Jihad of verstandsverbijstering

filosofie & psychiatrie in tijden van terreur

Korte samenvatting van de inhoud

Zijn de grenzen aan het vervagen tussen amokmakers en religieus geïnspireerde terroristen? Of is er sprake van een epidemisch copycat-gedrag, waarbij de al dan niet pathologische achtergrond van de geweldsdaad niet meer ter zake doet? Aan de semantische verwarring over wat een terreurdaad nu eigenlijk is, gaat een andere vraag vooraf. Wat is geestelijke gezondheid nog in tijden van terreur?

Sinds de menswetenschap uit de psychiatrie is verbannen wagen psychiaters zich niet meer zo makkelijk aan het leggen van bredere verbanden met andere terreinen van levensbeschouwing en cultuuronderzoek. In dit essay gebeurt dat wel. Vanuit vier invalshoeken – de esthetica, de religie, de filosofie en de psychiatrie – wordt deze problematiek benaderd. Het is een zoektocht naar de ontologische grondbetekenis
 van de hedendaagse terreur- en geweldsexplosies, zowel in de daad als in de beleving daarvan, om zo niet alleen hun afzonderlijke betekenissen beter te kunnen begrijpen, maar ook hoe die betekenissen zich structureel tot elkaar verhouden.

Het essay is geschreven in de zomer van 2016, in de vier roerige weken tussen half juli en half augustus, toen de wereld bijna dagelijks werd opgeschrikt door suïcidaal geweld, religieus geïnspireerd terrorisme en alle varianten die daartussen te bedenken zijn.

Beknopte cv Huub Mous

Huub Mous (1947) is kunsthistoricus en publicist. In diverse functies was hij gedurende dertig jaar werkzaam en adviseur en organisator op het terrein van de beeldende kunst. Hij publiceerde over diverse onderwerpen in tijdschriften en museumcatalogi, onder meer voor De Gids, Tirade, Kunst-& Museum Journaal en Museum Boijmans van Beuningen. In 2000 was hij artistiek leider van het Frysk Festival. Van 2001 tot 2007 was hij gastdocent bij Academie Minerva in Groningen.

Publicaties: In 2008 verscheen bij de Friese Pers Boekerij: De kleur van Friesland, beeldende kunst na 1945. Het essay Slauerhoff en het onbehagen in de cultuur verscheen in 2010 bij Bornmeer als onderdeel van de bundel De fascinatie voor Slauerhoff met als coauteurs o.a. Philippus Breuker en Wim Hazeu. Bij Candide verscheen in 2011: Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose, met als coauteurs Egbert Tellegen en Daan Muntjewerf. In 2013 verscheen bij Aspekt: Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering. En in 2016 bij Wijdemeer: De Fries die in de toekomst sprong, Fries modernisme in de jaren zestig. Sinds 2006 schrijft hij dagelijks een weblog op zijn internetsite (www.huubmous. nl).