Sinds kort heb ik een dubbelganger die gegenereerd wordt door een geavanceerd AI-programma. Ik stelde hem een paar vragen over mijn nieuwe boek dat in aantocht is. Bovenstaande illustraties voor de cover zijn ook door mijn AI-dubbelganger bedacht. Eén ding is zeker, zo moet het dus niet. Er komt een tijd dat alles wat ik […]
De aardappelsoort die wereldwijd het meest geteeld wordt, is Solanum tuberosum (een tetraploïde soort met 48 chromosomen). In fictie en speculatieve verhalen wordt soms gespeeld met het idee van hybride wezens tussen verschillende soorten, maar dit blijft puur in het rijk van fantasie en sciencefiction. In de werkelijke wetenschap en ethiek is het een onderwerp dat niet […]
De transformatie van een aardappel naar een robot-aardappel begint met het selecteren van een geschikte aardappel als basis. Deze aardappel moet stevig genoeg zijn om aanpassingen te ondergaan en elektronische componenten te kunnen bevatten. Als eerste stap wordt de aardappel uitgehold om ruimte te maken voor de technologie. Dit houdt in dat het binnenste deel […]
Plaatsnamen hebben een gevoelswaarde en een betekenis en er zijn contexten, waarin de betekenis niet meer is dan de metafoor van een gemoedstoestand. Zonder de context geweld aan te doen kun je ’Leeuwarden’ niet substitueren in de zin ’I am in a New York state of mind.’ (Frank Sinatra) of ’When my baby smiles at […]
Nee, op dit moment is er geen wetenschappelijk bewijs dat kunstmatig verbeterde aardappelen, of enig ander voedsel, bewustzijn kunnen ontwikkelen of zelf gaan denken. Bewustzijn en denkvermogen zijn kenmerkend voor levende organismen met een gecompliceerd zenuwstelsel en een brein. Hoewel wetenschappers voortdurend werken aan het begrijpen van de natuur van bewustzijn, moeten we tot nu […]
Hoewel de technologie voortdurend evolueert en er steeds meer mogelijkheden ontstaan, is het op dit moment onduidelijk of het in de nabije toekomst mogelijk zal zijn om een aardappel volledig kunstmatig te genereren. Momenteel wordt genetische modificatie gebruikt om gewas-rassen te verbeteren en bepaalde eigenschappen te selecteren, maar het creëren van een complete aardappel vanaf […]
Het is onbekend of Rembrandt aardappelen heeft geschilderd tijdens zijn verblijf in St.-Annaparochie. Zijn bekendste werken staan bekend om hun portretten, landschappen en Bijbelse taferelen. Hoewel aardappelen destijds al wel werden verbouwd in Nederland, werden ze pas later een populair onderwerp in de kunst. Het is mogelijk dat Rembrandt tijdens zijn verblijf andere lokale onderwerpen […]
Decoratie aan de gevel van het Ceintuur Theater aan de Ceintuurbaan ( foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) In het Ceintuur Theater in Amsterdam zag ik begin ja ren zestig een trailer van Et dieu créa la femme, een film die ‘boven de achttien’ was. Het was of er een wereld voor me open ging. Vooral de […]
Het is moeilijk om precies te voorspellen hoe ‘De Aardappeleters’ van Van Gogh eruit zouden zien in 2023, omdat dit afhangt van verschillende factoren zoals technologische ontwikkelingen en artistieke trends. Mogelijk zou een AI-interpretatie van ‘De Aardappeleters’ in 2023 gebruik kunnen maken van nieuwe technieken en materialen die beschikbaar zijn. Dit zou kunnen resulteren in […]
‘Als een groot leed op je levensweg komt, negeer het dan. Vroeg of laat zal dit leed vanzelf in een zegen veranderen.’ Deze taoïstische wijsheid staat haaks op onze hedendaagse opvattingen over het verwerken van traumatische gebeurtenissen. Leed moet je niet negeren, je moet er over praten en nog eens praten. Professionele zielenknijpers laten je […]
