Aanschafinformaties (a.i.’s) worden wekelijk door NBD Biblion gemaakt en zijn erg belangrijk voor bibliothecarissen om de collectie in te kopen. Het belangrijkste bij het schrijven van een aanschafinformatie (a.i.) is dat men zich voortdurend realiseert dat de bibliothecaris de besproken titel niet voor zich heeft, meestal ook niets weet over inhoud en uiterlijk, en dus op basis van de a.i. moet besluiten om het boek wel of niet aan te schaffen. Omdat de aankoopbudgetten steeds krapper worden, wordt het aankoopadvies steeds belangrijker.

Aldus staat te lezen op de site van NBD Biblion. Deze aanschaf-adviezen zijn vooral bedoeld voor de openbare bibliotheken. Hoewel over ‘infornatie’ wordt gesproken komen deze korte teksten in de praktijk neer op kleine recensies. Als je een positieve ‘recensie’ op je boek krijgt, dan krijgt de uitgever meteen een grote bestelling door de bibliotheken van op zijn minst honderd exemplaren. Als je een negatieve ‘recensie’ krijgt, dan kun je het voortaan wel schudden, temeer daar deze NBD-Biblion-recensie doorgaans integraal wordt overgenomen op de site van bol.com.

In 2004 schreef een zekere Drs. Cees van der Pluijm voor NBD Biblion een negatieve ‘aanschaf-informatie’ over mijn boek Modernisme in Lourdes. Enige tijd daarvoor had ik het met hem aan de stok gehad. Dat begon nadat hij een boze reactie had geplaatst op mijn weblog, omdat ik de euvele moed had gehad om iets negatiefs te schrijven over zijn uitgever Chrétien Breukers, met wie hij ook nog eens bevriend bleek te zijn. Kort daarop overleed Drs. Cees van der Pluijm vrij plotseling. Maar ik zat wel met de gebakken peren want bol.com had zijn ‘aanschaf-informatie ‘al overgenomen. (zie ook mijn blog:  Het is niet onopgemerkt gebleven) Een paar maanden later kreeg ik het om precies dezelfde reden – mijn blog-kritiek op Chrétien Breukers – ook nog eens aan de stok met de toenmalige boekengoeroe Wim Brands. (zie mijn blog: Wim Brands voelt stront aan de knikker). Niet dat dit er iets mee te maken heeft, maar anderhalf haar later pleegde Wim Brands suïcide.

Hoe dan ook, sinds die mallotige ‘aanschaf-informatie’ van Drs. Cees van der Pluijm  ben ik een beetje allergisch voor de elke ‘aanschaf-informatie’ van NBD Biblion. Worden de schrijvers van dit soort ‘informatie’ wel goed genoeg gescreend? Het boekenwereldje is een slangenkuil van vetes en belangen. Natuurlijk kun je tegen zo’n ‘aanschaf-informatie’ van NBD-Biblion in beroep gaan als er duidelijk regels zijn overtreden. Maar zo’n beroepsmogelijkheid heeft een termijn, en voor je erachter komt dat er iets mis is gegaan, is die termijn meestal al verstreken. Sindsdien neem ik in mijn contract met een uitgever steevast op dat hij mij moet waarschuwen als de ‘aanschaf-informatie’ van NBD-Biblion is verschenen, want de uitgever krijgt dat terstond na verschijnen toegestuurd. Met de aanschaf-informatie voor mijn boek De Fries die in de toekomst sprong (2016) was gelukkig niets aan de hand.

Hoe dan ook, met enige spanning keek ik uit wat NBD Bliblon als ‘aanschaf-informatie’ zou publiceren over mijn nieuwe boek Jihad of verstandsverbijstering, en vooral ook wie dat zou schrijven. Gisteren zag ik op de site van bol.com dat het verschenen was en geschreven werd door M.A.M. Bomhof, neuroloog-psychiater. Die naam kwam me bekend voor. Na enig googelen bleek dat hij eerder voor NBD Biblion de ‘aanschaf-informatie’ heeft geschreven over het boek Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose, dat ik in 2011 publiceerde samen met Egbert Tellegen en Daan Muntjewerf. Bomhof daarover schreef toen het volgende:

In de psychiatrie is er de afgelopen eeuwen een voortdurende golfbeweging in hoeverre psychosen verklaard kunnen worden als hersenziekte of door psychologische oorzaken. Dit boek met als ondertitel ‘Terugzien op een psychose’ bevat drie autobiografische opnameverslagen van (destijds) studenten met een psychose (uit 1960, 1966 en 2003). De eerste auteur raakte in 1971 bekend door zijn ‘Waar was de dood nog meer…’ Alle drie schreven zij na hun psychose regelmatig; zij zien nu terug op het gebrek aan belangstelling van de behandelend psychiaters voor hun persoonlijke verhalen en zijnsbelevingen die tijdens de psychotische perioden voor hen van levensbelang waren. De psycholoog Brand geeft in een nawoord zijn visie vanuit de behandelaar. Conclusie: luisteren naar en leren van de patiënt ontbreken te veel. Psychiaters moeten proberen de geestelijke processen waarin de patiënten zijn verwikkeld te begrijpen en niet alleen proberen de psychose te onderdrukken. Als tegenhanger van bijvoorbeeld Swaab een inzichtgevend boek over psychologische factoren tijdens een psychose. Goed leesbare opnameverslagen met theoretische overwegingen die elders niet gemakkelijk te vinden zijn. Het boek steekt ruim uit boven de gemiddelde autobiografische ziektegeschiedenis.

M.A.M. Bomhof, neuroloog-psychiater

Dat gaf dus enige hoop. Dit is wat Bomhof over Jihad of verstandsverbijstering als ‘aanschaf-informatie’ te melden heeft:

Mous (1947) onderzoekt in dit uitvoerige essay de relaties tussen religie, psychose en terroristisch geweld. Hij is ervaringsdeskundige omdat hij vanuit zijn instortende orthodoxe, katholieke wereldbeeld in 1966 een acute psychose ontwikkelde, die hem nog decennia parten speelde. In 2011 schreef hij daarover ‘Tegen de tijdgeest’ (samen met Egbert Tellegen en Daan Muntjewerf)* met een kritische mening over de psychiatrie. Inmiddels ziet hij een relatie tussen terreurdaden als uiting van psychose met een religieuze inspiratie. Hij noemt dit Jihad en verstandsverbijstering. Het centrale thema is volgens hem het ontbreken van aandacht van de psychiatrie voor dit religieus terrorisme. Hij probeert deze problematiek te verklaren uit de esthetica, de religie, de filosofie en de psychiatrie. In mooie, vaak moeilijke, zinnen schrijft hij boeiend, met veel bronnen ter onderbouwing. Vooral bedoeld als eye-opener en discussiestuk over achtergronden van radicalisering. Het boek nodigt vooral uit tot discussie, maar geeft weinig concrete informatie over de Jihad en radicalisering. Met een literatuurlijst.

M.A.M. Bomhof, neuroloog-psychiater

Afijn, it koe minder, zullen we maar zeggen. Dit klinkt heel redelijk als objectieve ‘aanschaf-informatie’. Maar het had zomaar anders gekund, want er lopen heel wat mensen rond met wie ik het ooit aan de stok heb gehad. En bovendien, op internet is tegenwoordig alles zichtbaar. Wat ooit gezegd is blijft gezegd.  Misschien word ik een ouwe zeur, maar als het om NBD Biblion gaat vertrouw ik niemand meer op zijn blauwe ogen.