Net als Vestdijk groeide ik op als een kind tussen vier vrouwen. Alleen waren dat in mijn geval vier onbereikbare schimmen die leefden op een andere planeet. Zij vertoefden in hogere sferen, daar waar het ware leven zich afspeelde, in vergelijking waarmee het mijne gedoemd leek om voor eeuwig een kinderparadijs te blijven, een ommuurde speeltuin […]

De Dapperstraat, voor de oorlog (Foto: Amsterdams Stadsarchief) In de jaren tachtig werd de Indische buurt volledig gerenoveerd. De meeste huizen gingen tegen de vlakte en het Sumatraplantsoen werd dichtgebouwd. In 1932 kwamen mijn ouders hier te wonen, op nummer 14 hs, nadat mijn vader opnieuw was overgeplaatst. Voor hem was het de tweede keer […]

Dit is mijn vader in 1958. Hij was toen zestig jaar, veertien jaar jonger dan ik nu. Het is inmiddels 63 jaar geleden dat ik deze tekening maakte. Ik was toen tien jaar oud. Het portret is naar het leven getekend. Het moet in Huissen zijn geweest. Mijn vader zat voor het raam. Ik was […]

Het is augustus 1959. We zijn op vakantie in Zuid-Limburg, waar we logeren in pension Linckens in Valkenburg: mijn ouders, mijn zusters Trees en Lucie, en ik. Mijn vader wilde een dagje naar Heerlen. Een paar jaar geleden ontving ik een mailtje van een zekere Gusta Mous. Zij is twee jaar ouder dan ik en […]

‘Als oud-pastoor van Bakhuizen heb ik de Mousen erg hoog. Meerderen heb ik mogen dopen, trouwen en begraven. Daarbij heb ik vaak de Mous-familielegende van de zware reis uit Polen naar Friesland naast de Bijbel gelegd. Ik ken ze als nijvere technici en fabrieksdirecteuren, vrome paters, onder wie bekende missionarissen, heilige zusters en bekwame kerkbestuurders, […]

Dit is mijn pake. Ik heb hem nooit gekend. Hij heette Manus Durk Mous. Zo had ik ook moeten heten, want mijn vader heette Durk Manus Mous. Om en om – Manus Durk, Durk Manus, Manus Durk – zo ging dat vroeger bij de stamhouders. Mijn moeder wilde die naam niet en zo werd het […]

Dit is mijn grootmoeder: Beppe, zoals ze bij ons thuis werd genoemd. Eigenlijk heette ze Cornelia Dölle. Rare naam, Dölle, maar het is niet anders. Ze overleed op 2 juli 1960 en was toen 87 jaar. Ik kan me dat nog goed herinneren. Er kwam ’s ochtends vroeg telefoon uit Friesland. Mijn vader stond nog […]

‘Of God wil het kwaad uit de wereld helpen en kan het niet, of hij kan het, maar hij wil het niet, en is er ook niet toe in staat; of hij wil het, en kan het ook. Wanneer hij het wil, maar niet kan, dan moet hij zwak zijn, wat niet van God kan […]

Op het Ignatiuscollege hoorde ik de woorden gnosis en manicheïsme voor het eerst uit de mond pater Lorié S.J. die ons les gaf in Latijn maar ook in godsdienst en zeer geïnteresseerd was in het denken van Augustinus. Voor belangstellende leerlingen uit de hoogste klassen gaf hij woensdagmiddag na schooltijd een extra uur les. Hij […]

Aula van het Spinozalyceum (Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) Inmiddels leven we in een tijd waarin mensen door de afgenomen kracht van de ‘grote verhalen’ van religie en ideologie vooral op zichzelf zijn aangewezen om zin aan hun leven toe te kennen. Het verlangen om die te willen ervaren zit diep – dagelijks hopen we zinvol […]

Op 20 december 1965 zag het stuk Kleine Alice van Edward Albee in de Stadschouwburg in Amsterdam. Ik ging er naar toe samen met een paar klasgenoten onder leiding van pater Vrijburg SJ, onze leraar godsdienst op het Ignatiuscollege. In de pauze herkende ik Martine Bijl. Zij zat toen op het Spinozalyceum. Een maand eerder […]

‘Op 17 mei 1965 gaf Reve in een prijsopgave in briefvorm aan dat hij hetzelfde bedrag wilde hebben voor de vertaling van Tiny Alice. Met de brief retourneerde Reve het exemplaar van het toneelstuk dat Oster hem had toegezonden. Het gaf de volgorde van onderhandelingen aan. De tekst werd uiteindelijk vertaald door Ernst van Altena. […]

Hoe komt het toch dat ik zo allergisch ben voor het proza van Cees Nooteboom? Als ik lees hoe de Duitsers hem de hemel in prijzen, val ik om van verbazing. Zijn romans vind ik niet om door te komen. Er zijn ook maar weinig die ik echt heb uitgelezen. Ooit ben ik in Rituelen […]

Frits van der Meer (1904-1994) en Kees Fens (1928-2008) ‘Eind jaren ’60 begon ik met mijn (deeltijd)studie Nederlands. Ik weet nog dat deze wijze, close reading, van het lezen van teksten sterk werd gepromoot. En daarbij vielen ook de namen Fens en Merlyn, als studiekaders.Geruime tijd, jaren, had ik contact met Fens. Hij belde me […]

‘Hans Lodeizen realiseerde zich ook als homoseksueel in zijn vaderland nog een gemaskerd leven te moeten leiden. Iedereen zette zich in voor de wederopbouw en industrialisatie van Nederland, maar van een modernisering op het gebied van de zeden zou nog lang geen sprake zijn. Integendeel. De overheid maakte zich zorgen over de roes van normloosheid, […]

‘Het grootste feest van het jaar in Hierapolis vond in het begon van de lente plaats, wanneer mensenmassa’s uit Syrië en omringende landen naar het heiligdom dromden. Terwijl de fluiten snerpten en de trommem dreunden en de eunuchpriesters zichzelf met messen verwondden, verspreidde zich de religieuze extase zich geleidelijk als een golf door de menigte […]