Mijn vroege psychose in 1966, toen ik achttien jaar was, heeft mijn leven veranderd. Als ik na een halve eeuw de balans opmaak van wat die verandering mij heeft opgeleverd, dan zie ik een gemengd beeld met veel lichtpartijen maar ook schaduwkanten. Zo’n zestien jaar na mijn opname bleef ik last houden van een soort […]
Hoewel in het wereldnieuws de dood soms indringend aanwezig is, zijn vandaag de dag de voorstellingen waarmee alles wat met de dood samenhangt – hoe mensen erover denken en wat ze zich erbij voorstellen – zeldzaam geworden. De beelden van de dood verdwijnen uit het dagelijks leven of worden teruggebracht tot een momentopname. Bovendien zijn […]
Soms schrijf je een tekst die je daarna blijft achtervolgen als een droom zich telkens herhaalt. Op 24 november 1994 vond in Amsterdam een aanslag op Rob Scholte plaats. Over de expositie van het autowrak, dat van die aanslag was overgebleven, scheef ik een paar maanden later een artikel in De Volkskrant. Deze tekst – […]
Time present and time pastAre both perhaps present in time future,And time future contained in time past.If all time is eternally presentAll time is unredeemable.What might have been is an abstractionRemaining a perpetual possibilityOnly in a world of speculation. T.S. Eliot De gedachte dat de tijd een illusie is die door het brein zelf gecreëerd […]
Het besef dat wat je op een foto ziet er ooit precies zo in de tijd is geweest, werd mogelijk met de ontdekking van de lichtgevoeligheid van chemicaliën. Daardoor kon het door de lens opgevangen licht een chemische afdruk achterlaten van de lichtstralen die – onder een bepaalde belichting – werden weerkaatst door het gefotografeerde […]
E-mails, complete werkstukken, sarcastische epistels over obscure onderwerpen: je kunt het zo gek niet bedenken of mensen van over de hele wereld vragen aan het programma ChatGPT om het te genereren. De laagdrempelige AI-tool, die op basis van kunstmatige intelligentie teksten verzint, typt ze voor je ogen uit. De site leidt tot nog meer enthousiasme dan […]
Gisteren kreeg ik bericht van de jury van de Van Helsdingen Prijsvraag van de Stichting Psychiatrie en Filosofie, dat het manuscript van mijn boek Het algoritme van de waan niet bekroond wordt met een prijs. Maar evenals vorige keren, dat ik ingezonden had, was er veel lof van de jury. Er waren meerdere juryleden die […]
Mijn moeder en ik in Avila, zomer 1964 Op maandag 3 juni 1968 ging ik op weg naar Parijs, met de eerste trein die weer reed, want er waren al wekenlang treinstakingen door de studentenopstand. Ik verbleef eerst een week in Parijs, daarna twee weken in de Provence, en tenslotte nog een week in Parijs. […]
Dit is mijn vader in 1958. Hij was toen zestig jaar, vijftien jaar jonger dan ik nu. Het is inmiddels al weer 65 jaar geleden dat ik deze tekening maakte. Ik was toen tien jaar oud. Het portret is naar het leven getekend. Het moet in Huissen zijn geweest. Mijn vader zat voor het raam. […]
‘In mijn herinnering is het gezicht van mijn vader al wat vervaagd, en zijn stem hoor ik al helemaal niet meer. Maar altijd zie ik nog zijn handen voor me. De handen waarmee hij in de laatste jaren de deur opendeed en je uitzwaaide. De ene vinger waarmee hij moeizaam en gestaag de brieven typte […]
Portret van mijn vader, Durk Manus Mous (1897-1966), geschilderd door mijn zus Cornelie (1935-2014). Elke tekst heeft een incubatietijd gehad in het brein van een schrijver en is een tijdlang onzichtbaar aanwezig geweest in een onwerkelijk schemergebied. Een architect kent achteraf het gelukkige gevoel zijn eigen ideeën in steen verwerkelijkt te zien, zoals een schrijver […]
Op het balkon van het voormalige woonhuis van Piet de Vries aan de Druifstreek in Leeuwarden. Gistermiddag 15.00 uur na het bijwonen van de uitreiking van de Piet de Vries Prijs in Hotel Via Via in Leeuwarden. Zie ook: Hier
Bij de steen van Warns tijdens de manifestatie Simmer 2000, juli 2000 Het valt mij bij veel Friezen op, dat de mate van hun Frieszinnigheid vaak gelijk opgaat met een zeker welbehagen in de achterstelling die men van niet-Friezen ondervindt. Friezen hebben ook de neiging om zich niet echt gelukkig te voelen met datgene wat […]
‘Bij de dood van ieder levend wezen keert de geest terug in de geestenwereld en het lichaam in de stoffelijke wereld. Daarbij veranderen zich echter altijd alleen de lichamen. De geestenwereld is een enkele geest, die als een licht achter de stoffelijke wereld staat en die door elk ontstaand individu heen schijnt als door een […]
