Ik heb AI gevraagd om de tekst van een interview dat Eva Jinek met mij had over mijn nieuwe boek ‘De Friese spagaat’. Dit was het resultaat.

***

Eva Jinek: Welkom in de studio, Huub Mous. Je hebt net een nieuw boek uit, ‘De Friese Spagaat’. Een intrigerende titel. Wat is die Friese spagaat precies?

Huub Mous: Dank je wel, Eva. De Friese spagaat gaat over die merkwaardige spanning tussen enerzijds het verlangen naar het oude, het vertrouwde, het ’typisch Friese’ en anderzijds de noodzaak tot verandering en vooruitgang. Je ziet het terug in allerlei aspecten van de Friese cultuur: de taal, het landschap, de identiteit.

Eva Jinek: Je bent zelf geen Fries van geboorte. Hoe ben je op dit thema gekomen?

Huub Mous: Dat klopt, ik ben een outsider, maar tegelijk voel ik me ook een insider. Ik woon al decennia lang in Friesland en heb heimwee naar mijn geboortegrond. Toch weiger ik eraan toe te geven. Die tweestrijd, dat is voor mij de essentie van de Friese spagaat.

Eva Jinek: In je boek haal je auteurs aan die ook over dit thema schrijven, zoals Oeds Westerhof en Flip van Doorn. Wat is jouw specifieke invalshoek?

Huub Mous: Andere auteurs benaderen de Friese spagaat vaak vanuit een politieke of sociaal-economische context. Mijn boek is meer een verzameling van essays en beschouwingen, waarin ik probeer te doorgronden waar die spagaat vandaan komt en hoe hij zich manifesteert in de Friese cultuur. Ik kijk bijvoorbeeld naar de rol van landschapschilders in het vastleggen van stereotype beelden, of naar de manier waarop Friezen omgaan met veranderingen in het landschap.

Eva Jinek: Je beschrijft jezelf als ‘kritisch gefascineerd’ door Friesland. Wat bedoel je daarmee?

Huub Mous: Ik ben allergisch voor mythevorming, maar tegelijk word ik er ook door aangetrokken. Die Friese hang naar nostalgie en het verleden heeft iets treurigs, maar ook iets troostends.

Eva Jinek: In je boek komen veel personen voorbij die een rol hebben gespeeld in jouw denken over Friesland. Kun je daar een voorbeeld van geven?

Huub Mous: Neem bijvoorbeeld Jopie Huisman. Hij was de beroemdste Friese kunstenaar van de vorige eeuw, maar zijn werk roept bij mij vragen op over de duurzaamheid van mythes. Of neem Jaap Castelein, die zich sterk maakte voor de Friese zaak. Hij worstelde met de vraag hoe je die Friese identiteit kunt behouden in een veranderende wereld.

Eva Jinek: Je schrijft dat het idee voor dit boek ontstond na het lezen van ‘Exit Fryslân’ van Goffe Jensma. Wat inspireerde je aan dat boek?

Huub Mous: Jensma’s boek zette me aan het denken over mijn eigen ervaringen met Friesland. Hij beschrijft een tendens van verlies en teloorgang, maar ik wilde juist laten zien dat Friesland voortdurend verandert en dat dat niet per se negatief is.

Eva Jinek: Voor wie heb je dit boek geschreven?

Huub Mous: Ik hoop dat het boek mensen aan het denken zet over wat het betekent om Fries te zijn in de 21ste eeuw. Het is geen liefdesverklaring aan Friesland, maar een kritische reflectie op de complexiteit van de Friese identiteit.

Eva Jinek: Hartelijk dank voor dit gesprek, Huub Mous. Overigens is er nog een klein aantal plaatsen beschikbaar bij het symposium t.g.v. de boekpresentatie op 25 oktober in de Statenzaal van het Provinciehuis in Leeuwarden. U kunt zich opgeven bij: info@wijdemeer.nl. Uw aanwezigheid wordt zeer op prijs gesteld.

En dan nu muziek!