Johanneke Liemburg en Dolph Kessler, Waalse kerk, Leeuwarden, 18-9-1987 V.l.n.r.: Pieter de Vries, Cees Boschma, Johanneke Liemburg, Dolph Kessler, en Michaël Zeeman body language Discussieleider Michaël Zeeman Discussie na afloop met onder meer de heer Van der Kleij (cultuurambtenaar Provincie), Hendrik ten Hoeve en Johan Lighthart. Ooit kreeg ik van Dolph Kessler een bijzondere video […]
Op 17 augustus 1987 pleegde, Rudolf Hess, een van de laatste Duitse Nazi’s die nog in leven was, zelfmoord in de Berlijnse Spandau-gevangenis. De voormalige plaatsvervanger van Adolf Hitler was ooit in Neurenberg tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Met zijn dood leek de Tweede Wereldoorlog nu voorgoed verleden tijd. Ook de Koude Oorlog liep inmiddels op zijn eind. […]
Midden jaren tachtig begon ik met schrijven. Eerst voor het tijdschrift BOUD, dat in 1984 was opgericht en waarbij ik in de redactie zat. Ik zat in die tijd in de redactie van het Friese architectuurtijdschrift Boud, architectuur en vormgeving in Friesland en ik begon te schrijven over architectuur en postmodernisme, maar dan op mijn eigen […]
Het is 8 april 1983. Mevrouw Faber neemt afscheid als lid van de BKR-commissie. Ze heeft daar zowat dertig jaar in gezeten, vanaf het begin eigenlijk. Er staan bloemetjes op tafel en even later worden er tompoezen gegeten. Ik kijk wat gespannen. Dit was ook een nieuwe omgeving voor mij, want het was de eerste […]
‘Im Dunkel, wo man es nicht sehen kann, und hinter den Bäumen lauert ,’es’-man fragt nicht was Es ist, was da lauert. Es ist ein ganz Unbestimmbares, es ist das Lauern selber: Die Zwischenräume zwischen dem Sichtbaren und das Dahinter, all dieses Ungreifbare ist niçht mehr geheur, und der Hintergrund selbst, vor dem sich die […]
Ik zie een wrede scène uit een oud verhaal.De schilder toont het beeld in gruwelijke taal.Het lijkt wel op een film in levendige kleuren.De kruisoprichting is hier echt aan het gebeurenGespierde mannen kreunen onder het gewicht.Je ziet de pezen spannen en pijn in het gezicht.De spijkers in zijn handen lijken het te houwen.Ze trekken hem […]
Zie: Website Psychiatrie en Filosofie, en: Website Uitgeverij Aspekt Bovengenoemde aankondiging staat sinds gisteren op de site van de Stichting Psychiatrie en Filosofie. ‘Boek, over rouw, melancholie en religie’. Dat laatste klopt niet helemaal. Mijn boek gaat niet zozeer over religie, als wel over het verdwijnen van religie en het verlangen naar transcendentie dat desalniettemin […]
Mijn vader op een Camping Municipal in Frankrijk, zomer 1962 ‘Elke wijze van doen wordt gecodificeerd, niemand durft zich te onttrekken aan het gedrag, dat de code behelst. Wie ziek wordt, lijdt aan de ziekte van het leerboek; wat daarbuiten gaat, is persoonlijk en bijgevolg onecht. Wie van zijn sterven een daad maakt, beweegt zich […]
Mijn ouders op een camping in Frankrijk, zomer 1962 ‘Het is een boeiend boek, mede door het ‘sleuteleffect’ over de toenmalige cultuur, en de snelle ontwikkelingen daarin en overal. Toen kwam ook de anti-conceptiepil. Dat leidt mij tot wat opmerkingen. Ik mis in het betoog van Huub verwijzingen naar de seksuele revolutie, die na de na-oorlogse […]
Pardon mijnheer, mag ik misschien even storen? Ach let u niet op die gorilla van een barkeeper naast mij; hij is ongevaarlijk en spreekt alleen Frans. Wat mijzelf betreft, ik ben Jean-Baptiste Clamous, ‘un élève pénitent’. Wat dat betekent, begrijpt u straks wel. Ik stam uit een goed en burgerlijk Frans gezin. Over mijn ouders […]
‘Beter een goede leraar dan een slecht hoogleraar’, zo wordt wel eens beweerd. Ik heb het voorrecht gehad om onderwezen te worden door leraren voor wie de overdracht van kennis en vaardigheden bij uitstek in het persoonlijk contact tussen leraar en leerling zijn beslag kon krijgen. Kom daar vandaag nog maar eens om. Tegenwoordig wordt […]
De geur, waarmee de kruik doordrenkt wordt als hij nieuw is, bewaart hij het langst.’ Wie zei dat ook al weer? Horatius? Marcus Aurelius? Ach wat doet het ertoe? De Romeinse auguren keken naar de vogels, hoe ze vlogen, waar ze vandaan kwamen en waarheen ze verdwenen aan de horizon. Als de adelaar verscheen was […]
Jaren geleden las ik het boek Samir (2007) van Arjan Erkel. Daarin beschrijft hij de geschiedenis van Samir A, die in 2006 werd veroordeeld voor 8 jaar gevangenisstraf vanwege het voorbereiden van terroristische acties. Arjan Erkel heeft in de gevangenis met Samir A. mogen spreken en ook zijn dagboeken gelezen. Samir A. heeft geprobeerd om […]
