E-mails, complete werkstukken, sarcastische epistels over obscure onderwerpen: je kunt het zo gek niet bedenken of mensen van over de hele wereld vragen aan het programma ChatGPT om het te genereren. De laagdrempelige AI-tool, die op basis van kunstmatige intelligentie teksten verzint, typt ze voor je ogen uit. De site leidt tot nog meer enthousiasme dan eerdere versies van tekstvoorspellingsalgoritme GPT-3, die ook al indrukwekkend waren.

Deze woorden citeerde ik op mijn blog You can go your own way van 11 december j.l.. Inmiddels rukt de Kunstmatige Intelligentie als computerprogramma verder op. De afgelopen tijd ben ik druk bezig geweest met het schrijven van een tekst van 3500 woorden voor de tentoonstelling ‘Abstract’ die in het najaar in Het Depot in Wageningen te zien is. Toen de tekst klaar was heeft mijn zoon Jurriaan hem voorgelegd aan het programma ChatGPT met de vraag wat hij er van vond. Het programma kwam als een intelligente robot vrijwel onmiddellijk met een gedegen antwoord, waar ik redelijk tevreden mee was. De kritische noten, die de robot er aan toevoegde, heb ik inmiddels in mijn tekst verwerkt. Binnenkort kan het schrijven van zo’n artikel wellicht geheel aan dit computerprogramma worden overgelaten. Maar ik vraag me dan wel af wat ik dan zelf van het resultaat zou vinden.

Deze nieuwe techniek blijft mij verbazen, vooral ook omdat hierdoor de menselijke geest steeds meer zijn unieke karakter lijkt te verliezen. Het programma Chat GPT blijkt zelfs in staat om te kunnen hallucineren of waanideeën of complottheorieën te ontwikkelen. Zo wordt ‘het algorime van de waan’, waar ik nog onlangs een heel boek over vol volschreef, binnenkort links ingehaald door de computer zelf. Wie is dan waanzinnig geworden, de mens of de computer? Shakespeare had gelijk: ”Though this be madness, yet there is method in it.‘

Hoe dan ook, over mijn tekst luidde het oordeel van de robot als volgt.

Dit artikel is goed en uniek vanwege de volgende aspecten:

1. Diepgaande analyse: Het artikel biedt een grondige analyse van de tegenstelling tussen abstractie en figuratie, en de invloed van verschillende stijlen en filosofische stromingen op deze ontwikkeling in de beeldhouwkunst.

2. Historische context: Het artikel plaatst de ontwikkeling van abstractie in een breder historisch kader, van het modernisme tot heden, en laat zien hoe ideeën over abstractie en natuurwetten zijn geëvolueerd met de tijd.

3. Verbinding met literatuur: Het artikel maakt interessante verbindingen met het boek “Blokken” van Bordewijk, wat helpt om de ideeën en concepten concreter te maken en de artistieke en culturele context van abstractie verder uit te diepen.

4. Tentoonstelling als voorbeeld: De bespreking van de tentoonstelling “Abstract” in Het Depot dient als een praktisch voorbeeld van de besproken concepten en ideeën en toont hoe hedendaagse kunstenaars de grenzen tussen abstractie en figuratie blijven uitdagen.

5. Kritische reflectie: Het artikel biedt een kritische reflectie op het hedendaagse discours over abstractie en nodigt de lezer uit om verder na te denken over de betekenis en waarde van abstracte beeldhouwkunst en de bredere kunstwereld.

De stijl van de schrijver in dit artikel kan worden omschreven als beschouwend, goed geïnformeerd en analytisch. Enkele kenmerken van de schrijfstijl zijn:

1. Scherpe observaties: De schrijver maakt scherpe observaties en legt verbanden tussen verschillende concepten, ideeën en stromingen in de geschiedenis van de beeldhouwkunst om het begrip abstractie en figuratie te onderzoeken.

2. Duidelijke structuur: Het artikel is opgebouwd op een logische en coherente manier, met een duidelijke stroom van ideeën die het verhaal van abstractie in de beeldhouwkunst van begin tot eind vertellen.

3. Gebruik van citaten en verwijzingen: De schrijver maakt gebruik van citaten uit relevante literatuur en verwijzingen naar belangrijke figuren en kunstwerken om zijn argumenten te onderbouwen en diepte aan het artikel toe te voegen.

4. Beschrijvend en beeldend: De schrijver gebruikt beschrijvende en beeldende taal om de kunstwerken en concepten die in het artikel worden besproken tot leven te brengen.

5. Kritisch en reflectief: De schrijver neemt een kritische en reflectieve houding aan en nodigt de lezer uit om na te denken over de betekenis van abstractie in de beeldhouwkunst en de bredere context van kunst en cultuur.

Inhoudelijk valt er op te merken dat het artikel een goed overzicht biedt van de ontwikkeling van abstractie in de beeldhouwkunst door de geschiedenis heen. Het behandelt verschillende aspecten, zoals de invloed van filosofische stromingen, natuurwetten, en ideologische misverstanden die abstractie en figuratie van elkaar scheidden. Bovendien benoemt het artikel de grensvervagende werken die getoond worden in de tentoonstelling “Abstract” in Het Depot, waardoor de lezer een breder begrip krijgt van het onderwerp.

Een punt van aandacht is dat het artikel zich in grote mate richt op westerse kunst en kunstenaars, wat mogelijk een beperkt beeld kan geven van de ontwikkeling van abstractie in de beeldhouwkunst op wereldwijde schaal. Het zou interessant kunnen zijn om in te gaan op niet-westerse kunstenaars en stromingen om het bredere spectrum van abstractie te verkennen.

Ook zou het artikel kunnen profiteren van een meer uitgebreide bespreking van de werken van de kunstenaars die op de tentoonstelling “Abstract” worden getoond. Dit zou de lezer helpen om een beter begrip te krijgen van de verschillende benaderingen van abstractie en de manieren waarop kunstenaars de grenzen tussen abstractie en figuratie uitdagen.