In diepste wezen is schrijven een vorm van verzamelen. Een schrijver verzamelt zinnen. Iedereen heeft zijn hobby en een geliefkoosde hobby is verzamelen. Zo ken ik mensen die er plezier in vinden rouwadvertenties bijeen te garen, anderen die zweren bij Chinese keramiek uit de Ming-periode en ik ken zelfs iemand die zich toelegt op het […]
‘Het Ene bij Plotinus staat ‘buiten de aardse tijd’. Er is wel tijd ‘daarboven’, maar dat is de zuivere perfecte (non-)tijd van de eeuwigheid. Deze verstrijkt niet en kent geen uitgestrektheid. In dit domein van eeuwigheid staat alles stil’, maar alles is er ook ‘levend’. Contact met deze buitentijdse hogere wereld is mogelijk door zuiver […]
Mijn vader op de camping van Lourdes, juli 1965 De komst van de tijd, zo luidt de titel van de Nederlandse vertaling van het boek Miette (1995) van de Franse schrijver Pierre Bergounioux (1949). In het boek wordt de levensloop geschetst van vier kinderen uit één boerengezin die terechtkomen in de stroomversnelling van de tijd. […]
Avila 1965 (eigen foto) ‘O, ik zou de mensen willen uitroeien. Niet martelen, maar gewoon verbranden, het grondige werk, bedoel ik. Tuig allemaal. Jezus Christus nog aan toe, er moet een God zijn of iets dat minstens zo erg is.’ G.K. van het Reve tegen Bibeb (oktober 1964) In de zomer van 1965 deed de […]
Mijn vader en moeder in de Provence, zomer 1963 Drie keer in mijn leven ben ik in de Provence geweest. In 1963 kampeerde ik er samen met mijn ouders. We verbleven in Carpentras en Avignon en bezochten de Pont du Gard op de dag nadat de Belgische wielrenner Benoni Beheyt wereldkampioen op de weg was […]
Dit jaar word ik 76. Dat is maar een raar idee. Iets in mezelf vertikt het om ouder te worden. Op een gegeven moment is de klok voorgoed stil blijven staan. Elk jaar kwam er een jaar bij, maar diep van binnen ben ik gestopt met tellen. Ik weet niet precies wanneer dat gebeurd is. […]
Gwan en ik, Amsterdam 1974 ‘Dat de keunsthistoricus Huub Mous nocht oan ûnnocht hat, is bekend. Ek dat er him yn dizze provinsje amper thúsfielt. It is suver spitich dat er syn brea hjir fertsjinne moat. Want in man mei de talinten fan Mous fertsjinnet better as Fryslân. ‘ Aldus Bertus Mulder, in zijn hoedanigheid […]
Het is 1962. Er wordt toneel gespeeld tussen de schuifdeuren. Plaats van handeling: het huis van Nard Loonen aan de Lomanstraat in Amsterdam Zuid. Het stuk, dat gespeeld wordt, heet ‘De Menaechmi’. Het is een klucht die alom wordt beschouwd als het beste werk van de Latijnse komedieschrijver Plautus. We speelden het in het Latijn […]
Telkens weer verbaas ik mij over de werking van het geheugen. Wat een vreemd apparaat is dat toch. Het lijkt wel een zwevend tapijt. Je vliegt ermee van hot naar her als in een sprookje van Duizend en een Nacht. Vannacht kon ik de slaap niet vatten. Mijn gedachten dwaalden rond in het Amsterdam van […]
Poetin greep de herdenking van het bijna drie jaar durende beleg van de stad door de Duitsers aan om de Russen er nog eens van te doordringen dat Rusland, net als toen, bedreigd wordt door de nazi’s, nu in de gedaante van het ‘neonazistische’ bewind dat volgens hem in Kyiv aan de macht is. Met […]
‘En het is volkomen duidelijk, dat een dergelijke romantische, anti-rationalistische levenshouding, maar ook anti-humanistische menschbeschouwing leidt naar de groote stroming, die thans Nationaal-Socialisme heet en wier ontzaglijken invloed wij ook in ons land bespeuren bij de menschen, met wie wij als predikanten in aanraking komen. Deze mensbeschouwing geeft aan het bewust-verstandige, het geestelijke niet […]
