In 1999 schreef ik een artikel met als titel TIEN PASKLARE IDEEEN OMTRENT HET VERSCHIJNSEL DUBBELTALENT (zie HIER). Het idee om dit te doen was gebaseerd op Gustave Flaubert die ooit een encyclopedie heeft willen samen stellen van pasklare ideeën. Ik heb me zelf toen de vraag gesteld, hoe kun je pasklare ideeën genereren? Of […]
Alkmaar, gisteren (rechts) en vijf jaar geleden. Omdat ik door omstandigheden, die hier verder niet ter zake doen, even weinig tijd heb voor mijn weblog, ben ik op een andere manier gaan schrijven. Mijn blogs van de laatste weken ontstaan door combinaties van bestaande teksten die ook elders op deze site te vinden zijn. Bestaande […]
Ik heb de ChatGPT gevraagd een een voor iedereen heldere samenvatting te formuleren van een vrij ingewikkeld theologisch probleem dat in mijn boek Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering (2013) ter sprake komt. Natuur en bovennatuur komen in de katholieke liturgie samen op het hoogtepunt van de eucharistie. Elke keer dat er een […]
De zin “Life is a state of mind” heeft verschillende interpretaties, maar de diepere betekenis ervan kan worden begrepen als volgt: Het suggereert dat het leven niet zozeer wordt bepaald door externe omstandigheden, maar eerder door de manier waarop we het interpreteren en ervaren in onze geest. Met andere woorden, het gaat er niet zozeer […]
‘Korteweg’s 49 schilderijen en zijn talrijke tekeningen vormen op zichzelf nog geen oeuvre van een kunstenaar – wel de aanzet daartoe. Maar met het uitbreken van de oorlog en Korteweg’s vertrek naar Ceylon (waar hij als· monnik leefde en in 1917 stierf) is deze aanzet afgebroken, net zo als het werk van andere kunstenaars van […]
Maandag a.s. is het vijf jaar geleden dat ik een aanslag pleegde met een waterpistool. Gisteren werd ik benaderd door een journalist van een in Friesland verschijnend dagblad met de vraag hoe ik destijds zelf mijn daad van protest had ervaren. Ik heb hem beleefd medegedeeld dat ik geen behoefte had aan een terugblik. Wat […]
In zijn boek Das Christentum, eine jüdische Religion (1990) wees David Flusser op de Joodse wortels van het christendom en de Joodse identiteit van de profeet Jezus. In de jaren zestig waren het juist deze gedachten die de jezuïet Huub Oosterhuis bevestigden in zijn opvatting dat de presentia realis, het centrale leerstuk van het rooms-katholicisme, […]
Dit is de Breitnerstraat in Amsterdam Zuid. Op de foto is rechts achter de brug ligt het terrein waar het Hiltonhotel in aanbouw is. De foto is rond 1960 genomen. De houten scholen – de zogeheten Finse scholen die hier stonden – zijn er al niet meer. In 1958 zaten Gwan en ik samen in […]
In De overtocht beschrijft Berry Vorstenbosch zijn psychotische episodes als een reis naar een vreemd én gevaarlijk gebied. Het is een gebied waar grenzen kunnen verdwijnen en verschillen kunnen worden uitgewist: zoals het verschil tussen vermoeden en waarheid, kleine zorgen en grote paniek, verlangen en vervulling. Het is een hachelijke reis door een eenzaam landschap, […]
John Körmeling en Louis Le Roy (foto: Peter Wouda) ‘De eerste vrachtwagen, met materiaal voor de zuidelijke omgang van de ecokathedraal, reed eind maart mijn land op. Sindsdien zijn er meer dan 300 gevolgd en is er –tot de zomer van 2002 – meer dan 6000 ton materiaal, bestemd voor de hoge, 800 vierkante meter […]
Gisteren belde Geart de Vries met het trieste bericht dat Gryt van Duinen was overleden. Even later had ik Peter Karstkarel aan de lijn met dezelfde boodschap. Het was of even of de koningin van Fryslân dood was. En in feite was dat ook zo. Een grote leegte nam bezit van mijn hoofd, maar daarna […]
Het is vandaag de geboortedag van mijn moeder. Ze werd geboren op 4 april 1905 en overleed 83 jaar nadat ze geboren was. Met de wijsheid van een kind, want haar verstand had haar al verlaten. Toen ik zelf nog een kind was, placht mijn moeder vaak te zingen, zomaar. Dan schalde haar stem […]
