Huub Mous

LEES VERDER OP DE SITE VAN: DE MOANNE

In een kleine, stoffige kamer, verscholen achter dikke gordijnen en vergeten boeken, lag de tijd te sluimeren. Het was een tijd diep geworteld in de aarde, met wortels die teruggingen tot de donkere dagen van gisteren. Het was het verleden, verstopt onder lagen van vergetelheid en verloren herinneringen. Maar op een dag werd het ontwaakt […]

Centraal Station Amsterdam, zaterdag j.l. 21.21 uur

Lees verder bij: Civis Mundi

De jaren vijftig zijn in mijn herinnering de tijd van de open horizon, de uitgestrektheid van het landschap, de tijd van lege snelwegen en nieuwe buitenwijken in Amsterdam, waar de nieuwe ruimte werd volgebouwd met betonnen flats. Het was een vlucht vooruit in de ruimte en in de tijd, een ervaring van de uitgestrektheid van […]

Misschien is het alleen nog de waan die een schel licht op de wereld doet vallen. Wie haar te lang aankijkt verandert in een stenen beeld, zoals het oog van Medusa dat deed. Een mens heeft misschien wel de waan nodig om definitief te beseffen dat er iets grondig mis is. Het normale leven kent […]

‘O God, leer ons onszelf te verstaan en te begrijpen dat wij ons oneindig ver verwijderen van hetgeen ons hart ten diepste verlangt.’ Wijze woorden. Ze zijn van Teresa van Avila, een mystica uit de zestiende eeuw, die net als alle grote mystici achteraf gezien kan worden als een groot psycholoog. De woorden zijn direct […]

Als ik het over de geschiedenis heb, zoals nu, ben ik Hitler gauw voorbij, want hij hoort niet tot de geschiedenis. Het beste wat men van zijn daden kan zeggen, is dat zij gebeurd zijn. Historisch is hij uitsluitend interessant in zover anderen, Chamberlain, Stalin, iets met hem hebben gedaan, of hadden willen doen. Historisch […]

‘Harry Mulisch gelooft niet meer in de roman. Met die kop opende op 2 oktober 1968 de kunstpagina van De Volkskrant.’ En met deze zin opende Thomas Vaessens zijn boek De revanche van de roman (2009). Maatschappelijk engagement was zo’n vijftien jaar geleden weer terug in de roman, terwijl dat lange tijd was weggeweest. Vaessen […]

De kunst van de naziperiode was slechts een kortstondige periode in de kunstgeschiedenis van de twintigste eeuw, maar wel een periode die diepgaande vragen oproept. In die tijd stond het klassieke schoonheidsideaal voorop. De nazi’s waren anti-modern, maar waren zij daarmee ook klassiek, classicistisch of op zijn minst neoclassicistisch? Beantwoordde hun kunst aan de normen […]

Geachte Huub Mous, De boeken van Van den Berg staan in de bibliotheek van Mulisch. Hans Ree vroeg Mulisch wat hij vond van mijn boekje, dat hij nogal wat van Van den Berg had overgenomen? Hij gaf dit toe maar bracht een verschil aan: voor Van den Berg was het ernst en voor Mulisch was […]

Wie gedesoriënteerd of ontworteld raakt, wie zijn toekomst verliest of zijn geloof is niet direct geneigd om de toevalligheid te erkennen die de werkelijkheid in al zijn registers doordringt. Men gaat dan op zoek naar een wetmatigheid die houvast kan bieden en die het ‘toeval van de werkelijkheid’ misschien enigszins kan elimineren. Als die wetmatigheid […]

Geachte Huub Mous, ik lees je blog met graagte over Mulisch en zoals eerder Vestdijk. Ik wijs je op mijn website NieuweMetabletica en daarin ‘invloed’ over Harry Mulisch en de metabletica, wellicht is het interessant voor jou. Deze mail ontving ik van de week van Ruud Hemel. Dit is zijn website NieuweMetabletica. Heel vriendelijk zo’n reactie […]

De roman Het stenen bruidsbed (1959)  van Harry Mulisch  gaat over het bombardement op Dresden in 1945. Norman Corinth, een Amerikaanse piloot die bij dit bombardement betrokken was, bezoekt Dresden negen jaar later, in 1956. Kan deze roman gezien worden als een literaire weergave van zijn schuldverwerking?  Dat vroeg ik aan ChatGPT. Dit was het […]

