Archief voor februari, 2024

De waan van een nieuw begin

Gisteren was het op de dag een jaar geleden dat ik mijn boek Het algoritme van de waan, naoorlogse geschiedenis van een babyboomer mocht presenteren in de Gysbert Japicxzaal in Tresoar. Zoals ik al eerder liet weten, ben ik achteraf bezien niet zo tevreden met dit boek. Ik had er beter aan aan gedaan nog […]

Lees de rest

Rusland & het verweesde Westen

‘Russische afwijzing van de ‘Westerse’ waarden als democratie, tolerantie of mensenrechten, schopt tegen het zere been. Toch vragen wij ons zelden af wat nou echt achter deze afwijzing schuilgaat; wij denken meteen aan superioriteitsgevoelens en rabiaat nationalisme. Maar wanneer er een bres in dit standaardbeeld wordt geslagen, ontvouwt zich een heel ander verhaal. De Russische […]

Lees de rest

De waan van de alomtegenwoordigheid

‘Een naam die allen bekend in de oren klinkt. Hij is een alomtegenwoordig wereldpoliticus die een enorm en voor velen onbekend land voorstelt. Als dominant leider van het politiek toneel is hij het onderwerp van verschillende onderzoeken. Iedereen heeft wel een eigen mening over de huidige president van de Russische Federatie. In deze masterproef nemen […]

Lees de rest

Sla die spiegel in stukken

Vanuit mijn standpunt zal ik niet wankelen. En van mijn plaats zal ik niet bewegen.Tot er een einde komt aan dit alles. Geheiligd en verheerlijkt zij de naam van God.  Dat zong de Joodse rabbi Levi Jitzchak uit Berditschew nadat hij de goddelijke gerechtigheid in twijfel had getrokken. Maar hij zong dit ook als bevestiging van […]

Lees de rest

De fatale sprong in de waan

‘Een pijnigende voorstelling: dat vanaf een bepaald punt in de tijd de geschiedenis ophield reëel te zijn. Zonder het te merken heeft de hele mensheid plotseling de realiteit verlaten; alles wat sindsdien is gebeurd is absoluut niet waar, maar we kunnen het niet merken. Onze taak is nu dit punt te ontdekken, en zolang we […]

Lees de rest

De Fryske spagaat yn Ensafh

In siel krijt by de berte in wenplak en in namme. Myn berte joech wat rebûlje yn de Fryske famylje doe’t bliken die dat ús mem de nije stamhâlder net Manus Durk neame woe, sa’t de famyljetradysje dat foarskreau. Us heit hjitte Durk Manus, ús pake Manus Durk en ús oerpake wer Durk Manus … […]

Lees de rest

Het onleesbare script van de waan

‘We leven in een bezeten wereld. En wij weten het. Het zou voor niemand onverwachts komen, als de waanzin eensklaps uitbrak in een razernij, waaruit de arme Europese mensheid achterbleef in verstomping en verdwazing, de motoren nog draaiende en de vlaggen nog wapperende, maar de geest geweken.’ Dat schreef de cultuurfilosoof Johan Huizinga in zijn […]

Lees de rest

Waan en de ompoling van goed en kwaad

Het vergelijken van Vladimir Poetin en Adolf Hitler is een gevoelig onderwerp vanwege de ernstige misdaden begaan door Hitler tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende Holocaust. Hoewel er enkele oppervlakkige overeenkomsten kunnen zijn tu het zaak ook de historische context bij dit soort vergelijkingen te betrekken, want die is van cruciaal belang. Overeenkomsten zijn […]

Lees de rest

Poetins samenzwering op klaarlichte dag

De Russische propagandamedia pompten ondertussen complottheoriën rond. Navalnaja zou haar man zelf hebben vermoord met haar „nieuwe vriend”, of de CIA zou het hebben gedaan. Ook werd gesuggereerd dat hij zou zijn overleden na een injectie met coronavaccin Pfizer – een theorie die afgelopen weekend ook door de Nederlandse politicus Thierry Baudet werd overgenomen. Dat […]

Lees de rest

De ‘geestesziekte’ van brute dictators

De Russische president Vladimir Poetin lijdt aan het syndroom van Asperger, een vorm van autisme. Dat is volgens de Britse krant The Telegraph de conclusie van een rapport van het Office of Net Assessment, een geheime denktank van het Amerikaanse leger. In het rapport merkt auteur Brenda Connors, een expert in bewegingsleer van het Amerikaanse Naval […]

Lees de rest

Waar ligt het Stalingrad van Poetin?

