Archief voor juli, 2012
Heimwee naar het modernisme
In mei 1967 bezocht in de grote Picasso-tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ik herinner me de schuifelende mensen. Vrouwen in jurken met Kasjmir-motieven. De geur van boenwas op het parket. Het was voorjaar. Er hing iets hoopvols in de lucht. Het modernisme beleefde zijn hoogseizoen en Picasso leek in bloei te staan. Hij […]
De rode mecenas van Reve
‘Ik weet dat men er wijs aan doet kunstenaars uit de buurt te houden, maar gelukkig voor vele kunstenaars, zijn er mensen die het iets enorms vinden, een kunstenaar, en die in het algemeen belang beter ook niet uit de droom geholpen kunnen worden. Maar zoals ik zeg, volgens mij is het allemaal schorum en […]
Vaarwel Maestro
Deze foto kreeg ik gisteren nog toegestuurd van Peter Wouda, de hoffotograaf van Louis Le Roy, met de volgende toelichting: ‘Louis belde me op dat er vlak voor zijn huis een stapeling van stenen was gemaakt door kinderen. De weg voor zijn huis werd opnieuw bestraat, en in het weekend hadden kinderen daar 2 mooie […]
De ecologische wijsheid van Le Roy
Achteraf beschouwd zijn de jaren zestig in veel punten een keerpunt geweest in de moderniteit. Het vooruitgangsgeloof beleefde zijn laatste fase. Juist in dit decennium beleefde West-Europa de overgang van een op werk georiënteerde maatschappij naar en samenleving die voortaan op vrije tijd was gericht. Vrije tijd werd dan ook het ware revolutionaire probleem. Niet […]
Le Roy in de schaduw van morgen
(foto: Jacob van Essen) ‘De wind beweegt, de bijen zoemen de stilte stiller. Zij arbeiden, zij fluisteren: ‘het huis in stand gehouden, het huis in stand gehouden.’ Ida Gerhardt Het idee achter de Ecokathedraal hoort thuis in een reeks van revolutionaire gedachten die rond 1960 de kop op staken. Er waaide in die tijd een […]
De vensterbank van Louis Le Roy
(foto: Peter Wouda) ‘Dit is niet te snappen, het is gewoon krankzinnig. Dit kan zo naar de Wereldtentoonstelling. Zoiets hebben ze nog nooit gezien.” Louis Le Roy uit Heerenveen was gisteren zichtbaar onder de indruk toen zijn immense schilderij in wording door een hoogwerker werd opgehangen aan spanten van ijsstadion Thialf in Heerenveen. Het immense […]
De tijd van Le Roy
Johan van der Zee had mijn telefoonnummer bij Omrop Fryslân achtergelaten, zodat ze mij konden bellen om enige toelichting te kunnen krijgen op het werk van Louis Le Roy. Zo kon het gebeuren dat gisterochtend al om kwart voor zeven bij mij thuis de telefoon ging. Het was iemand van de radio. Nu ben ik […]
Verlichting zonder zuivering
Kunst valt altijd uit te leggen
‘Kunst, evenals haar essentiële eigenschap kwaliteit, heeft bij Komrij en Fuchs een opmerkelijke eigenschap: ze kan niet worden uitgelegd; ster ker nog: ze moet niet worden uitgelegd. Aan wie niet op eigen kracht intuïtief begrijpt wat de essentie van kunst is, is het onmogelijk uit te leg gen. Deze verborgen essentie van kunst, die bij een poging […]
Het boze oog van Komrij
V.l.n.r. Coen Huese, Piet Timans, Allaard Hidding en ondergetekende, 1984. Mijn exemplaar van het boek Het boze oog (1983) van Gerrit Komrij kreeg ik ooit cadeau van een architect. ‘Ter herinnering aan onze samenwerking. Piet Timans,’ staat op het schutblad geschreven. Samen met Piet Timans, Coen Huese en Allaard Hidding heb ik in 1984 een […]
Op zoek naar de sensus catholicus
‘Aldus werd ernaar gestreefd de zogenaamde sensus catholicus bij te brengen, een ‘naar zijn precieze inhoud niet gemakkelijk te omschrijven begrip’. Dat gold echter als een soort zesde zintuig van de katholiek, waardoor deze ‘als het ware instinctmatig aanvoelde wat tot de katholieke geloofsovertuiging behoorde en hoe men zich in specifieke situaties als katholiek te […]
De mystiek van Gerard Reve
Reve voelde zich in zijn Friese periode aangetrokken tot de lijdensmystiek van Teresa van Avila en Johannes van het Kruis, maar de vraag rijst met wat hij daarin daadwerkelijk herkende. Was het de sublimering van de lust in het mystiek domein? Of eerder andersom, was het de angst voor zijn eigen driftleven die hem in […]
De angst voor de huilende Madonna
De zeer uiteenlopende ervaringen die zijn opgedaan bij het gebruik van eigentijdse kunst in liturgische diensten geven voor mij aanleiding tot het plaatsen van een aantal kritische kanttekeningen. Als kunsthistoricus met een katholieke achtergrond heb ik in mijn jeugd vernieuwingen in de liturgie van zeer nabij meegemaakt. Namen als Huub Oosterhuis en Antoine Oomen roepen […]
Een Nieuw Paaslied
In 2006 hield Jaap Goedegebuure zijn inaugurele rede bij de aanvaarding van de leerstoel moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Leiden. Die rede had als titel: ‘het mythische substraat, verhaalpatronen in de Nederlandse literatuur van de twintigste eeuw’. Goedegebuure wees er toen op, dat er een substraat is van oude verhalen van mythische en […]