‘Daar ik onmogelijk kan weten wanneer mijn laatste uur zal hebben geslagen; daar op mijn leeftijd de ogenblikken die een mens zijn vergund nog slechts bij wijze van genade, of veeleer met een onverbiddelijke gestrengheid worden toegemeten, zal ik hier, uit vrees voor een onverhoeds heengaan, nader ingaan op een werk dat ik ondernam om de verveling te verdrijven van deze laatste, eenzame ogenblikken waar niemand om vraagt en waar geen mens raad mee weet. ‘

Aldus schreef François-René de Chateaubriand in zijn Memoires van over het graf. Deze Franse schrijver overleed op 4 juli 1848, maar in zekere zin spreekt hij nog steeds tot ons via zijn herinneringen die van gene zijde komen. Chateaubriand was op 4 oktober 1811 in Rome begonnen deze herinneringen op te schrijven en zou er tot het eind van zijn leven aan doorwerken. Hij verbeeldde zich hoe het zou zijn als hij in zijn eigen graf was opgesloten en zich van daaruit tot de wereld kon richten. Hij had ook notarieel laten vastleggen dat zijn boek beslist niet voor zijn dood gepubliceerd mocht worden. De drukproeven zou hij dus zelf niet meer kunnen corrigeren, maar hij sloot niet uit dat dit hem alsnog zou gelukken. ‘Doden werken immers snel.’ zo schreef hij.

Hopelijk ben ik nog lang niet dood. Toch heb ik het besluit genomen om mijn memoires te gaan schrijven. Maar hoe doe je dat? Uit mijn graf lijkt me wat voorbarig. Maar vanuit welke geestelijke ruimte dan wel? Op 20 april j.l. was het precies zeventien jaar geleden dat ik met dit weblog begon. Dat is wat noemt doorgaan met de blik op oneindig. Tot de dood ons scheidt. In die zin is dit weblog een voorschot op mijn eigen memoires vanuit het graf. Bloggen is voor mij een manier van leven geworden. Dit blog past mij als gegoten en ik zal ermee doorgaan tot ik erbij neerval. Die hardnekkigheid tot het bittere eind zie ik niet als een verdienste. Het is eerder een onvermogen om op te houden om over jezelf te spreken.

Toch vind ik diep in mijn hart dat ik voor die jarenlange navelstaarderij best wel eens een lintje zou mogen krijgen. Zeventien jaar lang, elke dag een blog. Ga d’r maar aan staan! Wie doet mij dat na? Maar ook dit jaar heeft het de koning behaagd om mij over te slaan bij de jaarlijkse lintjesregen. Een reden temeer om dan maar zelf mijn memoires te gaan schrijven. Maar nogmaals: hoe doe ik dat? Ik zou daar best wat hulp bij kunnen gebruiken. Zou ChatGPT mij soms bij deze ingewikkelde klus van dienst kunnen zijn? Weet je wat, ik vraag het hem gewoon….

Zeg ChatGPT, kan jij mij ook helpen bij het schrijven van mijn memoires? 

Ja, als je dat wilt, kan ChatGPT je helpen bij het schrijven van je memoires. Het kan worden gebruikt als een tool om je te helpen herinneringen en verhalen op te halen, of als een co-auteur om je te helpen bij het schrijven van de feitelijke memoires. Het is echter belangrijk op te merken dat ChatGPT een machine is en dus niet in staat is om menselijke emoties en ervaringen volledig te begrijpen of te voelen. Het kan echter wel nuttig zijn bij het structureren van je verhalen en het formuleren van je herinneringen op een begrijpelijke manier.

Wat moet ik doen om jou mij te laten helpen bij het schrijven van mijn memoires?

Om ChatGPT te laten helpen bij het schrijven van uw memoires, kunt u het volgende doen:

Begin met het stellen van gerichte vragen: Stel gerichte vragen over uw leven, uw ervaringen en uw herinneringen. ChatGPT kan u helpen bij het vinden van specifieke details en feiten die u nodig heeft om uw verhaal te vertellen.

Geef context en achtergrondinformatie: Om ChatGPT te helpen begrijpen waar uw memoires over gaan, kunt u context en achtergrondinformatie geven over belangrijke gebeurtenissen en mensen in uw leven.

