‘it famke maja hie in tydskrift yn’e hân dêr’t se sels op’e omslach fan stie.’ Zo luidt de eerste zin van het verhaal de stêd, in lêste oardiel van Hessel Miedema dat in mei 1962 verscheen in het tijdschrift quatrebras. Het is een kort verhaal, slechts dertien bladzijden lang, maar de impact was er niet […]
Er gaat bijna geen dag voorbij of ik krijg wel een verzoek via Facebook van iemand die mijn vriend wil worden. Soms is het een vage bekende, maar vaak ken ik die mensen niet eens. Ik ben daar altijd heel makkelijk in. Ik zag altijd ja. Dat heeft het voordeel, dat je niet hoeft na te […]
Twee vrienden staan symmetrisch in beeld. Links Jean de Dinteville, een Frans edelman en ambassadeur in Londen. Rechts zijn landgenoot, de bisschop Georges de Selves. Het is – zo wordt wel beweerd – de symmetrie van twee tegendelen: het wereldse en het geestelijke. Twee domeinen de in de 16de eeuw met elkaar in strijd waren. […]
‘O mon âme, n’aspire pas à la vie immortelle, mais épuise le champ du possible!’ (‘O mijn ziel, streef niet naar onsterfelijkheid, maar put het veld der mogelijkheden uit.’) Met deze uitspraak van Pindarus opent Albert Camus zijn boek De mythe van Sisyphus (1942). De laatste zin van dit boek is iets korter: ‘Il faut […]
In 1950 schreef het Londense Institute of Contemporary Art een internationale prijsvraag uit voor een monument voor de onbekende politieke gevangene. De herkomst van de financiële middelen is nooit bekend gemaakt, maar naar alle waarschijnlijkheid stamde het geld en het idee van rechtse kringen in de Verenigde Staten. De onbekende politieke gevangene was bedoeld als […]
Er wordt wel beweerd dat het postmodernisme nooit heeft bestaan. Het zou een vergissing zijn geweest. Het postmodernisme was in feite een late variant van het modernisme. Nu kwam ik zelf in de jaren tachtig tot de ontdekking dat het postmodernisme – wat het ook moge zijn – wel degelijk bestond. Sterker nog, ik heb […]
Op deze foto loop ik op een camping in de richting van de camera. Ik loop de toekomst in, al die jaren tegemoet waar ik op dat moment nog geen weet van had. Het is ogenschijnlijk een toevallig moment, stilgezet in een stroom van voortdurend veranderende momenten die ook wel ‘de tijd’ wordt genoemd. Elke […]
Het heelal is gekromd, zei Einstein. maar dat zijn de bananen ook. De hedendaagse kosmologie is – voorzover ik er iets van begrijp – puur mentale bellenblazererij. We weten niet eens of het heelal eindeloos uitdijt, ooit weer gaat krimpen of in een eindeloze fluctuatie van ontploffen en krimpen is verwikkeld. De vraag hoe het […]
Gisteren was ik op bezoek bij mijn oudste zus die al enige tijd in een verpleeghuis in Arnhem woont. Vooraf ben ik nog even naar Huissen gefietst om te zien of de rivier nog rivier is. De Huissensedijk ligt er nog, en zo reed ik langs de uiterwaarden waar nu een snelweg doorheen loopt. Eenmaal […]
L’histoire se répète. Twee bijna identieke foto’s van Barcelona, vanuit de lucht genomen door mijn zoon Jurriaan. Alleen… er zit zes jaar tussen. De wereld is zes jaar ouder inmiddels en er is heel wat gebeurd in het leven. In ieders leven, neem ik aan. De tiid hâldt gjin skoft, zeggen de Friezen. We leven nog steeds […]
BAKHUIZEN. Aan den kantoorhouder bij den post- en telegraafdienst, den Heer M. D. Mous alhier, is met ingang van 1 Jan. 1928 op zijn verzoek (om gezondheidsredenen) eervol ontslag verleend. Voor ons dorp en omgeving is dit een zeer onaangename tijding. De heer Mous was gedurende bijna 45 jaar aan dit kantoor werkzaam. Als jongen […]