“Net zoals Hitler met een korte verrassingsaanval dacht de Sovjet-Unie te kunnen verslaan, zo dacht Poetin met een snelle, agressieve aanval Oekraïne tot overgave te kunnen dwingen, aldus Freedman. “Beiden hebben de tegenstander onderschat. En beiden lijden als gevolg daarvan.”Het mislukken van Hitlers invasie van de Sovjet-Unie was het begin van de ondergang van nazi-Duitsland. […]

Lees de rest

Ontwaken in een goddeloze wereld

Europa heeft ongeveer de wil verloren om te leven. Je ziet het aan allerlei dingen. Het geboortecijfer is historisch laag, iets boven de anderhalve kind per vrouw. De gemiddelde leeftijd is historisch hoog. In Duitsland is dat nu 47 jaar. Maar met oude mensen kun je niet ten strijde trekken. Het feminisme is deels schuldig […]

Lees de rest

De duivel in het gewaad van de waan

‘Poetins beeld had de publieke ruimte doeltreffend vernietigd. Het internet had zich de voorgaande tien jaar net zo ontwikkeld als in andere landen, maar het nam de eigenaardige gedaante aan van een reeks informatiebubbels. Amerikaanse onderzoekers die de blogosferen van de wereld ‘in kaart brachten’, stelden vast dat de Russische blogosferen in tegenstelling tot de […]

Lees de rest

De rest is stilte

Op 28 februari a.s. is het precies een jaar geleden dat ik in Tresoar in Leeuwarden mijn nieuwe boek mocht presenteren: Het algoritme van de waan, naoorlogse geschiedenis in de ogen van een babybomer. ( zie hier) Van alle boeken die ik geschreven heb – dat zijn er inmiddels zo’n stuk of zeven – ben […]

Lees de rest

Taal en verlangen

Postmoderne filosofen hebben de neiging om concepten uit de exacte wetenschap uit hun verband te rukken en alleen metaforisch te gebruiken. Vooral de Franse postmodernisten hebben hier een handje van. Dergelijke praktijken werden genadeloos ontmaskerd door twee natuurkundigen, Alan Sokal en Jean Bricmont, die – door close reading toe te passen op een aantal teksten […]

Lees de rest

De vrede van de babyboomers

“Want als Poetin die oorlog wint, bestaat het Europa zoals u en ik dat jaren gekend hebben niet meer. Ik heb in mijn leven nog nooit de bel in Europa zo luid horen klinken als hij nu klinkt.” Dat zei Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO gisteren in een gesprek op Radio […]

Lees de rest

Are we on the eve of destruction?

Dat scheef Thomas von der Dunk in een ingezonden stuk de NRC van gisteren. Behartenswaardige woorden. Ik ben van nature geen doemdenker, maar deze woorden doen me wel terugdenken aan mijn eigen ingezonden stuk, dat een jaar geleden verscheen in de Leeuwarder Courant, als opmaat voor mijn boek Het algoritme van de waan. Dit was […]

Lees de rest

Het geheugen en de taal

  ‘ Materiële beschrijvingen, geografische details, alles klopt, met ongeëvenaarde precisie. De objectieve werkelijkheid ten voeten uit. Rampen volgen elkaar op, martelingen, bloedvergieten en ander leed, maar als er iets deel uitmaakt van de objectieve werkelijkheid dan dat wel. En als iets de stijl van Willem Frederik Hermans bepaalt, dan is het de daarin uitgedrukte […]

Lees de rest

Life is not okay

Soms schrijf je een tekst die je daarna blijft achtervolgen als een droom zich telkens herhaalt. Op 24 november 1994 vond in Amsterdam een aanslag op Rob Scholte plaats. Over de expositie van het autowrak, dat van die aanslag was overgebleven, scheef ik een paar maanden later een artikel in De Volkskrant. Deze tekst is […]

