemd. Er zijn ook mensen die zichzelf ‘idealistische globalisten’ noemen. Ze zijn eerst puissant rijk geworden door de globalisering en gaan daarna de liefdadigheid prediken, zoals Bill Gates en George Soros. ‘De winst gaat voor de gift uit’ is hun lijfspreuk, zoals bij de kapitalisten van de oude stempel de kost voor de baat uitging.
Er is nog een groep en die noemen zich ‘liberale communisten’. In feite zijn ze een nieuw soort globalisten, maar ze gaan vermomd in een pakket mooie idealen zoals duurzaam ondernemen en de voor iedereen vrij toegankelijke nieuwe internet-economie. De Franse socioloog Olivier Malnuit heeft de tien geboden van deze nieuwe ‘liberale communisten’ onlangs als volgt geformuleerd:
1): Geef alles voor niks (gratis toegang, geen copyright); breng alleen de bijkomende diensten in rekening, wat je alleen maar rijker zal maken.
(2): Verander de wereld, verkoop niet alleen dingen: een algemene revolutie, een verandering van de maatschappij, zal de dingen verbeteren.
(3): Zorg en deel, en wees je bewust van je sociale verantwoordelijkheid.
(4): Wees creatief: richt je op design, nieuwe technologieën en kennis.
(5): Zeg alles: er zullen geen geheimen. Onderschrijf en beoefen de cultus van transparantie, de vrije informatiestroom. De hele mensheid zou moeten samenwerken en met elkaar in wisselwerking staan.
(6): Neem geen van negen tot vijf baan. Houd je alleen bezig met geïmproviseerde communicaties die smart, dynamisch en flexibel zijn.
(7): Ga terug naar de schoolbank en doe aan permanente educatie.
(8): Handel als een enzym: werk niet alleen voor de markt, maar initieer nieuwe vormen van sociale samenwerking.
(9): Sterf arm: geef je geld aan degenen die het nodig hebben, want je hebt meer dan je ooit uitgeven.
(10): Sta in voor de staat: breng het partnerschap van bedrijven en de staat in bedrijf.
Ik kwam deze tien geboden tegen in het nieuwste boek Geweld (2009) van de Sloveense filosoof Slavoi Žižek. Žižek heeft het niet zo op deze liberale communisten. Volgens hem ontkennen ze een vorm van geweld die in het systeem van de globalisering zelf zit ingebakken. Je hebt drie soorten geweld: (1): Fysiek of subjectief geweld, (2): het symbolisch geweld van de taal en (3): het systematische of objectieve geweld, dat in een systeem verscholen zit en doorgaans onzichtbaar blijft voor wie het niet wil zien. Het is de kruiwagen waarmee de stelende arbeider elke keer de fabriek uitloopt. De stapel stenen die wordt met ingeladen onder het oog van de politieagent, en het knopje van het licht op de WC dat maar niet aan wil gaan. Sommige problemen kun je niet aan de buitenkant van een situatie herkennen. Die problemen zitten ingebakken in de situatie zelf en de foutieve oplossing is meestal in het belang van degene die er baat bij heeft, dat het probleem in kwestie in zijn ware gedaante blijft voortbestaan.
Bestaat er eigenlijk nog wel een mogelijkheid om aan het systeem te ontsnappen, laat staan om het te ontregelen. Loopt elke poging tot ontsnapping niet dood in het labyrint? Wordt elke daad van verzet niet voortdurend door het systeem geïncorporeerd? Vooralsnog ga ik er vanuit dat er binnen het systeem nog het een en ander mogelijk is. Schrijven op internet is het geven van een excessieve gift. Internet schept voor iedereen waar ook ter wereld de mogelijkheid om de kraan wijd open te zetten. Internet is een netwerk van open sources. Internet bevordert het om niet weggeven van informatie: controversieel, provocatief en destructief. In die zin is ook Wilkileaks een hedendaagse vorm van liberaal communisme.