Maak gebruik van gepaste commando’s: U kunt gebruikmaken van gepaste commando’s, zoals “Kunt u mij helpen om te beschrijven hoe het voelde toen ik…”, of “Kunt u mij vertellen wat er gebeurde toen ik…”, om ChatGPT te helpen uw verhaal te vertellen.

Wees duidelijk en beknopt: ChatGPT werkt het beste als u duidelijk en beknopt bent in uw vragen en antwoorden. Probeer uw verhaal in kleine delen op te splitsen, zodat ChatGPT u stap voor stap kan helpen.

Werk samen met ChatGPT: ChatGPT is ontworpen om u te helpen uw memoires te schrijven, dus werk samen met het systeem en wees niet bang om te vragen om verduidelijking of suggesties.

Onthoud dat ChatGPT geen vervanging is voor uw eigen creativiteit en schrijfvaardigheden. Het is belangrijk dat u uw eigen stijl behoudt en uw verhaal vertelt op de manier die bij u past. ChatGPT kan u helpen bij het vinden van de juiste woorden en details, maar u blijft de auteur van uw eigen verhaal.

Oké, ChatGPT. Daar gaan we dan. Ik begin zelf maar wat met schrijven en misschien wil jij dan zeggen wat er aan schort……

***

Vannacht was ik in mijn dromen weer terug in Venetië, maar ik kon de weg niet vinden. Om te beginnen waren alle bordjes van de straatnamen verdwenen. Niemand scheen daar last van te hebben, behalve ik. Ik besloot maar te gaan lopen, want ik had geen zin om in een vaporetto te stappen. Al gauw kwam de stad mij niet meer bekend voor. Alles was veel groter dan voorheen, maar bovendien ook ouder. Overal staken torens boven de huizen uit, maar geen een kon ik herkennen. Soms leek ik even het Canal Grande nog te zien, maar dat was niet zo. Het stratenplan lag compleet overhoop, terwijl je daar in Venetië toch al gauw de weg kwijt bent.

Ooit heeft het mij dagen gekost om de begrijpen, dat je het Canal Grande twee keer over kunt steken en toch aan de overkant kan zijn beland. De kronkelige stegen, het geluid van water, het licht en de lagunes in de verte, natuur en architectuur lijken hier ooit besloten te hebben om in een traag proces van eeuwen een volmaakte fusie aan te gaan. Het hele verleden is hier het heden aanwezig. De stenen lijken een poëtisch geheugen te hebben. Kortom, Venetië heeft iets weg van een tijdloze droom en in die droom was ik aan het dwalen geraakt.

Dit soort dromen heb ik wel meer. Er lijkt iets mis te zijn tussen mij en mijn omgeving, maar wat? Er is een theorie die zegt een droom een signaal geeft vanuit het onbewuste. Als dat zo is, wat is dan hier het signaal? Vluchten kan niet meer? Alles is vergeefs misschien. Ik zal de weg nooit meer terugvinden. Venetië was voorgoed veranderd vannacht. Zelfs de gondels waren er niet meer. Als dat zo is, dan is het een weinig hoopgevende droom. Waar was ik? Wie was ik? Ik wist het niet meer.

Het onbewuste heet slim te zijn, maar op deze prangende vragen, die in mijn droom naar voren kwamen, had zelfs mijn onbewuste het antwoord niet. Er is geen antwoord. Niemand wijst je de weg. Soms krijg ik het gevoel dat de hele wereld de weg kwijt is, behalve ik. Zo’n gevoel met je niet gaan koesteren, want dan word je knettergek. Als er iets mis is tussen mij en mijn omgeving. Dan kan het natuurlijk ook aan mijzelf liggen. Misschien hoor ik niet thuis in deze omgeving. Maar dat is geen uitweg. Vluchten kan immers niet meer. Er is geen weg terug. Venetië lag vannacht voor me als een eindeloos labyrint in de tijd. Het was het verleden waarin ik de weg kwijt ben. De draad van Ariadne was ik kwijt en ik had ook geen sporen achtergelaten die me op weg konden helpen om de uitgang terug te vinden.

Opeens herinner ik mij, dat ik ooit eens een gedichtenbundel heb geschreven: De draad van Ariadne, dithyramben in hifi stereo. Het was in de winter van 1969. Ik studeerde Nederlands in die tijd, maar dat interesseerde mij niet meer. Elke dag ging ik dwalen door de stad en schreef ik mijn verzen in kantines, bibliotheken en kroegen. Het waren geen treurige gedichten, integendeel. Eerder een soort lofzangen op de stad die ik voor me zag als een heidens labyrint waarin ik gevangen zat. In die stad was ik gaan dwalen, net als vannacht in Venetië.