Psychiatrie, filosofie en theologie zijn de terreinen die mijn belangstelling trekken en het heeft enige tijd geduurd alvorens ik besefte dat in het centrum van die belangstelling de historische figuur van Adolf Hitler staat. Ik raakte gefascineerd door de vragen de hij oproept, maar ook door de impact die hij achteraf beschouwd op mijn leven […]
Ooit heb ik eens een geïmproviseerde toespraak gehouden op een speciaal belegde avond op het Ignatiuscollege. Dat was niet ongebruikelijk, want leerlingen van de hoogste klas werden in die tijd wel eens gevraagd om te ‘impoviseren’. Dat wil zeggen, voor de vuist weg een verhaal houden voor een volle aula. Ik was in die tijd […]
‘Daar ik onmogelijke kan weten wanneer mijn laatste uur zal hebben geslagen; daar op mijn leeftijd de ogenblikken die een mens zijn vergund nog slechts bij wijze van genade, of veeleer met een onverbiddelijke gestrengheid worden toegemeten, zal ik hier, uit vrees voor een onverhoeds heengaan, nader ingaan op een werk dat ik ondernam om […]
De ziel krijgt bij zijn geboorte een woonplaats en een naam en daarna tolt hij rond in de ruimte van de tijd. Bovenstaande foto is gisteren genomen. Ik sta hier met mijn zoon Jurriaan na een wandeling door Harlingen. Jurriaan was alleen, want zijn echtgenoot Desiderio (zie: hier) zit in Spanje. We spraken over heden, […]
Vorig jaar om deze tijd was ik druk bezig met het manuscript voor mijn boek Het virus van de melancholie. Het moest voor 1 september af zijn, want dat was de deadline om mee te doen aan de Van Helsdingen-prijsvraag, die om de twee jaar wordt uitgeschreven door de Stichting Psychiatrie en Filosofie. In november […]
Het complotdenken lijkt eigen te zijn aan deze tijd van corona. Maar is dat wel zo? De mens is van nature een complotdenker. Zonder complottheorie zou het leven ondraaglijk zijn. Zonder complotten waren er geen scheppingsverhalen in de wereld gekomen, geen goden- en heldensagen, geen verhalen over het ontstaan van het kwaad, geen mythen en […]
Ik was ontslagen vannacht, maar ik liet het er niet bij zitten. Mijn bureau had ik midden op het Zaailand gezet en daar ging ik gewoon door met werken, ook al werden alle papieren nat. Op mijn bureau lagen stapeltjes boeken, keurig opgestapeld. Eén stapeltje was helemaal gewijd aan Geli Raubal, de eerste vriendin van […]
Circus op het Scheldeplein, 1955 (foto Beeldbank Stadsarchief Amsterdam) Scheldeplein, Amsterdam. De nieuwe RAI staat er nog niet. Ik sta voor garage waar de halte is van de bus. DODGE staat er te lezen op de gevel. Als ik me omdraai kijk ik uit over het eindeloze opgespoten land met in de verte de […]
We schrijven juni 1959. De vijfde klas van de Peetersschool ging op de foto. Op de tweede rij helemaal links zit ik. Je kunt zien dat ik nodig naar de kapper moest. Mijn bril kwam pas twee jaar later. De foto is genomen op het schoolplein van de Nicolaes Maes-school, want daar had de Peetersschool […]
Met enige regelmaat zoek ik Fred Landsman op in zijn atelier in Holwerd. Er is altijd wel een reden om de draad weer op te pakken. Zo’n bezoek heeft een vast ritueel. Als je aankomt met de fiets dient de forse torenspits van Holwerd zich al van verre aan. Na wat klepperen met de brievenbus […]
‘Als dit universum in zijn miljoenvoudige orde en precisie het resultaat van een blind toeval zou zijn, dan is dat net zo geloofwaardig als wanneer een drukkerij explodeert en alle druklettertjes weer op de grond terecht komen in de voltooide en foutloze vorm van het woordenboek.’ Aldus Albert Einstein, niet de eerste de beste dus. […]
