Wie het leven neemt zoals het komt, komt op plaatsen waar hij nooit eerder is geweest maar altijd weer terug zal keren. In de verbeelding is alles mogelijk. Geluk, schoonheid, eeuwigheid, alles is verbeelding. We hebben de werkelijkheid niet nodig om ons de wereld voor te stellen. Dat was de droom van de Romantiek. Schoonheid […]
‘De liefde is de tijd en de plaats waarin het ‘ik’ zich het recht voorbehoudt buitengewoon te zijn. Soeverein, zonder ook maar individu te zijn. Verdeeld, verloren, vernietigd, maar door de imaginaire vereniging met de geliefde ook samenvallend met de oneindige ruimten van een bovenmenselijke psyche. Paranoïde? In de liefde ben ik op het toppunt […]
‘Het is niet de waarheid die iemand bezit, of verondersteld wordt te zijn, maar de oprechte moeite die hij zich getroost heeft om de waarheid te achterhalen wat iemands waarde bepaalt. Omdat niet het bezit, maar eerder het zoeken naar waarheid bepalend is voor de groeiende kracht van een mens, waaruit het naderen van de […]
Kort voor zijn overlijden, in december 1997, vroeg Lode Pemmelaar mij of ik mij verantwoordelijk wilde stellen voor de uitgave van een boek over zijn werk. Het geld was geen probleem, dat was er al dankzij een gulle gever. De auteurs had ook hij al uitgezocht. Een van hen was Michaël Zeeman, met wie hij goed bevriend was. […]
In 1992 ging Theater Romein in Leeuwarden open. De voormalige Westerkerk was voor dit verbouwd tot theater annex expositieruimte. Galerij Romein, zo heette de nieuwe tentoonstellingszaal die zich op de eerste en tweede verdieping bevond. Ed Bausch, die toen de directeur was van Theater Romein, had mij gevraagd een concept te bedenken voor de openingsexpositie. […]
Het bezwaar van boeken,’ zei John Rivers, ‘is, dat zij zinvol willen zijn. De werkelijkheid is nooit zinvol.’ ‘Nooit?’ vroeg ik. ‘Misschien in God’s oog,’ gaf hij toe, ‘maar nooit in onze. Verhalen hebben stijl, ze hebben samenhang. Feiten hebben noch het een, noch het ander. In kort: het bestaan is een aaneenschakeling van vervelende […]
Man Ray, Erotique Voilée, 1933 & Charles Cordier, Venus Africaine, 1852 Kunst was ooit het humanistische ideaal van de mensheid, waar op de wereld ze ook woonden en in welke tijd ze ook geleefd hadden. Dat was het grootste verhaal uit de tijd van de grote verhalen. Die idealistische visie op de mens kwam naar voren […]
Gisteren was het Open Monumentendag bij ons in de straat , de Harlingerstraatweg in Leeuwarden. Dat betekende: gluren bij de buren! Bij alle huizen die open waren kwamen we bekenden tegen. En overal hoorde ik iets wat ik nooit eerder had gehoord. Over Kris Callens bijvoorbeeld. Hij schijnt best een aardige man te zijn. Nooit […]
Mijn fascinatie voor het fenomeen terrorisme ontstond in 2001. Kort na de aanslagen van 9/11 werd ik door Piet Hemminga – mijn voormalig directeur bij de Fryske Kultuerried – gevraagd om een zogeheten Brekpuntlêzing te houden in It Aljemint van de Fryske Akademy. Dat verzoek had niets met de aanslagen in Amerika te maken. Brekpuntlêzingen […]
Het is 23 juli 2000. De laatste dag van het Frysk Festival. Op de foto van links naar rechts: Gryt van Duinen , ondergetekende , Metsje Gerlsma en Peter Karstkarel. Zo zou ik me het Frysk Festival graag willen blijven herinneren. Als een coproductie van een dreamteam. Zo is het festival ooit ook opgericht. Het moest […]
Hans Kraan (rechts) en ik, 1961 (zie: Klassenfoto) ‘Ik heb inmiddels wel wat biografische gegevens over Ben Hemelsoet bij elkaar geharkt, maar misschien is dat wat mosterd na de maaltijd nu je boek af is. Ik heb ook een en ander proberen te reconstrueren i.v.m. de ontmoeting van Ben en Gerard Reve. Ben heeft mij […]
‘Op elk moment vroeg ik me af wat ik kon zijn in de ogen van God. Nu wist ik het antwoord. God ziet me niet. God hoort me niet. God kende me niet. Zie die leegte op onze gezichten? Dat is God. Zie je die kier in de deur? Dat is God. Zie je dat […]
De laatste keer dat ik in Parijs was heb een middag doorgebracht in de wijk Montparnasse. Ik hou niet alleen van dwalen, naar ook van begraafplaatsen. Ook die hebben iets tijdloos, alsof de doden er nog leven in een tijd die voor eeuwig stilstaat. Tussen de dode bladeren is het stil. Begraafplaatsen geven me een […]
Volgens Ian McGuilchrist gaan onze hersenen op te werk op een wijze die nauw samenhangt met splitsing van ons brein in twee hersenhelften. Als je een probleem wilt begrijpen en oplossen, ga je eerst ‘patroon-denken’, dat gebeurt met de rechter hersenhelft die het patroon oppikt, nadat de prefrontale hersenschors ( die zelf overigens over twee […]
‘The inner structure of our intellect reflects the structure of our universe.’ Iain McGuilchrist, The Master and his Emissary. The Divided Brain and the Making of the Western World (2009) Ons brein is verdeeld in twee hemisferen maar de functionele taakverdelingen in het brein zijn veel minder strikt gescheiden dan in veel studies uit […]
Wat is de historische ruimte? Veel mensen zullen denken dat dit dezelfde ruimte is waar natuurkundigen over spreken. Dat wil zeggen: de ruimte van de zwaartekracht, de ruimte van Einstein, de driedimensionale ruimte die intrinsiek verbonden is met de tijd. Kortom, de uitgestrektheid waar oorzaak en gevolg de dienst uitmaken en waarin alles relatief is. […]
Tijd en ruimte zijn altijd als twee aparte gegevenheden gezien, maar Einstein ontdekte dat ruimte en tijd eigenlijk twee woorden zijn voor hetzelfde. Er is sprake van een continuüm waarin ruimte en tijd onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Maar wat betekent dit voor het dagelijks leven? Eigenlijk is deze ontdekking van honderd jaar geleden nog […]
De laatste jaren word ik bezocht door een opstandige droom die zo af en toe terugkeert. Vannacht was hij er weer. Ik hang aan mijn boekenkast. Of beter gezegd, ik zit erin opgesloten want vluchten kan niet meer. Mijn huis is omgetoverd tot een bibliotheek vol verhalen uit het verleden. In de tuin is een […]
Langs de Dokkumer Ee in de winter (eigen foto) Licht en kunst zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Tenminste, zo is het ooit geweest, toen het licht nog samen met de kleur en de vorm van de dingen een vanzelfsprekende eenheid vormden. Het waren de donkere eeuwen van de Middeleeuwen, toen de regenboog nog als een […]