Grote schrijvers verlieten hun geboortegrond om vervolgens een web van goud te spinnen uit hun eigen herinneringen aan hun geboortegrond. Neem James Joyce, die wegtrok uit Ierland maar zijn leven lang over Dublin bleef schrijven. Indrukken uit de vroegste jeugd vormen in het algemeen een schatkamer voor schrijvers en dichters. In A la recherche du […]
Gisteren kreeg ik het trieste bericht dat Daan Muntjewerf is overleden. Hij was een van de co-auteurs van het boek Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose (2011). De laatste keer dat ik hem zag was ruim een jaar geleden bij de uitvaart van Ed Brand, de uitgever van het boek Tegen de tijdgeest. Daan […]
Natuurlijk kan ik dat voor u doen! Hier is een tekst geschreven op de wijze zoals de taalmachine van Tinguely dat zou doen: Met een klinkend kabaal kwam de taalmachine van Tinguely tot leven. Hij begon onmiddellijk woorden en zinnen uit te spuwen in een stroom van klank en betekenis. Zijn mechanische brein zoemde en […]
Mijn vroege psychose in 1966, toen ik achttien jaar was, heeft mijn leven veranderd. Als ik na een halve eeuw de balans opmaak van wat die verandering mij heeft opgeleverd, dan zie ik een gemengd beeld met veel lichtpartijen maar ook schaduwkanten. Zo’n zestien jaar na mijn opname bleef ik last houden van een soort […]
Hoewel in het wereldnieuws de dood soms indringend aanwezig is, zijn vandaag de dag de voorstellingen waarmee alles wat met de dood samenhangt – hoe mensen erover denken en wat ze zich erbij voorstellen – zeldzaam geworden. De beelden van de dood verdwijnen uit het dagelijks leven of worden teruggebracht tot een momentopname. Bovendien zijn […]
Soms schrijf je een tekst die je daarna blijft achtervolgen als een droom zich telkens herhaalt. Op 24 november 1994 vond in Amsterdam een aanslag op Rob Scholte plaats. Over de expositie van het autowrak, dat van die aanslag was overgebleven, scheef ik een paar maanden later een artikel in De Volkskrant. Deze tekst – […]
Time present and time pastAre both perhaps present in time future,And time future contained in time past.If all time is eternally presentAll time is unredeemable.What might have been is an abstractionRemaining a perpetual possibilityOnly in a world of speculation. T.S. Eliot De gedachte dat de tijd een illusie is die door het brein zelf gecreëerd […]
Het besef dat wat je op een foto ziet er ooit precies zo in de tijd is geweest, werd mogelijk met de ontdekking van de lichtgevoeligheid van chemicaliën. Daardoor kon het door de lens opgevangen licht een chemische afdruk achterlaten van de lichtstralen die – onder een bepaalde belichting – werden weerkaatst door het gefotografeerde […]
E-mails, complete werkstukken, sarcastische epistels over obscure onderwerpen: je kunt het zo gek niet bedenken of mensen van over de hele wereld vragen aan het programma ChatGPT om het te genereren. De laagdrempelige AI-tool, die op basis van kunstmatige intelligentie teksten verzint, typt ze voor je ogen uit. De site leidt tot nog meer enthousiasme dan […]
Gisteren kreeg ik bericht van de jury van de Van Helsdingen Prijsvraag van de Stichting Psychiatrie en Filosofie, dat het manuscript van mijn boek Het algoritme van de waan niet bekroond wordt met een prijs. Maar evenals vorige keren, dat ik ingezonden had, was er veel lof van de jury. Er waren meerdere juryleden die […]
Mijn moeder en ik in Avila, zomer 1964 Op maandag 3 juni 1968 ging ik op weg naar Parijs, met de eerste trein die weer reed, want er waren al wekenlang treinstakingen door de studentenopstand. Ik verbleef eerst een week in Parijs, daarna twee weken in de Provence, en tenslotte nog een week in Parijs. […]
Dit is mijn vader in 1958. Hij was toen zestig jaar, vijftien jaar jonger dan ik nu. Het is inmiddels al weer 65 jaar geleden dat ik deze tekening maakte. Ik was toen tien jaar oud. Het portret is naar het leven getekend. Het moet in Huissen zijn geweest. Mijn vader zat voor het raam. […]