Vanochtend kreeg ik het bericht dat Kris Callens in het eerstvolgende nummer van De Moanne tekst en uitleg zal geven over zijn presentatiebeleid in het Fries Museum. Dat zal hij doen zonder mij. Callens had ook nooit groen licht gekregen voor een duo-gesprek met mij in De Moanne, hoewel hij dit wel expliciet beweerde tegenover […]
Bovenstaand bericht was vorige week heel even te lezen op de site van Omrop Fryslân. Daarna werd het bericht verwijderd en was het volgende te lezen. Ra ra hoe kan dat? Heel simpel: Kris Callens is boos, heel boos. Navraag bij Omrop Fryslân deed blijken dat hij de redactie benaderd heeft met een dringend verzoek […]
‘In diepste duisternis blijft altijd iets van het licht bewaard’ Deze woorden schreef ik op de kop af 25 jaar geleden op papier. Ze waren bestemd voor de opening van een tentoonstelling van Gjalt Walstra in Galerie Ooggetuige in Beetsterzwaag. Van de week las ik ze terug, toen ik mij voorbereidde voor dit eerbetoon aan […]
Gezicht op het Amstelstation, januari 1964 (eigen foto) Waar blijven dromen als je wakker wordt? Waar komen ze vandaan? Ik weet het niet. Soms vraag ik me af of zelfs dromen toch nog bewaard blijven, ook al kun je er niet meer bij. In een enorm geheugenarsenaal bijvoorbeeld, dat diep onder de wereld ligt, worden […]
De Willem Ruys was een groot Nederlands passagierschip. In 1953 kwam het in de Rode Zee in aanvaring met de Oranje, maar de schade bleef beperkt tot een beschadigde boeg. In 1965 werd het schip omgedoopt tot de Achille Lauro. Het werd in 1985 door Palestijnen gekaapt. Ik kan me dat nog herinneren. Volgens mij […]
‘Nu de Friezen het plan hebben twee dijken naar Ameland te leggen, wil ik hier iets over zeggen. Het “Grote Waddenplan” schijnt door de Provinciale Staten van Friesland enthousiast te zijn ontvangen. Laten nu alle mensen, jong en oud, die het belang van het behoud van het Waddengebied, zoals dat nu is, inzien, grootscheeps in […]
(Foto: Dolph Kessler) Toen ik zo’n jaar of veertien was fantaseerde wel eens dat ik een oliedruppel was. Ik had ergens gelezen dat moleculaire structuur van olie zodanig was dat één druppel olie zich vrijwel eindeloos op het oppervlak van de zee kon uitspreiden. De moleculen onttakelden zich dan in hele lange ketens die zo […]
(foto: Dolph Kessler) Thom Mercuur (1940-2016) hoopte nog tijdens zijn leven met een nieuw museum voor hedendaagse kunst in Lauwersoog te kunnen beginnen. Bij zijn afscheid van Museum Belvédère was de tentoonstelling Eb en vloed te zien. Dat had ook de naam moeten worden van het nieuwe museum dat in zijn geheel gewijd zou zijn […]
Zo zag het Uffizi in Florence eruit in de achttiende eeuw. Wie daar een kijkje kwam nemen werd overspoeld door esthetische indrukken. Het was een spektakel, een ratjetoe van schilderijen en beelden, alles dwars door elkaar. Er was ook geen enkele ordening in stijlen en stromingen. Je zou kunnen zeggen: dit was internet avant la […]
Gjalt Walstra Gjalt Walstra werd in 1941 geboren in Leeuwarden. Hij studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie (destijds Kunstnijverheidsschool) in Amsterdam, waar hij na zijn studie al snel succes had als Friese kunstenaar van abstracte landschappen. In de jaren 70 vestigde hij zich in Hoornsterzwaag. Ook naast zijn beeldende werk in het atelier was hij […]
