Huub Mous

‘Onder de naam Operaesje Fers is ruim 25 jaar een tweetalige dichterstelefoon actief geweest, die van start ging op vrijdag 16 februari 1968. Initiatiefnemers van Operaesje Fers waren de Friese dichters Meindert Bylsma, Josse de Haan en Geart van der Zwaag. Wie het telefoonnummer van Josse de Haan in Herbaijum belde, kreeg een antwoordapparaat dat twee gedichten afspeelde. Het succes was dermate groot, dat de lijnen al spoedig overbelast raakten en Operaesje Fers op last van de PTT tijdelijk uit de lucht moest.

Het idee om poëzie over de telefoon uit te zenden was opgekomen in een bijeenkomst van de Skriuwersrûnte Koartehimmen, begin november 1967. Het kwam voort uit de behoefte van de daar aanwezige dichters om hun teksten zo gauw mogelijk te distribueren onder de mensen. Dat paste in de tijdgeest. De nieuwe poëzie was actueel, speels, kritisch en gericht op communicatie.

In een  brainstormsessie was het Baron Sixma van Heemstra (1916 – 1999) die met het idee kwam om in antwoordapparaat te gebruiken. Meindert Bylsma, Josse de Haan en Geart van der Zwaag werkten de ideeën uit en vormden eerste redactie van Operaesje Fers. In de loop van 1968 sloten Reinder van der Leest en Meta van IJzer zich bij de redactie aan. Klaas Tuinenga verzorgde de technische kant van het project.

In 1969 adviseerde de jury van de Gysbert Japicxpriis aan Gedeputeerde Staten van Friesland om de provinciale prijs voor literatuur dat jaar toe te kennen aan de Stichting Operaesje Fers. GS namen dat advies niet over, omdat de prijs op reglementaire grond niet kon worden toegekend aan een stichting.

Naar aanleiding van Operaesje Fers werd in New York een half jaar later ‘Dial a Poem’ opgericht. Deze telefoonpoëzie wordt nu nog altijd in het MOMA in New York permanent als concept art uit de jaren zestig gepresenteerd. De redactie van Operaesje Fers werkte samen met de initiatiefnemers in New York en daardoor zijn destijds ook Friese gedichten in New York te horen geweest. En omgekeerd Amerikaanse gedichten in Nederland.’