Josse (1941 -2020)

De inspiratiebronnen van Josse de Haan treden vooral aan het licht in de beschouwingen die hij heeft gewijd aan zijn jeugd en met name aan zijn ouders. Beklemmend schrijft hij over de calvinistische gevoelsarmoede, waar zijn moeder onder geleden heeft, en de rauwe wereld van het agrarische Friesland waar de sociale standsverschillen wellicht nog meer dan de religieuze of ideologische overtuigingen bepalend waren voor het verdere leven. Maar ik denk ook aan het prachtige verhaal over zijn vader die zijn hele leven kaatsballen maakte met een liefde voor het ambacht die in de verte herinnert aan de ambachtelijkheid van de taal die Josse de Haan zelf hoog in het vaandel heeft. Josse de Haan schrijft niet, hij construeert betekenissen met vormen van taal, zoals zijn vader kaatsballen maakte uit zorgvuldig gesneden lapjes leer die met touwtjes aan elkaar werden geknoopt. De volmaakte bol van de kaatsbal was daarbij een hoog gegrepen ideaal, waarin het hele universum leek samen te komen. Een kaatsbal: ‘in byldhouwurkje lykas de wrâld himsels’.

Fragment uit: De Fries die in de toekomst sprong (2016)

Zie ook: In memoriam