‘Volgens Reich was de symbolische kracht van het hakenkruis zo groot, omdat het op het. Onbewuste gevoelsleven werkte als de uitbeelding van twee parende gestalten. Ook het mysticisme kwam voort uit seksuele perversiteit; alleen veranderde het nationaalsocialisme het masochistische karakter van de oude patriarchale religie  (het christendom) in een sadistisch mysticisme. Evenals de Kerk behoort […]

Is het mogelijk dat wij iets niet zien, omdat we het gewoon niet kunnen zien, of misschien niet méér kunnen zien, verblind als we zijn door de denkbarrières die in ons eigen wereldbeeld verankerd liggen? De opvatting bijvoorbeeld dat ongeloof een functie is van de groei van kennis, een noodzakelijk gevolg van voortschrijdend inzicht binnen […]

In een aantal romans van Mulisch is sprake van een doorbraak van ‘het Niets, het ‘Sein an sich’, het onbewuste gebeuren, in casu alles wat voorbij het bewustzijn ligt, voorbij de taal ook en de sociale code. In de waanzin bijvoorbeeld, waarin de pure natuur zich doet gelden, in de verboden ‘tegengeschiedenis’ van het Niets. […]

‘Ik ben van plan een verhaal te schrijven, waarin een vent bezig is een verhaal te schrijven. En in het verhaal weer, dat die tweede vent schrijft, is ook een vent bezig een verhaal te schrijven. En in het verhaal weer, dat die vent schrijft, is weer een vent een verhaal aan het schrijven….en zo […]

‘De hele aarde wordt een lichaam met een bewustzijn, en straks het zonnestelsel. En dan de Melkweg, en na miljarden jaren alle sterrenstelsels in het heelal: en alomtegenwoordig sujet, gegroeid uit de van huis en hof verjaagde mensenziel.’ Dat schrijft Mulisch in De versierde mens (1955). In De compositie van de wereld (1980) is sprake […]

‘De ontdekking van de hemel‘ van Harry Mulisch en ‘The Marriage of Heaven and Hell‘ van William Blake zijn beide literaire werken die zich bezighouden met thema’s als religie, metafysica en de relatie tussen hemel en aarde. Ze delen echter ook significante verschillen in stijl, inhoud en culturele context. Zowel Mulisch als Blake verkennen diepgaand […]

Onbeweeglijk bleef Archibald Strohalm op de drempel staan. Een armlengte voor zijn neus stond onder schelle gloeilampen een enorme machinerie, die bijkans de hele, verduisterde suite opvulde. Een meterslange, meters brede, meters hoge wirwar van kabels, stangen, draden, platen, buizen, lampen, kolven, bollen en water en wat er maar op aarde te vinden is. Namelijk […]

In zijn boek Voer voor psychologen (1961) vraagt Harry Mulisch het volgende: ‘Op welke grond wil men ontkennen, dat wij mensen plus onze techniek het lichaam aan het worden zijn van één reusachtige biologische mutant? Een bolvormig wezen met de aarde als ‘skelet’, dat evenveel van de mens verschuilt als de mens van de amoebe.’ […]

In de romans van Harry Mulisch speelt de ervaring van tijd een significante rol. Mulisch was een Nederlandse schrijver die bekend stond om zijn filosofische en complexe verhalen. Hij onderzocht vaak existentiële thema’s en de relatie tussen verleden, heden en toekomst. Een van de manieren waarop Mulisch de ervaring van tijd in zijn romans verkent, […]

Wat goed is komt snel. Dat geldt voor het talent dat zich aandient op het terrein van de sport. Die waarheid werd ooit verwoord door Joris van den Bergh, de biograaf van Piet Moeskops. Op andere terreinen geldt die waarheid niet. Gelukkig maar, zult u zeggen. Er is nog hoop. Ook op het terrein van […]

‘Ik bén de Tweede Wereldoorlog.’ Dat zijn bekende woorden van Harry Mulisch, een uitspraak die gezien zijn afkomst niet zo verwonderlijk is. Hij was de enige zoon van een Oostenrijks-Hongaarse vader en een Duits-Joodse moeder. Tijdens de bezettingsjaren collaboreerde zijn vader met de Duitsers, terwijl de familie van zijn moeder, een joodse bankiersdochter, gedeporteerd werd. […]

In de mistige straten van een grauwe stad, waar hoop leek te vervagen met elke zuchtende windvlaag, leefde een jongen genaamd Spencer. Zijn dagen waren gehuld in een sluier van eenzaamheid, terwijl hij worstelde om zijn plaats te vinden in een wereld die hem vreemd en ongrijpbaar leek. Het leven leek als een vage herinnering, […]

