Gisterochtend 9.30 uur bij Weidum Van de week kreeg ik een mailtje van iemand met de vraag of ik belangstelling had voor een Mousbot. Dat zou een robot zijn die mijn dagelijkse blog schrijft. Hij had al mijn blogs in een computer gestopt en kon middels een neuraal netwerk nu nieuwe blogs van mij op […]
In het najaar van 1966 zag ik de film ‘Het gangstermeisje’. Het was een Nederlandse nouvelle vague film van Frans Weisz met Kitty Courbois in de hoofdrol. Het script was geïnspireerd op een boek van Remco Campert. Het verhaal was nogal ingewikkeld. Een jonge schrijver reisde naar de Frannse zuidkust, waar hij de rust hoopte […]
Een foto uit 1954. Een weiland dat verandert in een bouwterrein, heipalen op de voorgrond en aan de horizon huizen die al eerder zijn gebouwd, architectuur van voor de oorlog. Het is de oprukkende bebouwing aan de rand van Amsterdam in de tijd van de wederopbouw. Het geluid van de heimachines was in die jaren […]
Het was niet nieuw voor me toen ik dit onlangs las. Toch brengt het elke keer weer een schok teweeg als je leest dat het heelal aan het uitdoven is en er onherroepelijk – zij het in de zeer verre toekomst – een moment komt dat het heelal ophoudt te bestaan en de hittedood sterft. […]
Net als Vestdijk groeide ik op als een kind tussen vier vrouwen. Alleen waren dat in mijn geval vier onbereikbare schimmen die leefden op een andere planeet. Zij vertoefden in hogere sferen, daar waar het ware leven zich afspeelde, in vergelijking waarmee het mijne gedoemd leek om voor eeuwig een kinderparadijs te blijven, een ommuurde speeltuin […]
Dit is mijn vader in 1958. Hij was toen zestig jaar, veertien jaar jonger dan ik nu. Het is inmiddels 63 jaar geleden dat ik deze tekening maakte. Ik was toen tien jaar oud. Het portret is naar het leven getekend. Het moet in Huissen zijn geweest. Mijn vader zat voor het raam. Ik was […]
Het is augustus 1959. We zijn op vakantie in Zuid-Limburg, waar we logeren in pension Linckens in Valkenburg: mijn ouders, mijn zusters Trees en Lucie, en ik. Mijn vader wilde een dagje naar Heerlen. Een paar jaar geleden ontving ik een mailtje van een zekere Gusta Mous. Zij is twee jaar ouder dan ik en […]
‘Als oud-pastoor van Bakhuizen heb ik de Mousen erg hoog. Meerderen heb ik mogen dopen, trouwen en begraven. Daarbij heb ik vaak de Mous-familielegende van de zware reis uit Polen naar Friesland naast de Bijbel gelegd. Ik ken ze als nijvere technici en fabrieksdirecteuren, vrome paters, onder wie bekende missionarissen, heilige zusters en bekwame kerkbestuurders, […]
Dit is mijn pake. Ik heb hem nooit gekend. Hij heette Manus Durk Mous. Zo had ik ook moeten heten, want mijn vader heette Durk Manus Mous. Om en om – Manus Durk, Durk Manus, Manus Durk – zo ging dat vroeger bij de stamhouders. Mijn moeder wilde die naam niet en zo werd het […]
Dit is mijn grootmoeder: Beppe, zoals ze bij ons thuis werd genoemd. Eigenlijk heette ze Cornelia Dölle. Rare naam, Dölle, maar het is niet anders. Ze overleed op 2 juli 1960 en was toen 87 jaar. Ik kan me dat nog goed herinneren. Er kwam ’s ochtends vroeg telefoon uit Friesland. Mijn vader stond nog […]
‘Of God wil het kwaad uit de wereld helpen en kan het niet, of hij kan het, maar hij wil het niet, en is er ook niet toe in staat; of hij wil het, en kan het ook. Wanneer hij het wil, maar niet kan, dan moet hij zwak zijn, wat niet van God kan […]
Frysk Boekenbal in Bolsward, maart 2010 Pas op, pas op…pomp haar goed opwant anders is ze veel te slap of zacht…Te hard kan ook niet, want dan wacht‘n harde knal. De lol is zo weer op. Het blijft behelpen, dat is waar.Maar je moet wat. Dit apparaatgeeft telkens weer een wijze raad.De luchtdruk niet te […]
Op het Ignatiuscollege hoorde ik de woorden gnosis en manicheïsme voor het eerst uit de mond pater Lorié S.J. die ons les gaf in Latijn maar ook in godsdienst en zeer geïnteresseerd was in het denken van Augustinus. Voor belangstellende leerlingen uit de hoogste klassen gaf hij woensdagmiddag na schooltijd een extra uur les. Hij […]
Aula van het Spinozalyceum (Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) Inmiddels leven we in een tijd waarin mensen door de afgenomen kracht van de ‘grote verhalen’ van religie en ideologie vooral op zichzelf zijn aangewezen om zin aan hun leven toe te kennen. Het verlangen om die te willen ervaren zit diep – dagelijks hopen we zinvol […]
