Gisteren vond ik nog een stapeltje foto’s van Marijke die nooit zijn ingeplakt. De meesten heb ik dubbel, ‘duoprints’ zoals dat vroeger heette. Maar er zijn er ook bij die we niet mooi genoeg vonden om bewaard te blijven in een album. Van al die foto’s heb ik een collage gemaakt. Als ondergrond gebruikte ik een deurtje van een oud keukenkastje. Het stond nog in de buitenkast in de tuin. Deze foto’s zijn dus min of meer bij toeval bij elkaar gekomen. Toch geven ze samen een goed beeld. Het laat Marijke zien zoals ze was.

Mijn verhalen over mijn leven met Marijke lopen het risico dat het een lofzang wordt. Ze geven wellicht een veel te rooskleurig totaalbeeld, niet alleen van haar, maar vooral ook van mij. De werkelijkheid heeft ook zijn grijstinten en het geschiedenisboek van ons huwelijk kent ook minder fraaie bladzijden. ‘Als liefde zoveel jaar kan duren, dan moet ’t echt wel liefde zijn. Ondanks de vele kille uren, de domme fouten en de pijn’.

Toch komt er iets bovendrijven in deze collage wat je anders niet ziet. Het zit niet in de focus van een enkel beeld, eerder in de optelsom van details. In die blik, dat minieme gebaar, die vage glimlach… Het is alles wat doorgaans alleen in de ooghoek zichtbaar wordt. In momenten die zomaar voorbij lijken te gaan. Bij elkaar samengevoegd vormen ze het patroon van iets wat je met een groot woord geluk zou kunnen noemen. Het is de tedere alledaagsheid van het leven met elkaar samen. Het is iets wat mij dankbaar maakt dat ik zo’n vrouw als Marijke heb mogen kennen. Een vrouw die mij leerde wat liefde is.

Gisteren vond ik een doos met liefdesbrieven uit het begin van de jaren zeventig. In mei 1973 was ik voor mijn studie drie weken op excursie naar Florence. We waren nog niet getrouwd. Ik woonde destijds op een kleine studentenflat in Diemen, in een van de vijf torenflats bij het spoor. Vanuit mijn kamer aan de achterzijde kon je de treinen voorbij zien razen, soms onder het viaduct door en soms er overheen. Ik was nog geen drie dagen weg of Marijke schreef haar eerste brief, gericht aan het Instituto Universitario dell’Arte, Viale Torricelli 5, Florence Italië :

Amsterdam 2 mei 1973

Lieve Huub,

Ik hou van je!!! Ik mis je heel erg, maar ik verveel me nog niet. Vandaag heb ik voor het eerst gewerkt, oh nee gisteren. Ik heb vanavond met Trees bij je moeder gegeten, dus je ziet, ik ben bijna elke dag onder de hoede van je moeder. Morgen gaat ze naar de tantes om Bas te halen en dan haal ik haar van de trein. (Ze blijft maar één dag).

Ik heb weer zin om samen met je naar de stad te gaan, fijn wandelen tussen de mensen en voelen dat je bij elkaar hoort, gewoon omdat je van elkaar houdt. En om onder de bomen te lopen en gekke gesprekken te houden, samen naar een griezelfilm en als het eng wordt in elkaars handen knijpen (weet je nog wel die eerste griezelfilm?). Samen naar de zon kijken tot je ogen pijn doen, fietsen naar onze flat, rosé drinken, kaas eten en naar elkaar kijken met jouw hoofd in mijn schoot en ik jouw krullen aaiend. Samen onder de douche staan en elkaar wassen. Kijken of de treinen boven of onder rijden, gewoon lekker gek doen.

Ik heb nog steeds geen brief van je ontvangen en verlang er erg naar. Maar morgen komt er een, dat weet ik zeker. Heb je mooi weer? (wij niet, regen) Ik hoop dat je het niet druk hebt en valt de groep wel mee? Momenteel ben ik aan het breien en drink frisdrank en rook een sigaartje. Gisteren heb ik maar drie sigaretten en één sigaartje gerookt, en vandaag vier sigaretten en één sigaartje. Dus je ziet, ik ben al aardig aan het minderen.

Ik doe ook nog ijverig elke dag mijn oefeningen en doe allerlei schoonheidskuren zodat je als je aankomt mij haast niet meer herkent. Ik verlang naar de dag dat je weer thuiskomt (mijn vader zegt net, je hebt mijn schrijfblok gejat, dat is ook wel mooi!) en ik je lieve tedere gezichtje weer zie, stralend van nieuwe energie en goed uitgerust naar ik hoop. Oh ja, ik ga samen en met je moeder een spijkerpak kopen. Nog maar zeventien dagen (bah!). Ik hoop dat deze brief lang genoeg is om je liefde te stillen. Ik hou een heleboel van jou.

Veel kusjes.

Marijke