Archief

Archief voor oktober, 2024

De spagaat van Fokke Sierksma

‘De antinomie is bij uitstek de denkvorm van onze tijd. Het kan wel niet anders, of men associeert hier de Existenzphilosophie en de naam van Sartre. Deze imponerende denker is echter niet een opgedoken eiland, maar dat punt van de existentialistische traditie, waar deze traditie zich epidemisch heeft verspreid en dus ook mode is geworden. […]

Lees de rest

Het grensconflict van Fokke Sierksma

Dit is de verzetsgroep die in de maanden maart en april 1945 de Duitse Sicherheitsdienst in Leeuwarden afluisterde. Van links naar rechts op de foto staan Lo van der Werf, Lykle van Dijk, Eeuwke Koopmans, Fokke Sierksma en Teake Kuipers. De afluisterpost was gevestigd in het pand van een boekhandel in de Nieuwe Oosterstraat 9 […]

Lees de rest

De transformatie van het sacrale

Jaren geleden zag ik een merkwaardige documentaire op National Geographic: Sleeping beauties; the incorrupt. Het ging over dit raadselachtige fenomeen dat de lijken van sommige heiligen niet vergaan. Ze zijn ooit ongeschonden opgegraven en in glazen sarcofagen in allerlei kerken in Europa uitgestald. Sommigen zijn al eeuwen oud, anderen van meer recente datum. De meeste […]

Lees de rest

Romantiek en de verering van schoonheid

‘Schoonheid is geen luxe. We kunnen niet zonder. Schoonheid troost. Kunst heeft mensen in erbarmelijke omstandigheden gesterkt. Juist wanneer zij werden bedreigd, honger geleden of geliefden verloren, hebben mensen beelden gemaakt, getekend, gedicht en gezongen of troost gevonden in de producten van de verbeeldingskracht.’ Dat schreef Jolande Withuis vorige week donderdag in de NRC in […]

Lees de rest

De geur van Fryslân

4D1EA3BC-791C-46AB-92AF-B7585C8F924A

Het geluid van trekkers en de geur van verse mest: wie kent het niet? In Friesland hecht men zelfs zoveel waarde aan de elementen die het platteland karakteriseren dat het wordt opgenomen in het nieuwe erfgoedbeleid. “We willen een soort bewustwording creëren van wat er allemaal gebeurt in het dagelijks leven hier in Friesland”, zegt […]

Lees de rest

Wie veel praat, moet veel waarmaken

(foto: Jurriaan Mous) ( foto: Peter de Haan) Het was een wonderlijke bijeenkomst gisteren in de Statenzaal van het Provinciehuis, waar ik mijn boek De Friese spagaat mocht aanbieden aan gedeputeerde Eke Folkerts. Geart de Vries  opende de vergadering in het Fries met een korte inleiding en een fraai en toepasselijk Fries gedicht. Een aantal mensen […]

Lees de rest

Wees mij zondaar genadig

(Vandaag op de site van de Leeuwarder Courant) Kunsthistoricus Huub Mous, voormalig luis in de pels van Leeuwarden Culturele Hoofdstad, is een stuk milder geworden. ,,Ze hebben het goed gedaan.” Maar over de Friese spagaat heeft hij nog genoeg te vertellen, in zijn gelijknamige boek. ,,Durf te kiezen!” Woensdagavond 18 april 2018. De talkshow Iepen Up , […]

Lees de rest

De Friese ziel moet met pensioen

Er stond iemand voor de deur vannacht. Het was een oude man. Hij zag er wat verfomfaaid uit, het haar in de war en met oude kleren aan uit grootvaders tijd. Zijn jas was eindeloos versteld en leek wel geschilderd door Jopie Huisman. Hij had witte bakkebaarden en een hoed op. Eigenlijk leek hij wel […]

Lees de rest

Het Fries & de Romantiek

Johann Gottfried von Herder (1744-1803) heeft er als eerste op gewezen dat ieder volk een eigen ziel heeft die het zuiverst tot uiting komt in zijn taal. Begrippen als Seele des Volkes en Geist der Nation zijn in oorsprong van hem afkomstig. De taal zou volgens Herder onmiddellijk het wezen van het volk uitdrukken. In […]

Lees de rest

Taalpijn en landschapspijn

Een van de mensen die ik spreek geeft aan elke dag wel even een wandeling te maken naar de zeedijk waar ze vlakbij woont. Om “efkes yn’e stilte te sjen” (even in de stilte kijken). Het kijken naar de lucht, de zee en het land brengt haar rust. Ze doet onderzoek naar de mentale gezondheid […]

Lees de rest

Morgen bloeien de paardebloemen

Deze informatie werd op mijn verzoek gegenereerd door AI. Hoe kom ik hierop? Dat is een lang verhaal. Het is bekend dat in die eerste naoorlogse jaren de verschrikkingen van de Holocaust na de oorlog vrijwel collectief werden verdrongen. De aanvankelijke verbijstering over wat had plaatsgevonden maakte al gauw plaats voor een vrijwel totale oriëntatie […]

Lees de rest

De spagaat tussen twijfel en narcisme

Bovenstaande tekst ontving ik gisteren per mail van mijn zoon Jurriaan. Hij had ChatGPT een beschrijving laten maken van de man die op bovenstaande foto staat afgebeeld. Dat ben ik in Venetië. Kan ik mij in deze beschrijving van ChatGPT vinden? Dat is een lastige vraag. ChatGPT is geen mens, en ik vraag me af […]

Lees de rest

Fryslân tussen hoop en vrees

Gisteren had ik samen met Louw Dijkstra en Geart de Vries een voorbespreking voor het symposium dat volgende week vrijdag zal plaatsvinden in de Statenzaal van het Provinciehuis, naar aanleiding van mijn boek De Friese spagaat dat ik dan mag aanbieden aan gedeputeerde Eke Folkerts. Behalve Geart zelf komen dan ook Goffe Jensma en Oeds […]

Lees de rest

De eindeloze jaren negentig

We schrijven 1997. Het was een jaar zonder noemenswaardige incidenten. In februari sprak ik de leden van het FNP toe op een vergadering ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van die partij. Daarbij introduceerde ik het begrip ‘De Friese spagaat.’ Het was voor eerst dat ik dat begrip in de mond nam. Mijn speech werd […]

Lees de rest

Een nieuw soort praatjesmaker

Op 16 augustus 2002 belde Wiebe Pennewaard van de Leeuwarder Courant. Hij wilde mij interviewen voor de zaterdagbijlage. Het was ruim drie maanden na de moord op Pim Fortuyn, een gebeuren dat mij behoorlijk had aangegrepen. Daarna was ik alle boeken van Fortuyn gaan lezen. Vooral zijn boek De verweesde samenleving maakte veel indruk op […]

Lees de rest

De spagaat van ‘Wêr bisto’

In december 2000 stond het liedje Wêr bisto van Twarres al enige weken aan de top van de landelijke hitparade. Het dreigde zelfs internationaal een megasucces te worden. Dat vond niet iedereen leuk in Fryslân. Er waren zelfs mensen die zich geneerden voor dit succes. Wat je noemt een treffend voorbeeld van De Friese spagaat. […]

Lees de rest