In weerwil van al haar pogingen om 
zich te profileren als een dynamisch, 
stedelijk knooppunt wordt 
Leeuwarden misschien nog het meest gekenmerkt door een intense 
aandacht voor het historisch erfgoed. De stad heeft iets weg van 
een schuchtere dame die tegen wil 
en dank blijk geeft van adellijke 
komaf te zijn. Voortdurend moet zij 
moeite doen om bij de tijd te blijven, waar zij bij tijd en wijle ook 
wonderwel in slaagt. Hoe dan ook, 
als hedendaagse metropool mag de 
stad misschien iets missen, een rijke 
historie kan niemand haar 
ontzeggen.

Veel van het verleden is bewaard gebleven, niet alleen in het 
grillige stratenplan van de 
binnenstad, maar vooral ook in 
talloze monumenten. Van menig 
pand zijn de historische kleuren zelfs 
in ere hersteld, variërend van diep 
paars tot zwaar oker en omber. De geschiedenis van 
de stad ligt verscholen op plekken waar het hedendaagse leven 
doorgaans aan voorbijgaat. Oude huizen zijn talloze malen van 
eigenaar veranderd. Maar de 
herinnering blijft voor wie er oog 
voor heeft.

Ikzelf woonde veertig jaar lang in een buurt die ruim honderd jaar geleden is gebouwd, de Oranjewijk. ‘Tussen spoor en kanaal, wat gebeurt daar allemaal?’ zo heette het periodiek van de wijkvereniging. Maar het moet gezegd, zoveel gebeurde er nu ook weer niet in deze monumentale wijk. Ik fiets er nog altijd graag doorheen, dat wel, de Emmakade langs, waar woonschepen en andere vaartuigen dromerig langs de waterkant liggen, soms een rookpluim uit de kajuit, maar meestal geheel verstild, alsof ze niet van plan zijn om ooit nog uit te varen.

De tijd lijkt hier stil te staan en menig keer denk ik als ik mij met rechte rug als een fietsende zwaan voortbeweeg langs al die statige gevels: hoe zou het er hier een eeuw geleden hebben uitgezien. Zo dus, als op bovenstaande ansichtkaart die ik onlangs aantrof Facebook. Het is 1917. Ver weg in Europa is de Eerste Wereldoorlog nog in volle gang en de Spaanse griep moest nog komen. De tijd neemt zijn tijd, maar hier niet. Een eeuw gleed inmiddels voorbij, maar langs de Emmakade is het ook nu nog 1917.

Misschien loopt mijn vader daar wel, midden op straat. Hij is in 1897 geboren, dus moet hij destijds 20 jaar zijn geweest. Kort daarop ging hij uit Friesland weg, omdat hier in die tijd geen droog brood te verdienen viel. Wat dat betreft is er in al die jaren niet zo heel veel veranderd, want mijn beide kinderen wonen inmiddels ook al niet meer in Friesland. Ze trokken hier weg, net als mijn vader zo’n honderd jaar geleden. In 1917 liep de landbouwcrisis in deze contreien op zijn eind, maar de economie zat nog stevig in het slop. Nu klaagt iedereen in Friesland opnieuw over de krimp. Tijden veranderen, maar is dat ook zo?

Alle passanten zijn verdwenen, maar de tijd, de tijd… waar blijft de tijd?