Opeens was het onder ons: het woord ‘eenzaamheidsvirus’. ‘Het coronavirus kunnen we niet stoppen, het eenzaamheidsvirus wel,’ zo klonk de inmiddels vaak geciteerde oneliner van Koning Willem Alexander bij zijn toespraak tot het volk op 20 maart. Het woord ‘eenzaamheidsvirus’ ging viraal in tijden van corona. Alsof de eenzaamheid nooit eerder had bestaan. De gedachte […]
I have my books and my poetry to protect meI am shielded in my armorHiding in my room, safe within my wombI touch no one and no one touches me Paul Simon Deze dagen van zelfopgelegde quarantaine lenen zich uitstekend voor het ordenen van mijn boekenkast. Nog altijd heb ik teveel boeken. Door de jaren […]
Mijn hemelblauw met gouden hallen mijn wolkentorens, ijskristallen. Kometen, manen en planeten, aah alles draait om mij. En door de witte wolkenpoort tot diep onder de golven boort mijn vuur, mijn liefde zich in de aarde. Lennaert Nijgh Vannacht droomde ik dat ik in een bus zat. Dat is niet zo vreemd, want ik […]
‘De strijd tegen corona is religie geworden: dag na dag worden de dogma’s, geloofsartikelen en banvloeken in alle media herhaald. Wie daar vraagtekens bij zet, wordt geëxcommuniceerd of uitgemaakt voor moordenaar.’ Aldus Bert Wagendorp is zijn column in de Volkskrant van gisteren. Ik ben het daar volmondig mee eens. Ik zal de laatste zijn om […]
De Britse kunstenaar David Hockney (82) steunt de wereld met een nieuw schilderij onder de titel ‘Do remember they can’t cancel the spring‘, ofwel ‘Onthoud dat ze de lente niet kunnen annuleren.’ Dat las ik gisteren in de krant. Mooi idee. Maar zal het inderdaad ook niet gaan gebeuren, dat cancelen van de lente? Het […]
Gisteren, bij de persconferentie van de regering, kon ik mijn gedachten er niet goed bij houden. Ik zette het geluid uit en probeerde te volgen wat de doventolk te melden had. Het volk werd bestraffend toegesproken over het massale bezoek aan strand en bos bij de eerste lentezon. Ik moest denken aan een gedicht van […]
‘We zijn veel meer dan vroeger gehecht aan controle, zekerheid en comfort. Onze kinderen mogen tot de hoek van de straat lopen, onze overgrootouders wandelden toen ze klein waren rustig naar een dorp verderop. We zijn bang geworden voor minuscule dingen, mensen zijn al bijna bang voor de regen. Alles is gericht op het vermijden […]
Natur am Abend, stille Stadt Verknackste Seele, Tränen rennen Das alles macht einen mächtig matt Und ich tu’ einfach weiterflennen Aldus zong Nina Hagen in 1979 in haar lied Naturträne. Het was een parodie op de poëtische taal van de Romantiek, het tijdvak in de cultuurgeschiedenis waarin het tragische beeld van de natuur met al haar ondergangsstemmingen werd gemunt. De […]
Gisteren hoorde ik iemand de vraag stellen wat straks de beste roman zal zijn die over de corona-crisis geschreven werd. Ervan uitgaande natuurlijk we deze crisis ooit zullen overleven. Maar dan nog, er zal toch wel ergens een schrijver nu al in quarantaine zijn, die verwoed zit te broeden op een mooie verhaallijn. Misschien wordt […]
Langzaam dringt het tot me door dat de corona-crisis veel dingen verandert die voorheen vanzelfsprekend leken. Vakantieplannen staan op losse schroeven. Geplande familiebezoeken zijn gecanceld. Mijn dagindeling is anders. Ik denk anders. Ik lees anders. Kortom, er iets veranderd wat alles veranderd heeft. Het frame, het kader, het format… de manier waaróp je naar de […]
Er zijn twee soorten problemen, zei mijn moeder altijd. Problemen waar je iets aan kunt doen. En problemen waar je niets aan kunt doen. Corona hoort in wezen tot de tweede categorie, behalve dat ‘handen wassen’ en ‘geen handen geven’ natuurlijk… en nog wat kleine dingetjes. Que sera, sera. Whatever will be, wil be. The […]
Het tweede decennium van de vorige eeuw was de tijd bij uitstek voor doemdenkers met apocalyptische stemmingen. In 1912 zonk de Titanic op zijn eerste oceaanreis met 1500 mensen aan boord. In Mexico en China braken revoluties uit in 1910 en 1911, het jaar ook van de Tweede Marokko-crisis. De Balkanoorlogen volgden in 1912 en […]
Wie een beetje thuis is in de naoorlogse Friese literatuur zal moeten toegeven dat de existentialistische filosofen Sartre en Camus ook bij Friese schrijvers behoorlijk wat invloed hebben gehad. Lolle Nauta, Jo Smit, Anne Wadman, Trinus Riemersma, Jan Wybenga en Josse de Haan…. Ze werden allen vroeg of laat geïnspireerd door Sartre en/of Camus die […]
In de zeventiende eeuw werd de regenboog als een metafoor van het goddelijk verbond ontluisterd tot een optische illusie binnen het veelvoudig kristal van waterdruppels. De mechanisering van het wereldbeeld, die toen op gang kwam, heeft niet alleen God uit de natuurkunde weggehaald, maar ook – binnen de wetenschap – de beeldspraak uit de woorden. […]