Archief

Archief voor september, 2020

De gevangenis van het onechte

‘Om niet te sterven, moeten alle mishandelde kinderen de mishandeling, de ontbering en de verbijstering die ze hebben ondergaan volledig onderdrukken, omdat het organisme van het kind anders de omvang van de pijn niet zou kunnen verwerken. Alleen als volwassenen hebben ze andere mogelijkheden om met hun gevoelens om te gaan. Als ze geen gebruik […]

Lees de rest

Verloren onschuld

‘Als je kon reizen in de tijd, zou je baby Hitler dan vermoorden? 42 procent van de Amerikanen antwoordde positief op de vraag van The New York Times. De klassieke vraag houdt Amerika weer bezig sinds The New York Times eind oktober de kwestie had voorgelegd aan lezers en de resultaten in een grafiekje rondstuurde […]

Lees de rest

Verlangen naar een bezield verband

In zijn boek Paniek in de polder polytiek en populisme in Nederland (2011) heeft Jos de Mul een hoofdstuk gewijd aan wat hij noemt ‘Radicale Romantiek’. Hij ziet daarin een probaat antwoord op de huidige crisis, dat wil zeggen: de ‘paniek in de polder’ die na het multiculturele drama in Nederland heeft aangediend. Nederland zou […]

Lees de rest

Hitler en de Romantiek

‘Vreemd dat je niet de gewone mens in Adolf Hitler wilt zoeken.. Ik kan me herinneren dat tijdens de Nürnberg processen een rechter aan Julius Streicher vroeg: Waarom heb je nooit iets goed vertelt over de joden? Streicher haalde de schouders op: “Ik ben een antisemiet, en ik heb me als zodanig gedragen..” Het lijkt […]

Lees de rest

Het verbroken contract

In 2009 was ik heel even in de Oostenrijkse plaats Linz. De hele stad was afgezet omdat de Ronde van Italië die dag Linz zou aandoen. Ik heb het peloton nog even in een flits zien voorbijrijden, maar van de stad zelf heb ik niet veel gezien, terwijl er best heel wat te doen was, […]

Lees de rest

De esthetica van het kwaad

Wat zijn de gevolgen als je – zoals Breton in zijn surrealistisch manifest heeft voorgeschreven – als schrijver of kunstenaar alles in je verbeelding toelaat om tot kunst te worden, zonder acht te slaan op ethische of esthetische belemmeringen. De surrealisten deden dat. Ze gingen de straat op om priesters te beledigen en om God […]

Lees de rest

Film als religieuze ervaring

‘In de ontoeschietelijke maar indrukwekkende filmessays van Pasolini (De ketterse ervaring) wordt het idee uitgewerkt dat ons leven één lange, ongemonteerde camera-instelling is. Dit is een variatie op de sensatie die iedereen wel eens heeft: als dat je je plotseling in een film bevindt. Het idee van een blik die ons zonder aflaten volgt is […]

Lees de rest

De actualiteit van Agamben

‘De nazi-wetgeving en de ideeën van Hitler komen terug in Europa via de Nederlandse euthanasiewetgeving en het debat over hoe zieke kinderen kunnen worden gedood’. Aldus verklaarde de Italiaanse minister Carlo Giovanardi in maart 2006 (zie: hier). De uitspraak wekte veel verontwaardiging in Nederland. Elke verwijzing naar het nazisme is nog steeds taboe in het […]

Lees de rest

Was Hitler zich van het kwaad bewust?

‘Waarom haatte Hitler de joden toch zo? Hoe vaak is mij deze vraag niet gesteld, zowel door leerlingen als door volwassenen. Als is het wel dertig jaar geleden, 
ik herinner me nog levendig dat een leerling van een eindexamenklas, gymnasium VI-A, me dit vroeg. Ik begaf me toen in een uiteenzetting over het Europese antisemitisme […]

Lees de rest

Katholicisme en Koude Oorlog

  Het verhaal gaat dat de Heerenveense pastoor Wibe de Jong, een broer 
van kardinaal Johannes de Jong (1885-1955), halverwege de jaren 1950 
tijdens een catechismusles de vraag moest beantwoorden of Christus 
was verschenen aan paus Pius XII. Een krant had daarover bericht. 
Het was in de nadagen van zijn pausschap, dat liep van 1939-1958. […]

Lees de rest

Sade en het fatsoenlijke sadisme

‘Het lichaam is binnen een dergelijk strafrecht gevangen in een 
systeem van ontzegging en dwang, van verplichtingen en verboden. Fysiek lijden en lichamelijke pijn zijn niet langer de belangrijkste elementen van de straf. De bestraffing is veranderd 
van een kunst van ondraaglijke pijnen in een economie van opgeschorte rechten. Indien de justitie het nog nodig […]

Lees de rest

Hitler de acteur, Hitler de gelovige

‘Laten we ons het volgende voorstellen: in een kelderwoning die uit twee stampvolle kamers bestaat, woont een arbeidersfamilie ( … ) Onder de vijf kinderen is een jongen van, laten we zeggen, drie jaar oud. Op deze leeftijd wordt een kind zich bewust van zijn indrukken. Bij begaafde mensen zijn zelfs nog op bejaarde leeftijd […]

Lees de rest

Hoe de waarheid een leugen kan worden

‘Volgens een uitspraak van Baudelaire is het de truc van de duivel om ons wijs te maken dat hij niet bestaat. Dat dateert dan uit de zo beschaafde burgerlijke 19de eeuw. In de vorige eeuw werd het zijn tactiek als grote emancipator van de massa op te treden en Onze Lieve Heer voor te zijn.’ […]

Lees de rest

Metamorfosen van Hitlers libido

“Klaarblijkelijk wordt er ook nog steeds, vanuit een bepaalde belanghebbende hoek, veel moeite gedaan om dwaalsporen en rookgordijnen te genereren  teneinde de Protocollen voor eens en voor altijd naar het rijk der fabelen te verwijzen.” Aldus een van de passages uit het omstreden boek Hitlers diamanten dat onlangs door uitgeverij Aspekt uit de handel is genomen. […]

Lees de rest

Fotografie en het ideale lichaam

De fotograaf Helmut Newton (1920-2004) had een fascinatie voor het ideale naakte lichaam. Zijn foto’s roepen herinneringen op aan de nazi-esthetiek. Leni Riefenstahl was een inspiratiebron voor hem. De nazi-esthetiek is ook terug te vinden bij een hedendaags kunstenaars als Vanessa Beecroft in haar kritiek op de manipulatie van het vrouwbeeld in media en de […]

Lees de rest

Fotografie en de erotische huivering

Er is een beroemde foto van Man Ray, Erotic-veiled, die een naakte, blanke vrouw te zien geeft achter het wiel van een grote etspers. De blanke huid van arm en handpalm draagt nadrukkelijk de sporen van gitzwarte drukinkt. De foto maakt de erotische huivering voor het vreemde van een zwart gekleurde huid als geen andere […]

Lees de rest