Onderstaande tekst is een licht bewerkte versie van een mail die ik van de week heb gestuurd aan mijn klasgenoten op het St.- Ignatiuscollege uit het schooljaar 1960-1961. Op 25 september a.s. zullen wij elkaar weer ontmoeten bij onze jaarlijkse reünie in Amsterdam. Bovenstaande foto’s zijn genomen bij de trap van het patershuis van het voormalige […]
‘Hitler dacht te strijden voor één land, maar hij streed voor alle, ook voor die welke hij aanviel en verachtte. Het hindert niet dat zijn ik het niet wist; zijn bloed, zijn wilskracht, wisten het. De wereld was haast gestorven aan het jodendom: het geloof van Jezus; wij leren haar de gewelddadigheden van het geloof […]
Ik had vannacht een bijzondere droom. Ik stond op een podium tegenover een zaal vol mensen die ik probeerde ergens van te overtuigen. Wat dat was, weet ik niet meer. Hoe ik ook aandrong, het lukte me niet. De groep ging gewoon zijn eigen gang. Deze mensen hadden mijn raadgevingen helemaal niet nodig. De zaal […]
‘Ik herinner mij De Cloet vooral als een eigenzinnige, onvoorspelbare leraar. Zoals er zoveel zonderlingen waren in dat lerarencorps van het IG. Mij mocht hij niet zo. Hij vond mij achterbaks. Op een keer liet ik aan Michel van Overbeek, die naast mij zat in de derde klas, een kauwgum-plaatje zien van Brigitte Bardot met […]
In de jaren zestig werden de als versleten ervaren godsdienstige opvattingen door theologen vertaald in termen die pasten in een eigentijds referentiekader. Voor dat ‘vertaalproject’ werden verschillende grammatica’s gehanteerd, al naar gelang de voorkeur van de desbetreffende theologen. Bij Paul Tillich en Rudolf Bultmann was deze grammatica een variant van het existentialisme geweest. Bij de radicale […]
Gisteren was het 15 jaar geleden dat Gerard Reve op 82-jarige leeftijd in een Belgisch verpleeghuis overleed. In die tijd mocht ik meewerken aan een driedelige documentaire die door Gryt van Duinen werd samengesteld voor Omrop Fryslân. ‘Meelezer’, zo werd ik genoemd in de aftiteling. Gryt had mij gevraagd om in de boeken van Reve passages […]
Dit is de foto die ik heb laten afdrukken op de achterflap van mijn boek Het virus van melancholie. Hij is vorig jaar genomen op het strand van Terschelling. Keurige foto, niets op aan te merken. Geheel volgens de richtlijnen van het schrijversportret, die ik beschreven heb ik in mijn blog Leek ik maar een […]
Afgelopen zondag, op Eerste Paasdag, maakte ik een wandeling door de De Rivierenbuurt in Amsterdam. Ik moest daar zijn om familiaire redenen die hier verder niet terzake doen. Zo liep ik door de statige straten als de Rijnstraat, Kuinderstraat, de Hunzestraat, de Zomerdijkstraat en de Kinderdijkstraat… Ik zag de atelierwoningen in de Zomerdijkstraat, waar ooit Jan […]
Elk jaar weer luisteren mensen – gelovig of ongelovig – in de Goede Week diep ontroerd naar de Mattheus-Passion. Deze componist was meer dan wie ook diepgelovig. Steeds minder van de bewonderaars van Bach zijn nog gelovig, maar de muziek is er voor hen niet minder om. Sterker nog, ze beluisteren dit lijdensdrama liever in […]
‘Met zijn voorkeur voor de Griekse en Romeinse godenwereld zet hij zich af tegen de christelijke denkwereld. Hij pleit impliciet voor meer magische, prechirstelijk denk- en handelwijzen. Vestdijk is eerder een magiër dan een wetenschapper.’ In deze zin van Kees ’t Hart, op pagina 250 van de brievenroman De Toetssteen, die hij onlangs samen met […]
Misschien had ik dit alles iets subtieler moeten verwoorden. Soit. Maar ik ging er vanuit dat jij wel tegen een stootje zou kunnen. In het verleden heb ik vergelijkbare aanvaringen gehad met Wim Brands en Michaël Zeeman, beiden even beroemd als jij. Van die twee had ik ook gedacht dat ze wel tegen een stootje zouden […]
In zijn roman De keizer en de astroloog schetst Kees ’t Hart een beeld van de jonge Vestdijk als een geestelijk gestoorde die een ontmoeting heeft met Keizer Wilhelm II die van 1918 tot aan zijn dood in 1941 in Doorn verbleef, niet ver van de woning van Vestdijk. De ‘Vestdijk’, die in deze roman […]
Beste Kees, Met humor is het net zo gesteld als met smaak. Daar valt niet over te twisten, en dat zal ik dus ook niet gaan doen. Maar rancuneus, nee. Dat is het laatste wat ik voel ten aanzien van jouw erkenning en roem. Het gevoel dat mij bekroop bij het lezen van je boek […]