Het mag dan ook niet verbazen dat de wetenschappelijke wereld verdeeld blijft als het gaat om de verdiensten – zo die er al zijn – van het antropisch principe. In the Trouble with Physics, zijn scherpe analyse van de snaartheorie, stelt de Amerikaanse natuurkundige Lee Smolin onomwonden dat ‘wanneer een niet-falsifieerbare theorie […]
‘Laatst was ik in Friesland op een begrafenis. De overledene had als wens uitgesproken dat zijn Friese paradijsje niet aan een Fries zou worden verkocht. Hij was bang dat dan alle vogels die hij op en rond zijn domein verzameld had, geen rustplaats meer zouden kunnen vinden, omdat door die nieuwe eigenaar zijn jarenlang opgebouwde […]
‘Maar als Jim of Stephen het over het heelal hadden, bedoelden ze er het abstracte kwantumuniversum mee, doordrenkt van onzekerheid, met alle mogelijke geschiedenissen die als het ware bovenop elkaar gestapeld waren.’ Aldus Thomas Hertog in zijn recent verschenen, fascinerende boek Het ontstaan van de tijd. Mijn reis met Stephan Hawking voorbij de oerknal (2023). Het […]
Soms probeer ik me voor te stellen hoe deze wereld er werkelijk uit ziet, dat wil zeggen: los van mijn bewustzijn. Bestaat er wel een wereld los van mijn bewustzijn? Er moet een topologische reconstructie mogelijk zijn voor dit ogenschijnlijk bizarre universum. Om me dat voor te stellen trekende ik ooit een opgeblazen ballon, waarop […]
Ik droomde dat ik in een trein reisde. In Parijs moest ik overstappen op de metro. Omdat ik lang niet in Parijs was geweest en graag de stad nog eens wilde zien, begon ik te dwalen door de straten. Aangekomen bij het Louvre ging ik naar binnen. Ik wandelde door grote zalen, waar oude schilderijen […]
Spaans dorp in 1964 (eigen foto) In 1964 en 1965 ben ik met mijn ouders naar Spanje op vakantie geweest. Twee keer zes weken lang, uit en thuis. Zo’n zesduizend kilometer met de Fiat 600D van mijn vader. Daarvoor werd het hele jaar door alles voor opzij gelegd, en gehamsterd natuurlijk. Mijn vader wist exact […]
Ik heb me altijd verbaasd over het simpele feit dat elke boom in de vorm van een boom groeit. Sterker nog, als je een groepje bomen bij elkaar ziet staan in een open landschap dan zie je altijd een doorlopende contourlijn die het geheel omsluit. Niet eerst een hoge boom en dan een lage en […]
Niet God schiep de wereld, maar de wereld ontstond uit zichzelf uit niets. Dat is de les die hedendaagse kosmologen ons willen bijbrengen. De Griekse filosofie kende de creatio ex nihilo niet, want men ging er vanuit dat het onmogelijk is dat iets uit ‘niets’ kan ontstaan. Maar kan God iets uit niet scheppen? Dat […]
Ik was weer even thuis vannacht. Dat wil zeggen: in het huis waar ik geboren ben. Mijn moeder stond boven aan de trap. Ik ging niet naar binnen, want het was al laat. Met een groep mensen zou ik nog naar Ameland gaan. Het was inmiddels aardedonker geworden. Een goede bekende (we zullen hem B. […]
De Martelaren van Gorkum op het Linnaeushof in Amsterdam. Gisteren rond 12 uur. Vannacht ontmoette ik een vrouw die ik wel eens tegenkom op straat, maar die ik verder alleen ken uit dromenland. Het is waar gebeurd of liever gezegd: ‘waar gedroomd’, en ik vertel u deze droom, omdat hij mij zo fascineert, op het […]
Co Westerik, Platenspeler Gisteren had ik weer zo’n dag. Een niksdag. Niks kwam uit mijn handen. Dat gevoel van nikserigheid was voor mij de aanleiding om veel weg te gooien. Dingen die ik geschreven heb, woorden woorden woorden….Er klopt iets niet in veel van wat ik schrijf. Toch zal ik doorgaan met het achter elkaar […]
Dit ben ik in 1971. Met stropdas en lang haar… verdwaald in de tijd en in mezelf. Vannacht heb ik weer eens over die tijd gedroomd. Ik liep bij mijn oude psychiater, dr. A. F. C. Overing in Amsterdam. Hij is in 2012 overleden, 91 jaar oud. Dr. Overing, zoals ik hem gekend heb, was […]
‘Het Engelse woord ‘gospel’ komt van het Oudengels goð (goed) spell (nieuws, boodschap) en betekent dus net als het Griekse evangelie goed nieuws of goede of blijde boodschap’ (Wikipedia) Hoe kom ik hierop? Ik had een boze droom die bij nader inzien toch ook een goede boodschap bleek te bevatten. Ik liep langs het water vannacht. […]
De snelle veranderingen die zich in de jaren zestig in Friesland op tal van terreinen voltrokken, dragen het kenmerk van een vertraagde doorbraak van het modernisme. Er veranderde veel, niet alleen in de moraal en de beleving van seksualiteit, maar ook in de ervaring van ruimte en tijd. Voor zover je in die jaren in […]
`s Werelds heerlijkheid verglijdt…in een mum van tijd. Die uitspraak onder het tweetal iconen van de Spaanse schilder Valdés Leal vormt het uitgangspunt van het laatste boek van Robert Lemm. Daarin confronteert hij het utopisch vooruitgangsgeloof met de ontnuchtering van het reactionaire denken. Het is zoals de ridder Don Quichot die de wereld wilde genezen, […]