I used to live in New York CityEvery thing there was dark and dirtyOutside my window was a steepleWith a clock that always said 12:30 Aldus zongen The Mamas and the Papas in de jaren zestig. Twelve thirty heette het liedje. ‘Uit het raam keek je uit op een torenspits, met een klok die altijd […]
Huissen, 1959 Toen ik nog klein was fantaseerde ik dat het universum een wervelstorm van energie zou zijn. Het lichaam is slechts een tijdelijke constellatie, die zich als een golf van energie en gestolde moleculen voortplant door een fluïdum, waarin in alles in feite tijdloos stilstaat. Binnen dat fluïdum bestaat er immers geen tijd. Alleen […]
Opeens stond ik op een preekstoel boven op de Avéro-toren. Leeuwarden was volgestroomd met gelovigen die van heinde en verre gekomen waren om mij te aanhoren. Mijn preek ging over een beroemde rechtszaak, waarover ik had gelezen in een Heilig Boek. In feite bestond mijn lezing uit een samenvatting van het Heilige Boek aangevuld met […]
Het is juni 1994. Hoe heb ik ooit zo’n shirt kunnen kopen? Tijden veranderen. Hoewel? Ik was die dag varen op het Sneekermeer. Rik Vos, destijds directeur van het Fries Museum, had iets leuks bedacht. Gerriet Postma had de zeilen van een skûtsje beschilderd en zo konden we gaan varen in een kunstwerk. Hoe kom […]
In weerwil van al haar pogingen om zich te profileren als een dynamisch, stedelijk knooppunt wordt Leeuwarden misschien nog het meest gekenmerkt door een intense aandacht voor het historisch erfgoed. De stad heeft iets weg van een schuchtere dame die tegen wil en dank blijk geeft van adellijke komaf te zijn. Voortdurend moet zij moeite […]
Gisteravond de musical De Tocht gezien, samen met het bestuur van de Elfsstedenbrug. Ik ben geen musicalfanaat, maar raakte toch onder de indruk. Niet zozeer door het slappe verhaaltje – het duo Jos Thie/Bouke Oldenhof had hier meer van gebakken – als wel door de adembenemende technische effecten. Ik wist niet dat dit allemaal mogelijk […]
Het jaar 1985 was een druk jaar dat begon met een grote rel. Vermeende malversaties bij de provinciale kunstaankopen. Wekenlang stonden de kranten er vol van. Ik kwam in een lastig parket, want als secratas van de provinciale aankoopcommissie zou vooral ik de schuldige zijn van de gesignaleerde ongeregeldheden. Uiteindelijk liep het allemaal goed af. […]
Sinds het voorjaar van 2006 schrijf ik elke dag een blog. Het jaar daarvoor verscheen mijn eerste boek: Reizen door de tijd, publieke kunst in Fryslân, 1945-2005. Sindsdien schreef ik nog acht boeken, sommigen met anderen, maar de meeste alleen. Als alles goed gaat met de financiering, verschijnt in het voorjaar van 2024 mijn tiende […]
Fictieve cover van De Moanne. Op de foto: Uitreiking van de Gerrit Benner Oeuvre-prijs aan de Gelderse kunstenaar Kinke Kooi, zaterdagmiddag j.l. in het Fries Museum Waarom zullen Anne Feddema, Fred Landsman, Jan Roos, Freark van der Wal, Ramon van de Werken, Ids Willemsma of het duo Buij/Groenewoud nooit de Gerrit Benner oeuvre prijs ontvangen? […]
In 1967 heb ik zat een halfjaar in Delft gewoond. Ik studeerde toen bouwkunde aan de TU (toen nog TH) en had een studentenkamer in een oud huis vlak achter het station. De kamer was zo klein, dat de stoel eerst de deur uit moest voordat het opklapbed naar beneden kon. De hospita wist dan […]
