De ballade van Margaretha

Jawel, mijn vriend … Margaretha is uniek
en 37 jaren kunnen dat verklaren
aan u, collega uit de Keunstwurk-kliek
die blij mag zijn met nog slechts enkele jaren
als de pensioen-gerechte leeftijd u verder vrij mag waren
van alle drukte, geleerd bij de fanfare,
dans, toneel of welke kunstinspanning haar muziek
toonzetten leert op haar maat der eeuwen.
Mensen als Margaretha hebben in die kliek 
iets méér gedaan dan onwelluidend schreeuwen.
Daarom, mijn vriend, daarom. Margaretha is uniek.

Gij weet het slecht, maar in deze barre tijd,
nu de wereld van de kunst vol is met agitatoren
elkaar verdringend met de grage nijd
van wie elkanders kletskoek niet langer aan kan horen,
werd deze ambassadrice van de kunst geboren,
in een traditie van zorg en aandacht die in uw oren
ouderwets klinkt en die denken doet aan ’n andere tijd:
een toegewijde vrouw die je niet zoudt verwachten
– ambassadrices zijn uw soort niet sympathiek –
maar die het licht is in onzer zwartste nachten,
Daarom, mijn vriend, daarom. Margaretha is uniek.


Gij leeft te zeer in uw bewogen heden
om het te weten, maar het is geschied,
dat weinigen, die zoals zij voor de kunsten streden
beschermers bleken van het wijd gebied,
waarop men heden nog beschaving ziet.
Gij preekt wel, maar gij kent de kunsten niet!
Wat is úw toekomst zonder óns verleden?
Bedenk dat dit soort ambassadrices kan verklaren
hoe ik als Moeke Faber –  jawel ook ik was ooit uniek –
weerstand bood aan een horde van cultuurbaren.
Daarom, mijn vriend, daarom. Margaretha is uniek

Gij zijt wellicht het oud verhaal vergeten,
of kent het niet, maar leer het dan van mij,
hoe zij, die gaandeweg ambassadrice van de kunst gaan heten
uit puur geloof in wat de vrije kunst nog zijn kan in een tijd
van oppervlakkigheid, winstbejag en creatieve industrie
de waarde van de autonome kunst bijven verwoorden.&nbsp
Wees als zij, wanneer dit past in ’t ruim van uw geweten!
Immers, de holle leuzen van de “mienskip” zullen rampspoed baren
zodra zij vruchtbaar worden bij ’t groot publiek!
Margreet koos nooit de zijde van de bla-bla-bla-barbaren.
Daarom, mijn vriend, daarom. Margaretha is uniek!

In Fryslân weet men van de hoge kunst te spreken,
want ik heb ooit ’t heitelân gevoel voor kwaliteit geleerd.
Nu vouw ik de handen om de Commissaris van de Koningin te smeken,
dat Hij ’t Friese volk hoede voor de waan der dag, 
voor modewoorden als “cross-over”, “muti-diciplinariteit”…
“Maatschappelijke relevantie”… ook zo’n kreet vijandig aan de kunst.
Nooit heb ik als Frou Faber zulke woorden durven spreken.
Het ging mij om de Keunst! De Fryske Keunst! En ieder mocht dat weten! 
Maar ik ging heen. Die les is in de tijd verdwenen. Dat is mijn kritiek.
Alleen Margaretha is mijn woorden nooit vergeten.
Daarom, mijn vriend, daarom. Margaretha is uniek!

Apollo, goden en godinnen van de kunst. Keunstwurk, aan het werk!
Ambassadeurs, dienaars van de Muzen en mensen uit de politiek…
Maakt ons – als Margaretha – in dienst van keunst, cultuur, beschaving sterk!
Daarom, mijn vriend, daarom. Margaretha is uniek.

***

(Deze ballade werd voorgedragen door “Frou Faber” bij het afscheid van Margaretha Cats als adviseur beeldende kunst bij Keunstwurk. Dit afscheid vond plaats op donderdag 23 mei 2019 in de Waterbar, op de terp bij het Wetsus gebouw, in Leeuwarden. De tekst is gebaseerd op het gedicht “Ballade van den katholiek” van Anton van Duinkerken uit 1935)