Archief

Archief voor november, 2024

De tijd die je het leven ontneemt

img-sAGBhnvpraBu14S8AMTULviD

De roman Mrs. Dalloway (1925) vanVirginia Woolf speelt zich af in het Londen van honderd jaar geleden. Verschillende personages worden beschreven gedurende het verloop van één dag. Daarbij beschrijft Woolf hun innerlijke gedachten en emoties, waaronder die van Clarissa Dalloway die zelfmoord overweegt. Haar ervaring van tijd is fragmentarisch en onsamenhangend aan het worden. Het is een treffende beschrijving […]

Lees de rest

Het begin van een nieuw steentijdperk

img-Gm2PvYmFlaRwhrBBTLoTAmFl

In de roman archibald strohalm wordt de hoofdpersoon uiteindelijk overstroomd door visioenen. Die visioenen-stroom beschrijft Mulisch zo levendig dat bij de lezer bedoeld of onbedoeld de gedachte wordt gewekt dat de schrijver hier spreekt uit eigen ervaring. Dat is een gedachte die bij mij ook opkwam bij de andere visioenen die hij in zijn verhalen […]

Lees de rest

Like a stranger in this world

Ik stel een vraag die ik in feite nog niet beantwoord heb.  Ik heb daar wel ideeën over, maar nog niet heel helder. Wat speelde in the sixties was primair een generatieconflict. Vooral mensen die het verzet hadden gezeten, begrepen ‘het verzet’ van de provo’s en hippies niet. In wezen begrepen ze helemaal niks van wat er gaande was. Sierksma was daar een schoolvoorbeeld van, hij […]

Lees de rest

Psychose en kosmologie 

In een psychose is er geen sprake meer van een externe wereld, alles wat buiten is, is tegelijkertijd binnen, en omgekeerd. In dit samenvloeien van binnen en buiten kunnen zich kosmische ervaringen aandienen die ongemerkt overgaan in een zich almaar uitdijende grootheidswaan. De interne conflicten krijgen dan een universele dimensie in een eeuwige strijd van […]

Lees de rest

Wie wijs is, schrijft niet

img-dNgAfzESddUEBGL6UBV8K0Pq

Gisteren had ik een blog geschreven en toen het klaar was, drukte ik op een verkeerd knopje. Weg was mijn tekst. Voorgoed verdwenen in de peilloze geheugenruimte van het internet. Nu kun je zo’n tekst natuurlijk opnieuw gaan schrijven, maar dan is het resultaat altijd minder. Tenminste, zo ervaar je dat dan. En terwijl ik […]

Lees de rest

Leek ik maar een beetje op Camus

“Er komt een leeftijd”, schreef Camus. “ dat een mens verantwoordelijk wordt voor zijn eigen gelaatstrekken.” Dat lijkt een boude bewering, een slagzin bijna, waarin de hele existentialistische levenshouding van deze halfvergeten schrijver wat al te pakkend is samengevat. En toch, er zit een kern van waarheid in die woorden. Als ik s’ochtends mijn gezicht […]

Lees de rest

Mulisch en het Prometheus-complex

In zijn boek The Prometheus Complex: Man’s Obsession with Superior Technology (1995) onderzoekt Hans van de Braak de verborgen psychologische drijfveren achter de grote technologische vorderingen die de mensheid door de geschiedenis heen heeft bewerkstelligd. Zo komt hij tot de conclusie dat hier sprake is van een complex in de psychologische zin van het woord, gezien […]

Lees de rest

Ik had altijd gelijk

img-9sa04IELXSfOY7hNMOOtIG2T

Condoomgebruik staat in de optiek van het Vaticaan haaks op het begrip van natuurlijke kuisheid dat door Augustinus is ontwikkeld. Volgens deze kerkvader is de olifant het meest kuise dier in de natuur. Eens per jaar trekt hij zich terug in het oerwoud om te paren. Volgens Augustinus was vóór de zondeval de mens (Adam […]

Lees de rest

De westerse hang naar eerlijkheid

Harry Mulisch heeft eens beweerd dat echt eerlijk zijn over jezelf voor een schrijver absoluut onmogelijk is. Wie zou het in zijn hoofd halen om alles op te schrijven wat hij 24 uur per dag uitspookt? Alles maar dan ook alles. Je kijkt wel uit, dat doet niemand. Zelf de meest eerlijke schrijver liegt met […]

Lees de rest

Fokke Sierksma & het zwaard van Toledo

Schermafbeelding 2024-11-08 om 11.23.21

Het zwaard dat ik in 1965 kocht in Toledo In Toledo heb ik in de zomer van 1965 een zwaard gekocht, want Toledo is beroemd om zijn zwaarden. Met dat zwaard zou ik een half jaar later als een dolende ridder gaan dwalen door Amsterdam. Zo ging ik op weg naar school, op een dag in […]

Lees de rest

Amsterdam huilt

Gb4YOyJXoAAx7b8

Wereldwijd ontstond er grote verontwaardiging over wat er gebeurde in Amsterdam na de wedstrijd van Ajax tegen de Israëlische club Maccabi. En terecht. Toch verbaasde het mij dat zelfs gerenommeerde media allerlei vergelijkingen maakten met pogroms uit de Tweede Wereldoorlog, en niet primair een verband legden met het fenomeen ‘hooliganisme’. In mijn leven heb ik […]

Lees de rest

Turn the page

Hoewel ik alles bij elkaar al zo’n tien boeken het licht heb laten zien, weet ik nog altijd niet of ik een schrijver ben. Wanneer ben je trouwens een schrijver? Ik denk als anderen je zo gaan noemen. Zeker is dat een van de vervelende dingen van het schrijverschap is dat je een slechte recensie […]

Lees de rest

De transformatie van het schrijven

Het proces van het schrijven van een boek kan een persoonlijke transformatie teweegbrengen. Schrijven vereist hoe dan ook toewijding, zelfreflectie en doorzettingsvermogen. Voor de schrijver zelf kan het een rite de passage betekenen, een belangrijke overgang naar een volgende levensfase. Dat is een proces dat niet zelden met pijn en moeite gepaard gaat. Het schrijven […]

Lees de rest

Het algoritme van Donald Trump

Achteraf kan het zo zijn gegaan dat Donald Trump op het eind van zijn presidentschap, toen bleek dat hij de verkiezingen verloren had, heel even heeft gedacht dat hij in een slecht toneelstuk was beland. Hij was de hoofdrolspeler geworden in een verhaal dat door een idioot werd verteld en waarbij alle grenzen tussen echt […]

Lees de rest

Work in progress

De mythe van Prometheus wordt vaak gezien als een metafoor voor de hoogmoed van de mens die door zijn almaar voortschrijdende technische verworvenheden – waarvoor hij de kennis van de goden gestolen heeft – de goden wil evenaren, wat tot zijn ondergang leidt. Prometheus wordt immers vastgeketend aan een rots in de Kaukasus, waar hij […]

Lees de rest

De vertwijfeling van Fokke Sierksma

De ervaring van een existentiële crisis en een gevoel van heimwee naar de religie, dat alles verenigde zich kort na de oorlog in een dieptepsychologische en bijna religieuze kunstopvatting. Existentialisme en psychoanalyse bepaalden het denken over kunst en literatuur. Met maken van kunst was een eenzame worsteling met het bestaan. Deze benadering komt onder meer […]

Lees de rest