Dit ben ikzelf, in augustus 1970, 22 jaar oud. De foto is ook door mezelf genomen met een zelfontspanner en het toestel op het statief. Plaats van handeling: mijn slaapkamer in mijn ouderlijk huis aan de Johannes van der Waalsstraat in Amsterdam Watergraafsmeer. Het raam kijkt uit op de Ehrlichtraat. In de verte (niet […]
Waar is de sonore scheet gebleven? Deze vraag wekt bij mij een diep gevoel van melancholie. Ik kan me het moment niet meer herinneren dat ik iemand voor het laatst in het openbaar een klaroenstoot hoorde geven. Onbeschaamd, zo van hier sta ik, ik kan niet anders. De voortgang van de beschaving mondt uit in […]
Kapel Sint Ignatiuscollege. Boven: begin jaren zestig. Beneden: huidige situatie Vreemde droom vannacht. Ik bevond me in een grote ruimte die veel weg had van een voormalige kapel. De muren waren van een zacht soort grijze zandsteen. Het was niet helemaal duidelijk wat de huidige functie van de ruimte nu eigenlijk was. Het leek er […]
‘Menig eerwaardig mens uit de oudheid en onze tijd was homofiel, zelfs enkelen van de voornaamsten zoals Plato, Michelangelo, Leonardo Da Vinci, en anderen. Liefde tussen mensen van gelijk geslacht is niets waarvoor men zich te schamen hoeft, is geen ontucht, geen vernedering; en kan niet als ziekte beschouwd worden. De vervolging en bestraffing daarvan […]
In het voorjaar van 1965 zag ik op televisie het toneelstuk Hendrik IV van Pirandello. Het maakte een verpletterende indruk op mij. Ko van Dijk speelde de hoofdrol, dat weet ik nog goed. Hendrik IV gaat over een existentieel probleem. Hoe is het om in het schemergebied te leven tussen waan en werkelijkheid? Waar ligt […]
Gisteravond laat werd er gebeld. Er stond een oude man voor de deur. Hij zag er wat verfomfaaid uit, het haar in de war en met oude kleren aan uit grootvaders tijd. Zijn jas was eindeloos versteld en leek wel geschilderd door Jopie Huisman. Hij had witte bakkebaarden en een hoed op. Eigenlijk leek hij […]
Bruce Nauman, still uit de videofilm Bouncing Balls, 1969. Tussen 1938 en 1968 ondergingen ongeveer 400 zedendelinquenten een therapeutische castratie als onderdeel van hun behandeling, nadat veroordeeld waren tot tbs. Hoewel deze procedure alleen op vrijwillige basis werd uitgevoerd, blijkt uit statistieken dat vooral mensen met een zwakke sociale positie, verstandelijk gehandicapten en homoseksuele […]
Dirk Jan Jager, De isolator, installatie in het kader van de manifestatie De inrichting in het psychiatrisch ziekenhuis de St. Willibrordusstichting in Heiloo, 2003. ‘Dirk Jan Jager werd gegrepen door een oude isoleercel. Hij heeft er een uitzichtje in opgehangen en een flinterdun doek met daarin stukken (stinkende) bloemkool en grafiet. Hersenen van een lichaam […]
‘Zodra het doel [van de creatieve therapie] mij duidelijk is, begin ik te schilderen. Terwijl de creatief therapeut nog met zijn inleidende verhaal bezig is, vertaal ik direct in kleuren wat hij in woord en gebaar zegt: rood voor gevaarlijke begrippen, blauw voor volle, diepe begrippen, zoals de zee ook blauw is, groen voor levendigheid, […]
Europaplein, gezien vanuit mijn werkkamer In 1963 lifte ik samen met mijn vriend Gwan van Leeuwarden naar Amsterdam. We vertrokken vanaf het Europaplein, waar we wel een uur hebben staan wachten, druk gebarend met het bekende lift-gebaar. Wat we niet wisten is dat een van de ons passerende automobilisten mijn gymnastiekleraar was op het Ignatiuscollege, […]
