Zoals de activiteit van de mysticus moet eindigen in de ‘via negativa’, een theologie van Gods afwezigheid, het vurig verlangen naar de wolk van onwetendheid en voor de stilte voorbij het spreken, zo moet kunst neigen naar antikunst, het elimineren van het onderwerp (het object, het beeld), het vervangen van intentie door toeval, en het […]
‘Eén ding weet ik maar: dat ik er kwalijk aan toe ben zonder u, niet alleen buiten mij, maar ook in mijzelf, en dat alle overvloed die mijn God niet is, voor mij tekort is.’ Augustinus, Belijdenissen Boek XIII. (vertaling: Gerard Wijdeveld) Gisteren ben ik opnieuw begonnen in het boek The mysterie of the supernatural […]
‘Voor hen (de romantici -hm) viel ook de politiek – net als de wetenschap en de moraal – onder het esthetische. Maar sinds Hitler en Stalin is dat om begrijpelijke redenen een taboe. Het lijkt me anders dan Evers wel een motief om de pretenties wat lager te stellen. Misschien verwachten we, onbewust verleid door […]
There are women for whom it holds that, in order to be allowed to fuck them freely and repeatedly, one would be ready to calmly observe one’s own wife and small child drowning in cold water.’ Met deze ijzingwekkende eerste zin van zijn roman veroorzaakte een Engelse schrijver in de jaren negentig een klein schandaal. […]
Arnold Böcklin: Medusa, 1878 Jullie moeten niet denken dat ik ben gekomen om vrede te brengen op de aarde. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar strijd. Ik kom strijd brengen tussen vader en zoon, tussen moeder en dochter, en tussen een vrouw en haar schoonmoeder. De mensen met wie je in één […]
Ludwig Binswanger en Ellen West Achter het kabaal dat hij maakte, gingen onzekerheid, aarzeling en inconsequentheid schuil. Zijn overgevoeligheid voor persoonlijke kritiek, zijn onvermogen een discussie met rationele argumenten te voeren, zijn onbeheerste woede-uitbarstingen, zijn extreme weerzin iets formeel vast te leggen: het waren evenzovele kenmerken van een onevenwichtige persoonlijkheid, die zijn gedrag tot op […]
‘De inderdaad bestaande verschillen tussen de Germaanse en Joodse psychologie, waarin de deskundigen sinds lang op de hoogte zijn, mogen van nu af niet meer verdoezeld worden; voor de wetenschap kan dit alleen maar bevorderlijk zijn.’ Deze woorden zijn van Carl Gustav Jung werden geschreven in het begin van de jaren dertig. Achteraf zal hij […]
It is generally clear today the ” fascism” is not the act of a Hitler or a Mussolini, but that its is the expression of the irrational structure of mass man. It is more clear today than it was ten years ago that the race theory is a biologic mysticism. We also have far more […]
De oerscène van het voyeuristisch kijkplezier is het kind dat door het sleutelgat van de slaapkamer van zijn ouders kijkt en ziet hoe zij de liefde bedrijven. Daarbij hoeft niet eens sprake te zijn van een scène die in werkelijkheid gezien is. De oerscène (in het Engels: ‘primal scene’) kan ook door de fantasie van […]
Op 29 oktober 2014 ontving het bataljon van Hitler de vuurdoop op de weg naar Menen, vlakbij Ieper. Na vier dagen, zo schreef hij aan Jozeph Popp en een kennis in München. Ernst Hepp, waren er van het 3600 man sterke List-regiment nog 611 man over. De verliezen in de eerste dagen zijn inderdaad op […]
‘Als er een concept is geweest dat mij heeft geholpen de tegenstellingen tussen de biografie en de sociaal-historische studie te overbruggen, dan was het wel Max Webers begrip ‘charismatisch leiderschap’. In dit concept wordt de verklaring voor de bijzondere vorm van politieke macht primair gezocht bij de ontvangende kant van ‘charisma’, niet zozeer dus bij […]
Je schrijft dat je soms in verwarring werd gebracht door een plotseling opkomend verlangen naar transcendente. Maar daar voeg ik meteen aan toe dat ‘transcendentie’ voor jou steeds iets anders betekende, en naar ik aanneem nog steeds betekent, dan voor mij. Voor mij was transcendentie steeds een andere kijk op de aardse werkelijkheid en voor […]
Joden staan van oudsher in een ‘juridisch-telekinetische’ verhouding tot de werkelijkheid. Kenmerkend genoeg is ook hun verhouding tot hun god van juridische aard, geregeld door wetten en voorschriften: Mozes, de Talmoed. Nooit ‘gaan zij op’ in hun god; zij staan niet in contact met God, maar in contract met God. Hun grootste wijsgeer Spinoza, filosofeerde […]
Bram de Swaan mocht de spits afbijten met een keynote-lezing van een uur. Het werd grotendeels een samenvatting van zijn laatste boek Compartimenten van vernietiging. Tot slot maakte hij enkele interessante opmerkingen over de actuele situatie in Amerika, die hij – evenals meerdere sprekers na hem – vergeleek met wat er in de jaren dertig […]
In november 1990 presenteerde Wim Bors (1939-2010) zijn videoproject La solitude in de expositieruimte van de Kunstuitleen te Leeuwarden. Filmbeelden en grafische beelden werden gecombineerd met muziek, nu niet meer van Leo Ferré, maar van Simeon ten Holt. Er kwam ook platte, blauw geverfde kist met grafiek uit, genaamd La solitude. Wim had mij gevraagd […]
‘Wie met een zucht van verlichting spreekt over ‘het verleden’, vergist zich. Het Europa van Rafael en Goethe heeft met het Europa van nu evenveel te maken als een emmer koeiemelk met de geschifte derrie, die ontstaat als er een scheut azijn in gekwakt wordt. Al hebben wij het zure water weer zo’n beetje democratisch […]
Het vuur zal geduriglijk op het altaar brandende gehouden worden; het zal niet uitgeblust worden. Leviticus 6: 13 Omega. Dat was het einde. Deze jeugdsoos die zijn naam ontleende aan het beroemde boek van Teilhard de Jardin over de bestemming van de evolutie, waar wij allen naar op weg zijn, was voortgekomen uit de ‘achttienjarigen-cursus’ van 1966, […]
‘Enig leedvermaak kwam wel in mij op als de babyboomers in 2019 weer eens werden weggezet als een parasiterende, zelfgenoegzame en opportunistische generatie die de grote problemen van deze tijd heeft miskend dan wel (mede) veroorzaakt. Of was het masochisme? Ik – geboren in september 1957 – behoor volgens de strikte definitie weliswaar niet tot […]
‘Maar het zelfbedrog was zozeer een algemene gewoonte, ja bijna een zedelijke levensvoorwaarde geworden, dat het zelfs tegenwoordig, nu de specifieke inhoud van die leugens toch wel grotendeels vergeten is, toch nog vaak moeilijk valt af te rekenen met het geloof dat de bedrieglijkheid n leugenachtigheid wezenlijke trekken van het Duitse volkskarakter vormen.’ Dat schrijft […]
We leven in een tijd van identity politics, opkomend populisme en nationalisme. Wereldwijd lijkt er sprake van een toenemend verlangen om ergens thuis te horen in een wereld die geen thuishaven meer kent. Maar is het wel goed om toe te geven aan dat verlangen? Nationalisme heb je in soorten en maten. Er bestaat tegenwoordig […]
