Zoals het er nu uitziet zal ik nooit in een bejaardentehuis terechtkomen. Laat staan in een verzorgingstehuis. Dat is dan gewoon te duur geworden. Niet dat ik daar rouwig om ben. Ik red me wel, al moet ik me met een skilift naar boven hijsen. Nee, zorgen maak ik me niet. Waar ik me zorgen om maak is de ethiek in tijden van afbraak van de verzorgingsstaat. Wie bepaalt straks waar en wanneer wat er nog wel en niet meer verzekerd wordt? Kaasschaaf of hakbijl. Het moet uit de lengte of uit de breedte. Maar één ding is zeker: zoals het nu gaat loopt het spaak. Als je straks hele dure medicijnen nodig hebt voor een zeer zeldzame ziekte, tja, dan heb je pech gehad. Onbetaalbaar, dus dat doen we niet meer.
Onze babyboomgeneratie vergrijst, krijgt gebreken, wordt dement…. en wie zal dat gaan betalen? Straks gaat Nederland failliet door al die verwende oudjes die compleet gaga achter de geraniums zitten. Mijn generatie heeft het altijd goed gehad, maar de laatste fase wordt echt een probleem. Er komt een tijd dat we de rekening gepresenteerd krijgen. Boontje komt om zijn loontje. Wie willens en wetens een ongezonde leefstijl er op na gehouden heeft, zal daar voor moeten boeten.
Roken? Oké. Maar dan moet je wel een dubbel zorgpremie betalen. Wie stevig drinkt komt onderaan op de wachtlijst voor een levertransplantatie. Een excessief overgewicht betekent dat de ziekenhuisopname na je eerste hartaanval niet wordt vergoed. Bejaarden die niet willen bewegen krijgen een strafkorting op hun persoonsgebonden budget voor de zorg. Big Brother is watching you. De staat bepaalt straks wie nog even mag blijven leven, en wie er al eerste de pijp uitgaat.
Dat wordt natuurlijk allemaal vastgelegd in regeltjes en procedures. Want als we niet meer weten waarom we iets wel of niet moeten doen, dan verzinnen we daar regeltjes voor die kunnen worden getoetst. Als je euthanasie wilt voordat je compleet dement bent, dan is het zaak om het tijdig vast te laten leggen en bovendien om die verklaring jaarlijks te laten updaten, anders laten ze je nog tien jaar kwijlend in een achterafzaaltje verkommeren. De gezondheidszorg in Nederland is Kafka in het kwadraat, en het wordt straks alleen nog maar erger.
Het zijn economische motieven die steeds meer het ethische debat bepalen over de kwesties die spelen in de gezondheidszorg. En dan hebben we het nog niet eens over de oprukkende macht van de medische stand die een staat binnen de staat dreigt te worden. De Euthanasiewet die een taboe moest doorbreken werkt uiteindelijk averechts. Subtiele dilemma’s van leven en dood laten zich ook moeilijk bij wet reguleren.
Niet dat ze zich principieel onttrekken aan een openbare discussie. Integendeel dat publieke debat is juist hoog nodig. Maar een verfijning van regels zal de praktijk alleen nog maar meer aan de openbaarheid onttrekken. Elementaire levensvragen zijn nu een zaak van medische specialisten geworden. Zo is een morele vrijplaats in de samenleving ontstaan waarop geen burger en geen overheid geen rechter en een geestelijk leider laat staan een collectieve moraal nog vat heeft.
Owee, als je een regeltje gemist hebt, want de wet is de wet. En als er iets misgaat, dan hebben we nog altijd het Medisch Tuchtcollege dat net zo corrupt is als de Raad voor de Journalistiek. Praat me er niet van. Je moet niet een kok zijn eigen gerechten laten keuren. Maar daar hebben we allemaal maling aan. Als bejaarde patiënt ben je straks compleet overgeleverd aan de maffia van de medische stand, en anders wel aan die misdadige zorgverzekeraars. Als je ouder wordt geldt er slechts één devies. Laat alle hoop varen met het klimmen der jaren. Sterf snel, want dat is goedkoop. De dood is goed voor de economie.