Archief voor november, 2019
Het verlangen naar vernietiging
Begin jaren zeventig zocht de kunst de grens op van de terreur. De traumatisch afloop van de revolte van ’68 leidde bij menigeen tot een legitimering van het geweld in dienst van een radicale maatschappelijke verandering. Die radicale mentaliteit komt onder meer naar voren in de film Zabriskie Point van Michelangelo Antonioni. Dat was een […]
De diepe putlucht van de kunst
‘Voor de libertijn is stront de meest goddelijke, kostbare substantie. Uiteraard moet men, om deze delicatesse te kunnen smaken, al zijn spontane natuurlijke neigingen aan de kant schuiven. Alleen zo kan men deel hebben aan het boosaardige genot van God zelf., een genot dat voorbij elke normale lust ligt – Jenseits des Lunstprinzips. Een libertijn […]
Aan deze kant van de spiegel
‘Verdomd de dood is werkelijk een einde. Maar wat weten wie dood zijn van einde? Zij zijn immers dood. Ze weten niets meer. Nooit komt er een einde, nooit, er komt alleen een einde in de ogen van wie leven blijven, die zelf nog niet geëindigd zijn. Maar voor mij komt er nooit een einde.’ […]
Trees en ik
‘De herinnering aan de pijn van de pubertijd, het niet-begrijpen en niet-kunnen-ordenen van de eigen impulsen, onthouden wij echter meestal beter dan de eerste trauma’s die zich vaak verbergen achter het beeld van een idyllische kindertijd achter een vrijwel volledige amnesie aangaande de kinderjaren.’ Aldus schrijft Alice Miller in haar boek Het drama van het […]
Op weg naar Trees (2)
Stel dat je de ontdekking in de moderne natuurkunde over tijd en ruimte letterlijk neemt en toe gaat passen op de ervaring van je eigen leven, hoe ziet dit leven er dan uit? De tijd is eeuwig en alomtegenwoordig, maar wij zijn gedoemd om de tijd te beleven als iets dat voorbijgaat. Dat is niet […]
Op weg naar Trees
Mijn zus Trees en ik, op 10 maart j.l. Er is iets met de betekenis van het woord ‘grens’, iets dat zo vanzelfsprekend is dat het waarschijnlijk niet klopt. Ga maar na, hoe dichter je een grens nadert – welke dan ook – hoe verder zij zich lijkt te verwijderen. Een grens valt nooit in […]
Schuld en boete in De Harpoen
Voor De Harpoen, het schoolblad van het Ignatiuscollege, schreef ik midden jaren zestig een aantal korte verhalen en mijn debuutverhaal was De val, een parodie op La chute van Albert Camus. Tegelijk was het een interview met mijzelf, waarin ik veel van mezelf prijsgaf, zij het op een vertekende manier. Ik had het verhaal van […]
Leven in een ontmantelde burcht
In zijn dagboek schrijft Camus over zijn bezoek aan een kerkhof in Algiers, waar hij tot de volgende gedachte komt: ‘Alles gaat voorbij, zeggen de opschriften van de graven, alles, behalve de herinnering. En al deze grafschriften leggen de nadruk op dat belachelijk soort eeuwigheid, dat wij tamelijk goedkoop verkrijgen in het hart van de […]
Tussen Sens en Parijs
‘Op weg naar huis zag ik alles wat ik gelezen had nog één keer aan mij voorbijgaan, de vreemde muziekjes in al die prachtige zinnen van Camus voegden zich aaneen tot een weemoedige melodie in een treurige, maar diep menselijke nouvelle vaque film. Aarzelend tussen heimwee naar Frankrijk en heimwee naar huis had ik medelijden […]
Vestdijk: Freud of Jung?
‘Already in 1927 he had maintained that ‘Wotan and not the God of the Christians is the God of, the Germans’. If there be any doubt as to the nature of this side of Jung’s racial theory, consider his comment ‘on Hitler’s ’religion’. “Like Mohammedanism, it teaches the virtue of the sword … Hitler’s first […]
Seks, religie en psychologie
Rümke en Vestdijk in de jaren veertig ‘De gedachte dat het opkomen van de psychologie als een genezings proces kan worden beschouwd, is voor zover ik weet het eerst geuit door de Nederlandse filosoof en psycholoog Heymans. In een hoogst merkwaardige redevoering in 1909, De toekomstige eeuw der psychologie, wees Heymans op de achteruitgang van de […]
De angst voor het Niets
Foto van Vestdijk als kind ( links) en van mijzelf Ik heb besloten om mij in de komende tijd weer helemaal in Vestdijk te storten. Het is al weer drie jaar geleden dat ik door hem gefascineerd raakte. Dat leidde tot een reeks blogs die elders op deze site te lezen zijn. In de zomer […]
De tedere onverschilligheid van de wereld
Yves Klein: Le saut dans le vide, 1960 (foto: Wikipedia) Een schilderij is net zo veel waard als geen schilderij. Een plastiek is net zo goed als geen plastiek. Een machine is net zo mooi als geen machine. Muziek is net zo aangenaam als geen muziek. Geen kunsthandel is nog wel zo doelmatig als kunsthandel. […]
Tunnel of Love
Bovenstaand schilderij van Hieronymus Bosch heb ik vorige maand met eigen ogen gezien in de Gallerie dell’Accademia in Venezia. Het laat een indringend beeld van wat ons mogelijk na de dood te wachten staat. Een visioen dat een opvallende gelijkenis vertoont met de beelden van ‘bijna dood-ervaringen’ zoals die beschreven werden in het boek Eindeloos bewustzijn […]
Met de dood als vertrekpunt
Potloodstrepen van Simon Vestdijk in de marge van de inleiding van L’homme révolté van Albert Camus Opeens besefte ik dat ik met het verdriet om de dood van mijn geliefde iets ervoer wat hij in een vergelijkbare vorm vijftig jaar al eens eerder beleefd leek te hebben. In januari 1966 werd ik getroffen door een […]
Waar de straten geen namen hebben
Auguste Rodin, Orpheus en Eurydice Ik had besloten om een boek te gaan schrijven over het rouwen en het liefhebben. Maar hoe kun je schrijven over de liefde als je geliefde er niet meer is? Primum vivere, deinde scribere, zo luidt het klassieke gezegde. Eerst leven, en dan pas schrijven. Je kunt niet leven en tegelijk […]
Tussen verzet en overgave
George Frederic Watts (1817-1904), Orpheus and Eurydice Het vonnis: dat hij deze vrouw moest missen,Werd zeer verzacht, doordat hij uit de helHaar zonder om te kijken halen mocht. Hij ging haar voor, al spelend op zijn tocht,En keek tòch om, om zich te vergewissenVan haar bewond’ring voor zijn snarenspel. Aldus Simon Vestdijk in zijn gedicht […]