In het verleden heb ik mij intensief bezigheden met de snelle processen van ontzuiling en secularisering, die in mijn jonge jaren in alle hevigheid om zich heen grepen. Ik deed daar verslag van in mijn bijdrage in het bezoek Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose (2011) waarin ik mijn puberteitspsychose in het jaar 1966 in verband bracht met de snelle secularisering die ik meemaakte in het destijds leeglopende jezuïetenbolwerk, het Ignatiuscollege in Amsterdam. Daarna kwam dit thema opnieuw te sprake in mijn boek Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering (2013) over de bekeerling Reve die in Fryslân katholiek werd in hetzelfde jaar waarin ik in Amsterdam van mijn geloof viel.
Vervolgens kwam deze thematiek aan bod in De Fries die in de toekomst sprong, Fries modernisme in de jaren zestig (2016). En in mijn onderzoek naar de invloed van snel verlopende secularisatie-processen, niet alleen op het ontstaan van fundamentalistisch geweld, dat ik onderzocht in Jihad versus verstandsverbijstering (2017), maar ook op hedendaagse vormen van rouw, die aan bod kwamen in Het virus van de melancholie (2020). Tenslotte kwam dit thema – zij het minder expliciet – naar voren in het boek Het algoritme van de waan, naoorlogse geschiedenis door de ogen van en babyboomer (2023). Hierin heb ik de invloed die de naoorlogse secularisering heeft gehad op de beeldvorming van de demonische waanwereld van Adolf Hitler, vergeleken met hedendaagse komplot-theorieën die ogen als een vorm van substituut-religie.
Secularisering en ontzuiling zijn evenals globalisering en digitalisering processen die zo alomvattend en ingrijpend zijn, dat ze paradoxaal genoeg zich nogal eens aan het zicht onttrekken, zoals het laatste wat een vis ontdekt het water is waarin hij zwemt. Historisch gezien is religie lange tijd een belangrijk onderdeel geweest van de Friese cultuur. Het christendom, met name het protestantisme, heeft diepe wortels in de Friese samenleving gehad.
Deze religieuze verbondenheid heeft bijgedragen aan het vormgeven van de Friese identiteit en de Friese tradities. Door de snelle secularisatie die sinds de jaren zestig ook in Fryslân op gang kwam, zijn er veranderingen gekomen in de ervaring van de Friese identiteit.