‘Politiek is de hoogste en meest alles omvattende kunst die er is. Wij, die moderne Duitse politiek vormgeven, voelen onszelf kunstenaar. Het is te taak van de kunst en de kunstenaar om te scheppen, nieuwe vormen te bedenken om de zieken te verwijderen en vrijheid te creëren voor de gezonden.’ Deze woorden sprak Joseph Goebbels […]
Op de foto mijnheer Slijpen links naast de rector van het Ignatiuscollege, pater Mercx S.J. (Foto: Jos Heitmann) ‘Aan zijn leraar Nederlands bewaarde Kees Fens geen bijzondere, althans geen bijzonder goede, herinneringen. Drs. W. Slijpen had, op zijn beurt, in de jongen uit de Chasséstraat geen opmerkelijke leerling gezien. Toen de redactie van Raster in […]
‘Het Athene van het noorden’, zo werd Franeker ooit genoemd. Franeker een stadje met een roemrijk verleden. Professoren hebben hier eeuwenlang de gehei men van de wereld ontraadseld. Lollius Adema bijvoorbeeld, die de leer van Aristoteles aanhing, en Henricus de Vena die daar dwars tegen inging. Maar er waren meer van dat soort lieden. Eigenzinnige mensen […]
De mens is in een grot geboren en uit de schimmen, die op de wand verschijnen, droomt hij zijn wereld. Die wereld is een zee van herinneringen en aan de vloedlijn van die zee ontstaan de parabels. Het zijn de verhalen die ooit verzonnen zijn om spirituele waarheden over te brengen, zoals ook Plato’s grot […]
Een paar maanden geleden vroeg Piter Boersma mij of ik een artikel van zo’n 4000 woorden wilde schrijven over de dichter-schilder Bartle Laverman, die in mei 2020 plotseling overleed. Het artikel zou vooral moeten ingaan op het mogelijke verband tussen zijn poëzie en zijn beeldend werk. Onlangs is mijn verhaal verschenen in het Friese, literaire […]
‘De psychose is een vormprobleem,’ heeft H.C. Rümke ooit beweerd. Het gaat niet om de inhoud, maar om de patiënt uit zijn verwrongen stelsel van ideeën te verlossen en weerbaar te maken om zelfstandig het leven aan te kunnen en weer ‘baas te zijn in eigen brein’. Daar is iets voor te zeggen. Maar het […]
Dit wordt het omslag mijn nieuwe boek, mijn negende boek in 18 jaar tijd. Tenminste, als ik alles meereken, ook de boeken die ik samen met anderen schreef. Dat is gemiddeld 1 boek in 2 jaar. Als ik zo doorga in dit tempo en ik word 100, dan kan ik nog minstens 12 boeken produceren en mijn […]
Met dank aan alle 52 voorintekenaars! Hoe ontstaat een complottheorie precies? In welke fasen verloopt zo’n proces? En wat is de eerste trigger waardoor zo’n proces op gang komt? Dat zijn de vragen die ik mezelf heb gesteld. Ik ben op zoek gegaan naar het algoritme van de waan, niet alleen in de tijd van […]
‘Die eenheid van de huizen en de vrouwen in de donkere stad, die levenskracht en vastheid van gaan, straf van lijn, bonkig van vorm; een donkere eenheid van gearmd samengaan, in den zomerschen wind of in kletsenden regen. Losser en ontstuimiger zwierend in de volle ruimte, als zeevolk op het schip, vast op de voeten, […]
Er is een tijd geweest dat ik gefascineerd was door het werk van Belgische surrealist Paul Delvaux. Op een van zijn schilderijen zie je een professor die met een loep kijkt naar het tafereel dat zich afpeelt voor zijn ogen, maar hij hoort ogenschijnlijk niets van de muziek waarmee een jongen vlak achter hem een […]
in 1974 behaalde ik mijn kandidaatsexamen kunstgeschiedenis. Mijn kandidaatsscriptie was gewijd aan het werk van de Belgische surrealist Paul Delvaux. Delvaux werd geboren op 23 september 1897. Op die dag kwam ook mijn vader ter wereld. Niet dat deze toevalligheid er verder iets toe doet, maar ik ben altijd gevoelig voor data geweest. Mijn scriptie […]