Lees de rest

Ik ging naar Bommel om de brug te zien

Lees maar, er staat niet wat er staat. Er staat:‘O moeder, nooit zult gij de bontjas dragenwaarvoor elk dubbeltje werd omgedraaid,en niet meer ga ik op mijn vrije dagenmet een paar bloemen naar het hospitaal,maar breng de rozen naar de Kerkhoflaan…’ Deze regels zijn ontleend aan het beroemde, lange gedicht Awater van Martinus Nijhoff. ‘Lees […]

Lees de rest

Voetbal, roken en de dood

In 1958 zag ik bij ons thuis Toon Hermans op tv met zijn onemanshow. Daarin zat zijn beroemde act over Ajax-Elinkwijk. Het toeval wil dat ik kort daarvoor in het oude Ajaxstadion in De Meer een wedstrijd van Ajax tegen Elinkwijk had gezien. Hoe kon het ook anders? Ik was toen elf jaar, en woonde […]

Lees de rest

De erotiek van het roken

“Langs een rij van zittende dames bewogen de beschil
derde waaiers heen en weer, de glimlach op de gezichten 
ging vrijwel verloren achter de ruikers, en de flacons met 
gouden dop draaiden rond in de halfgeopende handen 
met witte handschoenen, waarin de vormvan de nagels 
goed uitkwam en die nauw om de polsen sloten. Kanten 
garneersels, […]

Lees de rest

Voorheen de wereld van Peter Stuyvesant

In oktober 2001 werd ik getroffen door een tekst van Slavoi Žižek. Dat was kort na de aanslagen van 9/11.  Ik moest een lezing houden voor de Fryske Akademy in Leeuwarden en koos als onderwerp ‘Kunst na elf september’. Bij de voorbereiding van mijn verhaal vond ik op internet het artikel van Žižek: Welcome in […]

Lees de rest

Spirit in the sky

Begin jaren zeventig las ik Het avondrood der magiërs (1970) van Rudy Kousbroek. Het gaf me een gevoel van verbijstering. Met één klap was het ideeëngoed van een aantal idolen uit mijn boekenkast van tafel geveegd. Kousbroek deelde een kaakslag uit aan de goeroes uit de tijd van de flowerpower. Wetenschap was wetenschap en had […]

Lees de rest

Spreken in de Spiegelzaal

De eerste bezoekers zijn al gaan zitten in de Spiegelzaal van Slot Zeist. Even later was de zaal helemaal vol. In deze fraaie omgeving, die bekend staat als de mooiste trouwlocatie van Nederland, mocht ik gisteren de tentoonstelling openen van Leon Adriaans en Eja Siepman van den Berg. (zie mijn blog Tijdgenoten & Tegenpolen.) Dit […]

Lees de rest

You may ask yourself…

De ‘reductie’ van de materiële wereld tot psychische toestanden en processen, zowel als de ‘reductie’ van psychische toestanden en processen tot fysische toestanden en 
processen berust op de veronderstelling dat de disjunctie: ‘ófwel het psychische bestaat, ófwel het fysische bestaat, maar niet allebei’, geoorloofd is. 
Dit zou gelijk staan met de bewering: ‘ófwel zij kocht […]

Lees de rest

Over de formalisering van het gevoel

In de jaren negentig ontvouwde Francis Fukuyama zijn gedachten over een vermeend einde van de geschiedenis. Langzaamaan zou de wereld één grote liberale democratie worden, zo voorzag hij. Die hele theorie bleek na de aanslagen van 9/11 niet meer dan een voetnoot bij Hegel te zijn geweest. Toch had Fukuyama ook iets nieuws te melden. […]

Lees de rest

You talk too much

Slot Zeist, gisteren, 12 uur

Lees de rest

De vergeten vernieuwing in de theologie

Ik wil u herinneren aan een historische fenomeen, waarop ik tien jaar geleden gewezen heb in mijn boek Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering. In de jaren zestig werd aanvankelijk een  religie gepredikt waarin de belangeloze liefde centraal werd gesteld. Een religie ook, die zich in toenemende mate zou gaan richten op de […]

Lees de rest