Op 20 december 1965 zag het stuk Kleine Alice van Edward Albee in de Stadschouwburg in Amsterdam. Ik ging er naar toe samen met een paar klasgenoten onder leiding van pater Vrijburg SJ, onze leraar godsdienst op het Ignatiuscollege. In de pauze herkende ik Martine Bijl. Zij zat toen op het Spinozalyceum. Een maand eerder […]
Hoe komt het toch dat ik zo allergisch ben voor het proza van Cees Nooteboom? Als ik lees hoe de Duitsers hem de hemel in prijzen, val ik om van verbazing. Zijn romans vind ik niet om door te komen. Er zijn ook maar weinig die ik echt heb uitgelezen. Ooit ben ik in Rituelen […]
Frits van der Meer (1904-1994) en Kees Fens (1928-2008) ‘Eind jaren ’60 begon ik met mijn (deeltijd)studie Nederlands. Ik weet nog dat deze wijze, close reading, van het lezen van teksten sterk werd gepromoot. En daarbij vielen ook de namen Fens en Merlyn, als studiekaders.Geruime tijd, jaren, had ik contact met Fens. Hij belde me […]
‘Hans Lodeizen realiseerde zich ook als homoseksueel in zijn vaderland nog een gemaskerd leven te moeten leiden. Iedereen zette zich in voor de wederopbouw en industrialisatie van Nederland, maar van een modernisering op het gebied van de zeden zou nog lang geen sprake zijn. Integendeel. De overheid maakte zich zorgen over de roes van normloosheid, […]
‘Die nacht kwam ik alleen nog maar te weten, dat de conciërge sliep. Hij was vermoeid en had de cijfers in zijn hoofd vergeten. Het lag gekanteld op een arm.’ De gasfitter is op verkenning uitgegaan bij het nieuwe flatgebouw, waarin hij later naar de hemel zal opstijgen. De conciërge hier beschreven, zal de huisbewaarder […]
Uitzicht op het Amstelstation, vanuit een gang van het Metzinger Hotel, maandagochtend 6 december j.l. Ouder worden is het opeenstapelen van tijd. Mijn geheugen loop steeds meer vol met geleefde tijd en in elk ogenblik lijkt mijn hele verleden mee te bewegen in het hier en nu. Soms denk dat de geleefde tijd uit mijn […]
In zijn boek Oswald’s Tale, An American Mystery (1995) doet de Amerikaanse auteur Norman Mailer verslag van zijn onderzoek naar het motief van de moordenaar van John F. Kennedy, Lee Harvey Oswald. Hij was daarbij niet geïnteresseerd in complottheorieën die nog altijd de ronde doen, maar puur naar wat er in de dader zelf om […]
In Nederland zijn wij gehecht aan onze seculiere manier van leven, dat wil zeggen: een levenswijze waarin het een ieder vrij staat te doen wat hij wil, zolang hij zich aan de wet houdt. De moraal is geen zaak van de staat of de religie. Wie in God gelooft, prima. Maar doe dat in je […]
Uitzicht vanuit Hotel Metzinger in Amsterdam, maandag 6 december j.l. Ik open het raam en laat het najaar binnen,Het onuitsprekelijke, het van weleerEn van altijd. Als ik één ding begeerIs het: dit tot het laatst beminnen. Er was in dit leven niet heel veel te winnen.Het deert mij niet meer. Heen is elk verweer,Als men […]
Volgens iemand uit mijn naaste omgeving zou hij ’s nachts wakker schrikken en hysterisch gillen. Hij zou om hulp schreeuwen. Op de bedrand gezeten, zou hij zich niet kunnen bewegen. Dan deed de angst hem zo schokken dat het hele bed vibreerde. Hij zou verwarde, volstrekt onverstaanbare woorden uitgestoten hebben. Hij zou naar adem hebben […]
Op een meer dan manshoog cilindervormig basement verheft zich een constructie van metalen vormen, die -aan elkaar gelast of gehaakt en ogenschijnlijk in wankel evenwicht – zich als een grillig lijnenspel afgekeken tegen ed lucht. Auke de Vies maakte het in 1992 in opdracht van de CHN ( tegenwoordig NHL Stenden) , die nieuwbouw pleegde […]
‘In 2012 was ik voor het laatst in India. Aan de Yamoenarivier bij Delhi werden voorbereidingen getroffen voor een verbranding. De vrachtwagen met lijk kwam al aangereden. Onze vriend, gids, zei: ‘En nu wegwezen! Ziet de dode ons, dan hecht die zich aan ons en zullen ook wij het ritueel van hele losmaking moeten meemaken. […]
Dit jaar is het tien jaar geleden dat het boek Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose verscheen. Wonderlijk genoeg word ik de laatste weken op allerlei manieren herinnerd aan dit boek. Het begon met het overlijden van uitgever Ed Brand, drie weken geleden. Wie ooit gek is geweest verkoopt zijn boeken tegenwoordig als zoete […]
Een beetje beduusd van alle felicitaties voor mijn 74ste verjaardag kan ik niet anders zeggen dan: Thanks! Ik ben ontroerd. We zullen doorgaan!
