Om te beginnen even een kleine correctie. Abe de Vies heeft afgezien van een honorarium voor de publicatie van zijn ‘manifest’ Nocht oan de takomst, dat hij schreef voor de Koöperaasje 2018.  Ook voor de foto’s, die de tekst zullen illustreren, heeft hij geen geld gevraagd. Zo liet eindredacteur Ernst Bruinsma mij vanochtend per mail weten. Nogal wiedes natuurlijk, want de  Koöperaasje werd voor dit manifest ‘gefaciliteerd’ door de Provincie. Er zijn mensen die door KH 2018 een heel jaarsalaris bij elkaar sprokkelen. Uit de stukken van de provincie valt op te maken dat bij het bureau Fryslân 2018 drie mensen al een contract gekregen hebben voor 2011, ongeacht de uitkomst van de politieke besluitvorming bij provincie en gemeente. Henk Keizer kreeg zelfs een contract voor drie jaar. Dat verklaart ook waarom er zo nodig 800.000 Euro voorlopig moest worden toegekend voor een periode van slechts drie maanden.  Mocht de Gemeenteraad van Leeuwarden eind maart besluiten om de stekker eruit te trekken – en dat zit er dik in als je de neuzen in de Raad telt  – dan heeft de provincie  stevige wachtgeldverplichtingen.

Jannewietske de Vries wordt voortdurend beloond voor haar wanbeleid. Het lijkt er zelfs op of haar kokerblik besmettelijk is. Ik had al geen hoge pet op van het niveau van Provinciale Staten, maar dat beeld is er gisteren niet rooskleuriger op geworden.  Een uitzondering was het GroenLinks-raadslid Van der Honing, die met een gloedvol betoog de Staten een spiegel voor hield. ‘Dit is uitstel van onverdoofd ritueel slachten,’ zo vatte hij de besluitvorming  samen. Het is toch van de gekke, dat al op 9 uur ’s ochtends op de site van LC stond te lezen, dat GS met een compromis zouden komen en dat daarmee elke discussie feitelijk overbodig was geworden.  Zoals ik al voorspelde is er koehandel gepleegd in de achterkamertjes. Het CDA ging overstag en nam genoegen met een ‘douceurtje’ van 8 ton tot eind maart. Het CDA had aanvankelijk de besluitvorming van Leeuwarden af willen wachten. En Jannewietske de Vries ging overstag, hoewel ze eerder expliciet had verklaard, dat ze geen ‘knip’ wilde in het bedrag van 2.4 miljoen. Ze wilde ‘een duidelijk signaal van vertrouwen’ afgeven, en anders maar niet.

Zo hobbelt dit project maar door en kost het ons handen met geld, op weg naar een fiasco. Ondertussen moeten we ‘onszelf opnieuw uitvinden’. We hebben een ‘mentale doorbraak’ nodig. Maar wat uiteindelijk zal overblijven is een collectief trauma en de verspilling van miljoenen aan overheidsgeld, die hard nodig zijn voor de noodlijdende cultuur in deze provincie. In de wandelgangen sprak ik nog een zakelijk adviseur van de stichting Fryslân 2018, een persoon die deel uitmaakt van de steunfractie van D ’66. Hij heeft zijn handen er van af getrokken, nadat hij zag hoe klungelig Henk Keizer te werk ging bij het creëren van draagvlak.

Hij wist me te vertellen dat er over 2011 al flinke financiële tekorten zijn bij de stichting. Er zitten dus nog lijken in de kast. Dat verklaart eens te meer waarom Jannewietske de Vries acuut geld nodig had. Veel geld. Er werden ook nog moties ingediend om de 2.4 miljoen ( minus 8 ton)  die nu in het vooruitzicht zijn gesteld hoe dan ook te bestemmen voor de culturele infrastructuur, mocht het eind maart mislopen. Ik heb de stemmingen niet meer meegemaakt, maar ik vrees dat deze moties het niet gehaald hebben. Eens te meer werd een oude waarheid bevestigd. Als je geld over de balk gooit, doe het dan in het groot. Niemand zal het je kwalijk nemen.

Waar moet trouwens die 70 miljoen vandaan komen, die nodig is als Leeuwarden in 2013 de race wint en echt culturele hoofdstad mag worden? Van de provincie natuurlijk. Wat hier gebeurt is het lozen van een overschot. De provincie zwemt in de pecunia met al zijn NOUN-gelden. Ze weten alleen van gekkigheid niet waaraan ze het moeten besteden. In het klein bezuinigen en in het groot verspillen. Dat is het devies in tijden van crisis.

Overigens kreeg Jannewietske de Vries het nog even lastig toen Van der Galiën van de PVV haar het vuur aan de schenen legde over die switch van provincie naar gemeente, als het gaat om de kandidaatstelling. In mei j.l. begon bij de provincie het besef te dagen dat Leeuwarden niet allen als postadres kon gaan fungeren, maar het zelf ook echt moest willen. Daarna volgde het moeizame overleg met  Leeuwarden. Volgens Jannewietske de Vries had zij de Staten hierover goed geïnformeerd. De vraag blijft natuurlijk waarom zij hier zo laat achter kwam. Het antwoord is: het is gewoon niet waar. Zo hoorde ik van Edith Nobel die als provincieambtenaar het project ondersteunde, dat er al in 2009 contacten waren met Inez Boogaarts , die destijds werkzaam was op het Consulaat generaal Düsseldorf van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij was verantwoordelijk voor de Nederlandse  samenwerking met het Ruhrgebied, toen dat culturele hoofdstad was.

Inez Bogaars heeft er destijds expliciet op gewezen dat Leeuwarden het project moet trekken zoals in het Ruhrgebied de stad Essen dat heeft gedaan.  Dit alles heeft Jannewietske de Vries naast zich neergelegd of voor zich uit geschoven. Waarom ? Dat is voor iedereen duidelijk die weet dat zij niet door één deur kan met de cultuurwethouder van Leeuwarden. Toen het echt niet meer kon, moesten Henk Deinum en Ferd Crone als reddende engel optreden. Die blunder heeft uiteindelijk 2 miljoen Euro en twee jaar vertraging gekost. Nogmaals, als je geld over de balk smijt doe het dan in het groot. Geen mens zal het je kwalijk nemen. Wie maalt er straks nog om, als het kerstdiner op tafel staat? Zijn roman The genius and the goddess sloot Aldous Huxley af met de volgende woorden: ‘Wees voorzichtig. Het is vandaag de geboortedag van de Verlosser. Bijna iedereen die je tegenkomt zal dronken zijn.’