In de Helmersbuurt in Amsterdam stond ooit het Wilhelmina Gasthuis, dat in de volksmond ‘het WG’ werd genoemd. Vooral Paviljoen 3 was een begrip. Als je gek was ging je naar ‘Paviljoen 3’. Ik herinner mij het oude WG vooral door mijn jongste zus Trees, die in 1956 hier werd opgenomen om een zware hersenoperatie te ondergaan. […]
Borneostraat 30-34, met rechts het Timorplein. Gezien vanaf de derde etage van de Technische school, Timorplein 21. ( Foto Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) ‘Het is of onze jeugdherinneringen zorgvuldig in ons onderbewustzijn opgeborgen liggen als de waardepapieren in de kelders van een bankgebouw. Zij wachten daar rustig totdat een stoutmoedige bankrover hen uit hun isolement verlossen […]
Het is 3 maart 1970. De jongeman bij de motorkap ben ikzelf. De foto is genomen door Nard Loonen, een klasgenoot die ik nog ken uit de tijd van het Ignatiuscollege. We gingen samen naar Berlijn om de wedstrijd Vorwärts Berlin tegen Feyenoord te zien. Dat bezoek aan Berlijn kan ik me nog goed herinneren. […]
Cor Reisma, zelfportret, 1950 Ooit vond ik bij een antiquariaat in Leeuwarden een boekje van Goffe Struiksma. Het is een biografie van de Friese schilder Cor Reisma (1902-1962), dat in 1972 verscheen als speciaal nummer van het het tijdschrift ‘It Baeken’. Het is een wonderlijke tekst. Goffe Struiksma was een persoonlijke vriend van Reisma. Hij […]
‘Weet je wat een jonge specialist te horen krijgt die in een ziekenhuis komt solliciteren en zegt dat ze vooral is gekomen om de lijdende mens bij te staan, om een zekere troost te bieden als het noodlot onafwendbaar is? Piss off. Het ziekenhuis is één groot, biochemisch georiënteerd circus waar ze maar één vraag […]
‘Als velen heb ik geregeld over het eindexamen gedroomd. Maar de meest sprekende droom was toch wel deze: ik stond voor de deur van de school en daar werden door een pater boeken en schriften uitgedeeld. Onderwijs als een vorm van charitas. Die andere wereld was wat de Concertgebouwbuurt heette. Een paar van mijn beste […]
Emile Coué (1857-1926) ‘Te midden van de grofste ik- en hebzucht, zien we hier en daar en overal de nieuwe koers baan breken, het nieuwe boven komen. Godsdienstige richtingen als Christian Science, New Thought enz.; Theosofie; methoden als die van Coué; philosofen als Bergson, met wien de intuïtie een tot nu toe ongekend belangrijke plaats […]
Saffierstraat in de jaren twintig ( foto Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) ‘Huub Mous is een lichtelijk karakterloos persoon, een vriendjes-aaier, arrogante akela van een kliekje salonkunstenaars.’ Deze woorden vond ik enige tijd geleden in mijn mailbox. Retour afzender, denk ik in zo’n geval. Maar wie was de afzender? Even dacht ik dat ik hierop kon reageren, […]
(foto: Johanna Brinkman) Voor de aanvang van de opening in Museum Belvédère afgelopen vrijdag ging ik aan een tafeltje zitten bij twee mensen die ik kende. Ik vroeg of de stoel vrij was en dat was geval. Vervolgens viel er een diepe stilte. De mensen tegenover mij keken links en rechts langs mij heen, alsof […]
In 2020 stelde Museum Belvédère een omvangrijke tentoonstelling samen uit de collectie van Hans en Cora de Vries. Vanwege de coronacrisis en een langdurige lockdown was deze nauwelijks voor het publiek toegankelijk. In een andere samenstelling, met meerdere topstukken die toen niet werden getoond, presenteert Museum Belvédère een vervolg op het ambitieuze project. De tentoonstelling Relaties […]