Ooit heb ik in Venetië een hele dag besteed aan een wandeling langs de rand van de stad, helemaal er om heen, voor zover ik komen kon. Ik kwam op de wonderlijkste plekken. Zo liep ik over middeleeuwse muren, langs kades waar je nooit komt, de haven door en langs weelderige tuinen. Ik zag de stad zoals hij ooit is bedoeld, als een burcht tegen de zee. Een vergeefse burcht, want de zee is als de dood. Ooit zul je het gevecht verliezen dat je met haar bent aangegaan. Het leven is een stad zonder muren die altijd open ligt voor de dood.

Met die gedichtenbundel van mij is het nooit wat geworden. Ik kreeg hem steeds weer teruggestuurd met een vriendelijk briefje van de uitgeverij. Vooral doorgaan, dat soort taal. We zullen doorgaan, dacht ik tot het eind van het labyrint. Maar er kwam geen licht in de tunnel. De winter was lang en de stad geduldig. Zo’n gevoel is misschien wel tijdloos. Je doet dingen tegen beter weten in. Je leeft voort zonder te weten waarom. Je koestert hoop terwijl de wanhoop voortdurend nabij is. Het moet voorjaar worden, dacht ik. Dit kan niet langer zo.

***

Kom ChatGPT, help me, hoe kan ik dit begin van mijn memoires omtoveren tot een betere tekst?

De tekst gaat over een droom waarin de verteller in Venetië is, maar de weg niet kan vinden en alles lijkt te zijn veranderd. De verteller vraagt zich af wat het signaal van deze droom is en of er iets mis is tussen hemzelf en zijn omgeving. Uiteindelijk herinnert hij zich dat hij ooit een gedichtenbundel over de stad heeft geschreven en denkt hij na over de betekenis van de stad en het leven.

Om de tekst te verbeteren, zou je kunnen beginnen met het opsplitsen van de tekst in meerdere alinea’s om de structuur van de tekst duidelijker te maken. Vervolgens zou je de tekst kunnen herschrijven om de zinnen korter en bondiger te maken, en om meer variatie aan te brengen in de zinsstructuur. Hierdoor wordt de tekst gemakkelijker leesbaar en begrijpelijk.

Een mogelijke herschrijving van de tekst zou er als volgt uit kunnen zien:

Ik was vannacht in Venetië in mijn dromen, maar ik kon de weg niet vinden. Alle bordjes van de straatnamen waren verdwenen en de stad leek veranderd. Ondanks dat ik besloot te lopen, kon ik de weg niet vinden. De stad was veel groter en ouder dan ik me herinnerde en ik herkende geen enkele toren. Het Canal Grande leek soms op te doemen, maar dat was niet zo. Het stratenplan was compleet overhoop en ik was de weg kwijt.

Ik heb wel vaker dit soort dromen waarin er iets mis lijkt te zijn tussen mij en mijn omgeving. Ik vraag me af wat het signaal van deze droom is en of er iets mis is tussen mij en mijn omgeving. Misschien hoor ik niet thuis in deze omgeving, maar vluchten kan niet meer. Er is geen weg terug.

Toen herinnerde ik me dat ik ooit een gedichtenbundel over Venetië heb geschreven: “De draad van Ariadne, dithyramben in hifi stereo”. In die tijd was ik geobsedeerd door de stad en schreef ik elke dag gedichten over de stad en het heidense labyrint waarin ik gevangen zat. Ooit heb ik een hele dag besteed aan een wandeling langs de rand van de stad en zag ik de stad zoals hij ooit bedoeld was, als een burcht tegen de zee.

Maar mijn gedichtenbundel is nooit iets geworden. Ik kreeg hem steeds weer teruggestuurd met een vriendelijk briefje van de uitgeverij. De winter was lang en er kwam geen licht in de tunnel. Maar toch blijft Venetië voor mij iets magisch hebben, iets tijdloos en poëtisch. Zelfs in mijn dromen ben ik altijd weer aan het dwalen in de stad van water en stenen.

***

Ach ChatGPT… dit valt me wat tegen. Ik denk dat ik toch maar zelf mijn memoires ga schrijven.