‘Mijn naam is Huub Mous. Ik ben geboren en getogen in Amsterdam en woon sinds veertig jaar in Friesland. Ik groeide op in een traditioneel katholiek milieu, dat midden jaren zestig aan sterke veranderingen onderhevig was….’
Zo begon mijn tekst van zo’n 500 woorden die ik gisteren om 09.15 uur ’s ochtends ‘op camera’ (zoals dat tegenwoordig heet) moest voordragen, staande op het plaveisel van de Lange Marktstraat in Leeuwarden. Ik moest de tekst uit mijn hoofd uitspreken, zonder autocue. Het was nog een hele toer om dat goed te doen. Het ging wel zes keer over. Het moest niet alleen zonder haperingen of versprekingen, maar ook van binnenuit. In feite diende ik als een acteur mezelf te spelen, zo authentiek en echt mogelijk. Sterker nog, echter dan echt.
Aanleiding voor dit gebeuren is een project van Martin & Inge Riebeek. Dat zijn twee beeldend kunstenaars uit Breda die werken aan het videoproject The Essential, waarover ik al eerder berichtte in mijn blog van 18 juli j.l. De verbijstering van het verstand. In de afgelopen jaren hebben Martin & Inge Riebeek over de hele wereld korte videoportretten van mensen gemaakt. Ze vragen daarbij naar de essentie van het leven, een gebeurtenis die bepalend is geweest in hun leven. Het Fries Museum heeft deze kunstenaars uitgenodigd om in oktober a.s. een presentatie te verzorgen van dit project.
Mijn verhaal gaat over de vervagende grenzen tussen enerzijds fenomenen als radicalisering en terrorisme en anderzijds psychiatrische ontsporingen bij adolescenten. Dat vertel ik vanuit het perspectief van de psychose die mijzelf trof toen ik nog adolescent was. Dat is ook het onderwerp dat mij het afgelopen jaar heeft bezig gehouden. Het is een verhaal over dood en verschrikking dat helaas met de dag actueler wordt.
Het is trouwens niet de eerste keer dit jaar dat ik in een film mezelf moest spelen als een acteur. Echter dan echt, net als in de film. Misschien is zoiets ook wel ongemerkt met de werkelijkheid zelf aan de hand. De essentie in deze ontwikkeling zou zijn dat er een fake-versie van de wereld ontstaat die het bewustzijn gaat bepalen. Iedereen maakt in zo’n intensieve mate deel uit van de illusoire werkelijkheid van het systeem dat het onmogelijk is geworden om nog buiten dat systeem om te kunnen denken. Iedereen wordt gegijzeld door de leugen. Nep wordt dan echt en omgekeerd.
Misschien is dat ook wel de oorzaak an een nieuwe vorm van terrorisme die ons in toenemende mate bedreigt. Geen terrorisme 2.0, maar een absurde vorm van terrorisme, bijna de keerzijde daarvan, een anomalie, alsof er iets volstrekt ongerijmds aan het licht komt, iets wat totaal ‘over the top’ is en dat zich niet voegt in welk duidingskader dan ook. In The spirit of terrorism and requiem for the Twin Towers (2002) schreef Jean Baudrillard het volgende:
‘This is terror against terror, there is no longer any ideology behind it. We are far beyond ideology and politics now. No ideology, no cause not even the Islamic cause can account for the energy which fuels terror. The aim is no longer even to transform the world, but (as the heresies did in their day) to radicalize the world by sacrifice’