‘In zijn grote religieuze werken gaf El Greco op ongeëvenaarde wijze uitdrukking aan het Spaanse katholicisme. Zijn doeken vulden de verhandelingen en gedichten van oer-Spaanse mystici als de heilige Teresa van Avila en Johannes van het Kruis aan. Hij schilderde in hun lichaam opgesloten zielen die, verlangend naar de eeuwigheid, wensten te ontsnappen aan hun […]
André van der Linden aan het werk op het Frederiksplein, 28 maart 1971 (foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) Terug naar Amsterdam. Ik heb wel eens met gedachte gespeeld om dat te doen. Maar er was toch altijd iets dat mij ervan weerhield. In al die jaren die achter me liggen ben ik te zeer met Friesland […]
Van de vijf kunstenaars die zich begin jaren vijftig verenigden in de groep Yn’e line was Klaas Koopmans wellicht de meest begaafde, Jan Frearks van der Bij en meest rechtlijnige, Jaap Rusticus de meest ingetogene, Sjoerd Huizinga de meest behoudende en Pier Feddema de meest godsdienstige. Sjoerd Huizinga was vrijzinnig protestant maar de overige vier […]
Catrinus Spinder, The painting detective Boeddha met een rooie kop zittend op een pretcondoom – dat is de wereld van Catrinus Spinder in een notendop. Het zware en het lichtvoetige vinden elkaar voortdurend. Die ontmoeting komt telkens opnieuw op bijna achteloze wijze tot stand. Goedkope materialen worden op vernuftige wijze ‘recycled’ tot een nieuw, hoogwaardig […]
‘Huub Mous had me op het hart gedrukt Fred Landsman in Holwerd eens te bezoeken, maar de waan van dagelijks werk had me er niet toe gebracht. Een voorstelling van wat hij maakte, had ik niet, omdat ik in het noordelijke kunstcircuit nooit werk van hem was tegengekomen. Toen ik tijdens de voorbereidingen van de […]
Geert Duintjer, 1973 Notitie Geert Duintjer, januari 1973 Josse de Haan, beeld-tekst-collega, 1973 ‘Op de surrealistische poëziemiddag/avond in het Fries Museum op 23 september 1989 – tgv het begin van de surrealistische tentoonstelling DE AUTOMATISCHE VERBEELDING lazen 11 dichters voor en werden er acts gepresenteerd. Geert Duintjer presenteerde ‘piece for eater’ en las ’s avonds […]
Vaak is het beter de dingen niet te zien zoals ze zijn. Draai het om. Ga op je kop staan. Bezie de wereld ondersteboven en de gebeurtenissen van achteren naar voren. Of beter nog, wis het weg uit je geheugen. Verdring het in de meest duistere spelonken van je onderbewustzijn. Verban het uit de werkelijkheid […]
Ik weet het, gezondheid is een gave en daar mag je niet mee spotten. Maar dat doe ik ook niet. Ik ben bloedserieus. En trouwens, waar zou ik me nog druk om maken? Mijn korte-termijngeheugen wordt al wat minder. De gewrichten worden wat stram. Ik word stilaan doof en heb al enige tijd een gehoorapparaat. […]
Ramon van de Werken, Avondmaal, olieverf en emulsie op doek, 400 x 300 cm, 1986 Onlangs was ik weer even in Lutkewierum. Gefietst vanaf Leeuwarden. Een grijze lucht waar af en toe de zon doorbrak. Een lucht die tot nederigheid stemt. De horizon onderbroken door een zadeldaktoren. Lichtvlekken in de verte. De plaatsnamen voegen zich […]
Op 20 januari 1961 lag er een dik pak sneeuw in Washington. De dag daarvoor had er een sneeuwstorm gewoed, maar de lucht was nu wolkeloos en blauw. Het was vier graden onder nul, waardoor de adem witte pluimen naliet in de winterkou. Iedereen was opgewonden, want het was de dag waarop John F. Kennedy […]
Een kunstenaar vertelde mij laatst over een ervaring die hij opdeed bij tijdens zijn dagelijkse fietstochten. Voor dag en dauw rijdt hij elke ochtend door de duinen naar het strand, waar bij het opgaan van de zon de lucht langzaam kleur begint te krijgen. In dat grauwe schemerlicht ontstaat een vaal soort blauw dat vreemd […]
Je devenais indienPourtant déjà certainQue mes oncles repusM’avaient volé le Far West Aldus zong Jacques Brel in zijn beroemde chanson Mon Enfance. In mijn jeugd bestond er geen Far West. Wel Nieuw-West. Zo heetten de westelijke tuinsteden in Amsterdam. Als je er niet wezen moest, dan ging je er ook niet naar toe. Het was […]
Huissen, begin jaren vijftig. Ik sta in het midden. Staand v.l.n.r.: tante Marie, tante Luus, mijn moeder, mijn oudste zus Mariet. Zittend: mijn zus Lucie, tante Door en mijn zussen Trees en Cornelie. Ik ben tussen vrouwen geboren. Vier zussen had ik en een moeder. En ook nog eens drie ongetrouwde tantes in Huissen. Of […]
Dit is mijn moeder. Christina Hendrika Maria Sanders (1905-1989). De blik is wat dromerig naar binnen gericht, het haar opzichtig weggestoken om het linkeroor goed zichtbaar te maken. De foto is in 1940 genomen, kort nadat de Duitsers ons land waren binnengevallen. Het is een pasfoto op een identiteitskaart die iedereen in die tijd moest […]
Mijn grootouders van moederszijde: Theo Sanders en Maria Sanders-Gerritsen Arnhemse meisjes zijn ovale hardgebakken koekjes die bestrooid zijn met suiker. Je ziet ze niet zoveel meer, maar in Arnhem kun je ze nog altijd krijgen. Ook mijn moeder was een Arnhems meisje. Ze groeide op in de wijk Klarendal en werd daar op 4 april 1905 […]
Onze lineaire tijd-as, die zo vanzelfsprekend ons denken bepaalt, is in feite een constructie is van het denken zelf. De gedachte dat de tijd zich op een rechte lijn beweegt is ergens in de tijd zelf ontstaan. Er wordt wel beweerd dat dit moment samenvalt met de overgang van het polytheïsme naar het monotheïsme. Wonderlijk […]
Ik bevond mij vannacht in een ruimteschip in Venetië. Hemelse muziek bracht me in hoger sferen. Een nieuwe hemel voor een oude aarde. Ik werd weggevoerd in een soort pre-oedipaal nirwana, waar de nieuwe technologie ons ooit met zijn allen naar toe zal leiden. Een wereld voorbij leven en dood. Er komt een dag dat […]
Gisterochtend, 11.40 uur Om het verleden te ontdekken moet je op reis gaan. Niet alleen in de tijd, maar ook in de ruimte. Zo ben ik in de afgelopen weken twee keer achter elkaar in Venetië geweest. Dwalend door die oude stad stonden we opeens voor een arcade. Ik kreeg een vreemd gevoel van déja […]