In het tijdschrift de Moanne schreef ik in november j.l. – op verzoek van Ernst Bruinsma – het artikel Nog altijd strijd om Leafdedea over de nieuwe uitgave van de roman Leafdedea (1963) van Homme Earnstma, pseudoniem voor Feijo Schelto Sixma baron van Heemstra (1916-1999). De tekst van dit artikel is ook op mijn weblog te lezen (zie hier ). Ik schreef dit artikel naar aanleiding van een lange tekst die ik deze zomer van Josse de Haan kreeg toegestuurd. Deze tekst is te lezen op de site van de Moanne. (zie: hier). In het gisteren verschenen nummer van De Moanne reageert mevrouw Caers op mijn artikel met een wel zeer opmerkelijke ingezonden brief :
Brussel, 8 december 2011
Geachte heer Bruinsma,
Ik heb kennis genomen van “Nog altijd strijd om Leafdedea”, het artikel van Huub Mous in De Moanne, n° 9. Tot mijn spijt vond ik er, wat mij betreft, verschillende zware feitelijke onjuistheden. De belangrijkste brengt mij zelf in staat de auteur en het tijdschrift voor de rechtbank te roepen om publieke rechtzetting te eisen en schadevergoeding voor geleden leed.
Daarna volgt een betoog op hoge toon, waarvan ik u de inhoud zal besparen (zie hier). De kritiek komt er vooral op neer dat ik beweerd heb dat mevrouw Caers de rechten van Leafdedea van de auteur gekocht zou hebben, terwijl zij die – zoals zij nu beweert – geërfd heeft. En daarnaast dat het boek direct uit het Fries in het Frans is vertaald en niet uit het Nederlands.
Ik heb weinig behoefte om inhoudelijk in te gaan deze kritiek. Voor je het weet word ik door mevrouw Caers alsnog voor de rechtbank in Brussel gedaagd en ik hoorde van de week op de radio, dat het gerechtsgebouw daar zo lek is als een mandje. Er zijn niet eens bewaakte toegangspoortjes, dus gebeurt het geregeld dat gemaskerde mannen met raskalnikovs hier de rechtszaal binnenvallen om zo hun gerak te halen. Voor alle duidelijkheid: ik heb in november j.l een heel plezierig verlopen telefoongesprek gehad met Mevrouw Caers. Ik belde haar op met de vraag of ik haar enkele zaken mocht voorleggen die Jose de Haan in zijn lange artikel naar voren had gebracht. Mevrouw Caers vroeg mij toen of ik haar ’s avonds wilde terugbellen, want dan had ze wat meer tijd.
Zo hebben we ‘s avond uitgebreid met elkaar gesproken en van dat gesprek heb ik nauwkeurig aantekeningen gemaakt. Na afloop zei mevrouw mevrouw Caers nog, dat ze heel blij was dat ik haar benaderd had. Ze had het volste vertrouwen in mijn artikel en hoefde de tekst ook niet te voren te zien. Het is dus beslist niet zo, dat dit gesprek – zoals mevrouw Caers nu beweert – ‘een onverwachte en vlugge telefoon’ is geweest en ‘ informeel’ was ‘zonder voor- en nawerking’. Die nawerking wilde zij zelf niet. Dus jokt mevrouw Caers en dat is niet zo chique voor een dame. Wat de inhoud van haar kritiek betreft, kan ik verwijzen naar de 14 punten die Josse de Haan mij gisteren per mail toestuurde en die ik hier met zijn toestemming publiceer.
1. Van Heemstra hat de KU leafdedea oanbean foar 1000Euro. Ik woe wol, mar de oaren net (Trinus R., Teije Br, Piter Boersma). Dat hat west yn 1992 of ’93.
2. Doe hat Caers it kocht (Feije hie altiten ferlet fan jild, om bgl nei de famkes te gean).
3. Trinus hat yn oerlis mei Feije in ynlieding skreaun oer de Fryske literatuer foar de Frânske edysje. We ha Feije holpen mei de rjochten fia de VVL. De utjouwer yn Arles woe it net (mar ik tink no dat Caers tsjin wie, dy woe har eigen mytysk ferhaal, sa’t Oppewal no mei akkoard gongen is). Dy papieren lizze yn it KY-argyf, of yn dat fan Trinus.
4. Ik haw noch in kopy fan leafdedea yn it Nederlânsk (+/-1978). Ik wie net ynteressearre yn de Frânske fan Caers, wêrom soe ik?
5. Caers lêst gjin Frysk.
6. Van Heemstra skreau gjin gebrekkich Frânsk, hy wie yn it Frânsk opgroeid notabene!
7. Hoe’t ik ‘de hand heb willen leggen op leafdedea’ sa’t Caers skriuwt is my in riedsel – ik hie de rjochten graach fan Feije keapje wollen. C’est tout. Dus myn kredietwaardigheid??
8. We wiene bliid dat Actes Sud it utjaan woe, wêrom soe ik dan it ms fan Caers ha wolle? Ik trof yn dy tiid Feije elke wike, hy wie allinne, en dan dronken of ieten wy wat en praten oer literatuer etc.
9. Chantagepogingen bij Actes Sud? Jo hâlde it net foar mooglik (sjoch earder). Feije wie mei alles op de hichte wat de KU die mei syn ms.
10. Caers hie as fertaalster automatysk de rjochten foar de fertaling, dêr hiene wy neat mei te krijen.
11. ‘de goedgevormde wetenschappers’ binne dus – Oppewal en De Jong.
12. Ik begryp no wêrom’t Actes Sud myn Nanette yn oersetting ôfwiisd hat, de adfizen fan Caers en consorten wiene negatyf; Dat wist ik al fan Rein Jan Mulder fan Meulenhoff (neidat Tilly Hermans opstapt wie) wat Oppewal oanbelanget.
13. Tresoar hat him brûke litten as je dizze ûnsin fan Caers lêze – want se leauden alles wat Caers byelkoar liigde, har oer har wittenskiplike kul en kut streak.
14. Caers wie yn begjin 60-er jierren yn Baskelân, dêr’t se ferkearde mei ien fan de oprjochters fan de ETA. In freon fan Feije van Heemstra (dy’t dêr ek wie yn dy jierren). Letter ferhuze se wer nei België. Se hie dy Bask (Krutwig, linguist) troffen doe’t er yn Leuven studearre, lykas heel wat Basken yn de Franco-tiid.