‘In mijn herinnering is het gezicht van mijn vader al wat vervaagd, en zijn stem hoor ik al helemaal niet meer. Maar altijd zie ik nog zijn handen voor me. De handen waarmee hij in de laatste jaren de deur opendeed en je uitzwaaide. De ene vinger waarmee hij moeizaam en gestaag de brieven typte […]
Portret van mijn vader, Durk Manus Mous (1897-1966), geschilderd door mijn zus Cornelie (1935-2014). Elke tekst heeft een incubatietijd gehad in het brein van een schrijver en is een tijdlang onzichtbaar aanwezig geweest in een onwerkelijk schemergebied. Een architect kent achteraf het gelukkige gevoel zijn eigen ideeën in steen verwerkelijkt te zien, zoals een schrijver […]
Op het balkon van het voormalige woonhuis van Piet de Vries aan de Druifstreek in Leeuwarden. Gistermiddag 15.00 uur na het bijwonen van de uitreiking van de Piet de Vries Prijs in Hotel Via Via in Leeuwarden. Zie ook: Hier
Bij de steen van Warns tijdens de manifestatie Simmer 2000, juli 2000 Het valt mij bij veel Friezen op, dat de mate van hun Frieszinnigheid vaak gelijk opgaat met een zeker welbehagen in de achterstelling die men van niet-Friezen ondervindt. Friezen hebben ook de neiging om zich niet echt gelukkig te voelen met datgene wat […]
‘Bij de dood van ieder levend wezen keert de geest terug in de geestenwereld en het lichaam in de stoffelijke wereld. Daarbij veranderen zich echter altijd alleen de lichamen. De geestenwereld is een enkele geest, die als een licht achter de stoffelijke wereld staat en die door elk ontstaand individu heen schijnt als door een […]
Het mag dan ook niet verbazen dat de wetenschappelijke wereld verdeeld blijft als het gaat om de verdiensten – zo die er al zijn – van het antropisch principe. In the Trouble with Physics, zijn scherpe analyse van de snaartheorie, stelt de Amerikaanse natuurkundige Lee Smolin onomwonden dat ‘wanneer een niet-falsifieerbare theorie […]
‘Laatst was ik in Friesland op een begrafenis. De overledene had als wens uitgesproken dat zijn Friese paradijsje niet aan een Fries zou worden verkocht. Hij was bang dat dan alle vogels die hij op en rond zijn domein verzameld had, geen rustplaats meer zouden kunnen vinden, omdat door die nieuwe eigenaar zijn jarenlang opgebouwde […]
‘Maar als Jim of Stephen het over het heelal hadden, bedoelden ze er het abstracte kwantumuniversum mee, doordrenkt van onzekerheid, met alle mogelijke geschiedenissen die als het ware bovenop elkaar gestapeld waren.’ Aldus Thomas Hertog in zijn recent verschenen, fascinerende boek Het ontstaan van de tijd. Mijn reis met Stephan Hawking voorbij de oerknal (2023). Het […]
Soms probeer ik me voor te stellen hoe deze wereld er werkelijk uit ziet, dat wil zeggen: los van mijn bewustzijn. Bestaat er wel een wereld los van mijn bewustzijn? Er moet een topologische reconstructie mogelijk zijn voor dit ogenschijnlijk bizarre universum. Om me dat voor te stellen trekende ik ooit een opgeblazen ballon, waarop […]
Ik droomde dat ik in een trein reisde. In Parijs moest ik overstappen op de metro. Omdat ik lang niet in Parijs was geweest en graag de stad nog eens wilde zien, begon ik te dwalen door de straten. Aangekomen bij het Louvre ging ik naar binnen. Ik wandelde door grote zalen, waar oude schilderijen […]
Spaans dorp in 1964 (eigen foto) In 1964 en 1965 ben ik met mijn ouders naar Spanje op vakantie geweest. Twee keer zes weken lang, uit en thuis. Zo’n zesduizend kilometer met de Fiat 600D van mijn vader. Daarvoor werd het hele jaar door alles voor opzij gelegd, en gehamsterd natuurlijk. Mijn vader wist exact […]
Ik heb me altijd verbaasd over het simpele feit dat elke boom in de vorm van een boom groeit. Sterker nog, als je een groepje bomen bij elkaar ziet staan in een open landschap dan zie je altijd een doorlopende contourlijn die het geheel omsluit. Niet eerst een hoge boom en dan een lage en […]