De vraag die de laatste tijd bij komt bovendrijven is niet ‘wat is geest?’, maar: ‘waar bevindt de geest zich?’ Komt het bewustzijn louter voort uit complexiteit, of is het een onherleidbaar aspect van ons universum? Gaan wij soms een nieuw leven tegemoet in een ander soort realiteit, een soort techno-noëtisch leven? De huidige experimenten […]

Weer zo’n hypercorrect antwoord van ChatGPT. Ik geloof er niks van. Wie schrijft is ijdel. Punt. Neem mij nou. Elke dag een blog, en meestal ook nog over mezelf. Ook vandaag schrijf ik maar weer over mezelf. Of beter gezegd: over mijn onvermogen om mezelf te begrijpen. Je kunt jezelf niet zien, net zo min […]

Het Oera Linda-boek is een omstreden werk dat beweert een verslag te zijn van de vroege geschiedenis van de Friese en Germaanse volkeren. Er zijn verschillende redenen waarom veel onderzoekers en historici geloven dat het Oera Linda-boek een vervalsing is: (1) Taalkundige inconsistenties: Het boek beweert te zijn geschreven in het Oudfries, maar bevat taalkundige […]

Als ik me beperk tot mijn kennis tot september 2021, kan ik je vertellen dat ik geen specifieke beschrijving kan vinden waarin Jack Kerouac het geluid van de oceaan beschrijft. Jack Kerouac was een Amerikaanse schrijver en een van de prominente figuren van de Beat Generation. Zijn bekendste roman, “On the Road”, staat bekend om […]

De Amelander walvisvaarder Hidde Dirks Kat leed in 1777 schipbreuk op Groenland. Zijn avontuurlijke reis, waarvan hij verslag deed in een dagboek, roept herinneringen op aan de zeereis van de filosoof Johann Gottfried Herder in die zelfde tijd ondernam. Herder vertrok in 1769 uit Riga voor een lange en barre tocht op zee, waarin hij onderweg […]

‘Momenteel test ik ChatGPT door samen met de tool een fabel te schrijven’, vertelt Mieke De Ketelaere, adjunct professor artificiële intelligentie aan Vlerick Business School. ‘De grote lijnen van de fabel bepaalde ik zelf, de concrete invulling liet ik over aan ChatGPT. Het systeem genereerde vrij snel bruikbare, speelse teksten. Als ik het bijvoorbeeld vroeg […]

Een proces van bekering kan worden geduid als een proces van herinnering omdat het vaak gaat om het herinneren en herzien van iemands overtuigingen en waarden. Bekering verwijst naar een verandering in iemands religieuze, politieke of morele overtuigingen, en dit proces begint vaak met het herinneren van eerdere ervaringen en overtuigingen die hebben bijgedragen aan […]

Het is moeilijk om te zeggen of tijd als een open horizon een verdwijnend fenomeen is, omdat het afhangt van wat je bedoelt met “tijd als een open horizon”. Als je met “tijd als een open horizon” bedoelt dat we een gevoel van oneindige tijd hebben, zonder enig einde of beperking, dan zou je kunnen […]

Vier beelden gegenereerd door het AI-programma Midjourney Bot op het thema: The infinity of memory. *** Ik: ‘Heeft het geheugen een grens of is het geheugen grenzeloos?’ ChatGPT: ‘Het menselijk geheugen heeft een beperkte capaciteit en er is een grens aan wat we kunnen onthouden. Hoewel het exacte aantal informatie-eenheden dat het menselijk geheugen kan […]

Vier beelden die het AI-beeldprogramma Midjourney Bot genereert n.a.v. de vraag: Why still art?  Er zijn verschillende redenen waarom kunst nog steeds relevant en belangrijk is in onze samenleving: (1) Zelfexpressie: Kunst is een middel voor mensen om hun gevoelens, ideeën en emoties op een creatieve manier uit te drukken. Dit kan helpen bij het […]

Er bestaan verschillende filosofische en spirituele perspectieven die stellen dat er een oorspronkelijke verbondenheid bestaat tussen leven en dood, het organische en het anorganische, de geest en de materie. Deze perspectieven zien de wereld als een onderling verbonden geheel, waarbij alles in het universum met elkaar in relatie staat en invloed op elkaar uitoefent. Een […]

De jaren zestig waren een tijd van grote veranderingen en verschuivingen in de maatschappij, en deze veranderingen hadden ook invloed op hoe mensen de ervaring van tijd beleefden. Hier zijn een aantal manieren waarop de jaren zestig de ervaring van tijd hebben veranderd: Al met al hebben de jaren zestig een enorme impact gehad op […]