Dit is mijn vader: Durk Manus Mous (1897-1966). Het is een aquarel van mijn zus Cornelie diep 20 maart j.l. overleed. Mijn jongste zus Trees kwam er gisteren mee aanzetten. Ze had nog wat meer kleine spulletjes bij zich, wat foto’s, een paar boeken van Jung en twee blauwe vogels in keramiek, ook vervaardigd door Cornelie. Mooie herinneringen. Vooral met dit portret van mijn vader is mij dierbaar. Ik heb vaak afgevraagd wat mijn vader ervan gevonden zou hebben als hij geweten had dat ik in Friesland was terechtgekomen.
Mijn vader was een Fries. Hij is hier geboren en getogen en sprak ook Fries. Hij was geen diep-Fries met chauvinistische gevoelens over ‘it heitelân’. Daar heb ik hem nooit op kunnen betrappen. Hij had ook geen overdreven heimwee naar Friesland, waar hij tot zijn 20ste jaar is blijven hangen. De laatste jaren van zijn leven had hij graag in Zuid-Limburg willen slijten. Misschien omdat het landschap hem daar aan Gaasterland deed denken.
Gisteren viel er ook een brief op de deurmat afkomstig van de Fryske Akademy, en nog wel van de ‘directeur-bestjoerder’:
‘It docht ús deugd jo berjochte te kinnen dat wy besletten hawwe om jo ta lid fan ús ynstitút te beneammen. De Fryske Akademy wol dermêi syn weardering ûndertreekje foar jo fertsjinsten foar de Fryske kultuer.
Mei it taheakke antwurdbryfke kinne jo oanjaan oft jo ree binne om it lidmaatskip oan te nimmen. Wolle jo dat a.j.w. foar 15 augustus o.k. yn de bygeande slúf oan ús weromstjoere? ‘
Tja, wat moet je daar nou weer mee? Ik ben natuurlijk ijdel genoeg om dit blijk van waardering op zijn waarde te kunnen schatten. Bovendien had mijn vader dit nooit kunnen dromen, zo stel ik me voor. Toch heeft het iets raars om zo maar ja te zeggen, hoe vereerd ik mij ook voel. Drie jaar geleden schreef ik nog op dit weblog ‘Schaf de Fryske Akademy af! ‘ Voor wie mijn filippica van destijds gemist mocht hebben, herhaal ik daaruit een paar woorden:
In feite pleit ik ervoor om het begrip ‘identiteit’ uit het Friese woordenboek te schrappen. Wat mij betreft kan dat hele Friese woordenboek geschrapt worden, waar al decennia lang aan gewerkt wordt door een geldverslindend instituut als de Fryske Akademy. Weg met de Fryske Akademy dus, de Fort Knox van de Friese navelstaarderij. Dat geld kunnen we wel beter gebruiken in deze tijden van bezuiniging. Voor echte cultuur bijvoorbeeld, voor kunst en literatuur, en niet dat eeuwig gevlooi in kaartenbakken. Johan Huizinga zei het al: ‘Wie cultuur wil behouden, moet cultuur scheppen!’
Lid van de Fryske Akademy? Wie zijn dat eigenlijk? Ik heb nog even gekeken wie er allemaal tot dat illustere gezelschap behoren, en eerlijk gezegd word ik daar ook niet echt vrolijk van. (zie: hier) Wellicht kunt u begrijpen dat ik al een dag lang in een diepe tweestrijd ben verwikkeld met mijzelf. Zwei Seelen wohnen, ach! in meiner Brust,’ schreef Goethe. Maar Goethe was Goethe en de Fryske Akademy is geen Académie Française.
Ook in huize Mous zijn de meningen inmiddels diep verdeeld over dit plotselinge blijk van waardering van Friese zijde. Het dilemma is duidelijk: Aanvaarden en je geloofwaardigheid verliezen, of weigeren en je ijdelheid geweld aan doen. Bovendien is weigeren ook zo ondankbaar tegenover degene die je heeft voorgedragen. Wie zou dat trouwens zijn, zo vraag ik me af? Hij of zij moet gehandeld hebben in vlaag van verstandsverbijstering.
Huub Mous
1947- 2…
lid van de Fryske Akademy
Zo wil je toch niet dood gevonden worden. Afijn, ik weet het nog niet. Gelukkig heb ik nog tot 15 augustus de tijd om er over na te denken Let me sleep on it. Mochten er lezers zijn van dit weblog die mij van advies kunnen dienen, of een wijze raad voor mij in petto hebben, dan houd ik mij aanbevolen. Uw reactie of advies kunt u ook direct aan mij richten, door een mail te sturen naar:
huub [apenstaart] huubmous [punt] nl
Bijvoorbeeld mijn hartelijke dank.