Wie de geschiedenis van de psychiatrie of de waanzin wil beschrijven loopt nog altijd met een grote boog om Adolf Hitler heen. In de diagnostische chaos van de psychiatrie mag dan inmiddels enige vooruitgang zijn geboekt, het bepalen van de ware oorzaak van een psychische aandoening blijft nog steeds een grotendeels duistere praktijk, zoiets als […]
n mijn laatste jaren op het Ignatiuscollege ging de elitecultuur die ons werd onderwezen zienderogen ten onder in een zich snel verspreidende massa- en jeugdcultuur. Het ontbindingsproces, dat daarmee gepaard ging, liep gelijk op met het proces van snelle secularisering, waar juist dit bolwerk van de jezuïeten, dat was opgetrokken om nog eeuwen mee te […]
‘Er bestaat daarnaast zoiets als de mystieke ervaring, een geestestoestand waarin iemand kan ervaren dat de ziel een eenheid vormt met de kosmos, maar ook met de mensheid, Moeder Aarde of ieder afzonderlijk atoom. Er is het sterke intuïtieve gevoel dat het heilige aanwezig is in de wereld en een positieve kracht behelst. De ervaring […]
De gedachte dat de ratio zijn beperkingen kan hebben wordt doorgaans door niemand aanvaard die de ratio hoog in het vaandel heeft. De structuren van het rationale denken liggen immers vast in de wetten van de logica, zoals het causaliteitsprincipe of het principe van de uitgesloten derde, alsook in de wetten van de wiskunde, die […]
Ingewikkelde droom vannacht. Meerdere verhaallijnen lopen door elkaar. Zoals in het begin van een film, als je nog niet weet waar het verhaal naar toe moet, zo beland ik van de ene situatie plotseling in de andere. Ik kan de droom alleen navertellen, als ik de scènes uit elkaar trek, maar in feite switchte alles […]
Vorige week heb ik de biografie van M. Vasalis herlezen, geschreven door Maaike Meijer. Een prachtig boek, waar je letterlijk de tijd voor moet nemen. Vasalis is de dichter van de tijd, de stil gezette tijd, verstilde tijd. Soms denk dat Vasalis op zoek was naar een nieuwe tijdbeleving. Een mystieke tijdervaring na de dood […]
Kennen Ik hoor de wind, omdat hij door de blaad’ren sleept,ik zie de blaadren waar het licht op breekt.Maar welke blaadren hangen er in stilte en ’t donkeren welke oren sluimren waar geen stem tot spreekt.Ik voel de oude wanhoop van het instrument,dat tot het uiterste gedrevenniets dan zijn eigen grens herkent M. Vasalis, Vergezichten […]
Vahine no te tiare Als ik haar zie, rechtop gezeten, zwart voor een roode achtergrond vrouw met het rustige gelaat, lijkt ieder ander mij verbeten, onzeker en te snel verwond. Haar voorhoofd is een kooperen plaat, een schild waarachter haar gedachten naakt en gehurkt liggen te wachten; boven de wallen van haar wangen de bruine […]
‘Van de schoonheid en gevoelsintensiteit die de visioenen vergezelden, kan men zich geen voorstelling maken. Zij waren het meest overweldigende, dat ik ooit heb beleefd. En dan de grote tegenstelling: de dag! Ik voelde me dan gefolterd; mijn zenuwen waren volkomen op. Alles irriteerde mij. Alles was te stoffelijk, te grof, te zwaarwichtig, ruimtelijk en […]
Daar lag tegen een duin, vlakbij de kust een vrouw, groot als een godenbeeld, maar gaaf, het was een beeld van rust. Zij lag bewegingloos, haar ogen stonden open en wat geruis leek van de zee of van de wind bleek fluisteren te zijn, waarnaar zij scheen te luisteren. O laat mij vrij, fluisterde zij […]
