Joris Collier en Mark Bunder bij het graf van Vincent en Theo van Gogh, 23 mei 2002 13.45 Joris skrikt wekker. ‘Where are we now,’ freget er. ‘Yn ‘e omkriten fan Reims,’ dikteart Anne. ‘Paris noch 200 kilometer,’ ropt Marc. 14.00 Tredde tuskenstop. In hapsnap ite. ‘Ik smar stront oan it omkearde krús,’ seit Tsead. […]
De eerste tekenen van edele rotting op Rieslingdruiven (Bron: Wikipedia) Laatst hoorde ik in een restaurant bij de toelichting op de wijn die werd geschonken dat er sprake was van ‘edele rotting’ bij de druiven waar de wijn uit was voortgekomen. Hoe komt het dat de smaak van de mens gevoelig is voor het begin […]
‘De gekozen bewoordingen suggereren een religieuze oorsprong voor Moritz’ esthetische ideeën. Vaak heeft men daar de nadruk op gelegd. Het lijkt te gaan om geseculariseerde versies van zaken die ook in het quiëtisme een cruciale rol spelen. De belangeloze liefde voor de kunst en het zich wegcijferen voor de volmaaktheid van het kunstwerk – vul […]
‘Ieder mens kan zijn jongste dag door zedelijk leven zelf oproepen. Onder ons duurt het duizendjarig Rijk bestendig. De besten onder ons, die reeds bij hun leven de geestenwereld bereikten – sterven slechts schijnbaar; zij laten zich slechts schijnbaar sterven – zo verschijnen ook de goede geesten, die van hun zijde tot gemeenschap met […]
‘De morele soevereiniteit doet zich streng en ongenaakbaar voor, de esthetische daarentegen speelt, ook in geval van nood. Dat leidt niet tot onsterfelijkheid, maar het verhindert dat iemand al dood is voor hij goed en wel is gestorven. Schoonheid houdt iemand in leven en kan geen einde vinden, omdat ze met elk einde, dus ook […]
Onlangs las ik het kleine boekje Uren met Novalis dat verscheen in 1943 en werd samengesteld door prof. dr. G. Van der Leeuw (1890-1950), de beroemde godsdiensthistoricus die kort na de oorlog heel even minister van cultuur is geweest. Het is een handzaam boekje waarin Van der Leeuw in 13 hoofdstukken een heldere inleiding geeft op […]
Ja, daar sta je dan, midden op de Dam. Het is op een zaterdagmiddag in mei. Om me heen staan allemaal kunstkoeien, maar die kun je gelukkig niet zo goed zien. Een ideetje van Rindert Algra. Wat een gladjakker was dat. We maakten reclame voor de manifestatie Simmer 2000 die in aantocht was. Later op […]
Silvia Steiger, Black Hole, 2015 ‘Verder bereidde hij mij voor op onaangename bijwerkingen, want tofranil etc. is heus geen drop, ik vermoed zelfs, dat men door overdosering zijn vijanden er wel mee in het graf kan krijgen. Men schijt slecht, heel slecht, men gaat zich niet steeds beter voelen, maar men blijft gedeprimeerd. Bovendien heeft […]
‘Dit gevoel, zo verfijnd en vervuld van goddelijkheid, deze zalige melancholie van sommige van Plotinus’ teksten, brengt ons tot de kern van zijn denken: “Vaak ontwaakte ik uit mijn lichaam en ben ik mijzelf binnengegaan.” Eenzame meditatie, verliefd op de wereld voor zover die slechts een kristal is waarin de goddelijkheid weerspiegeld wordt, geheel doordrongen […]
“Weer graaide ik door de nutteloze papieren. Op zondagmiddag 22 augustus 1965 tussen één en twee is het gebeurd. Wat, dat stond er niet bij, maar veel goeds zou het wel niet geweest zijn. Hoewel, je wist het niet, want al voortritselend vond ik nu een bericht, dat ik ook heel precies met tijd en […]
We gaan dood. Allemaal! ‘Dat riep Adelheid Roosen jaren geleden uit in de sterreclame van Yarden. Dat reclamespotje heeft destijds nogal wat stof doen opwaaien. Veel mensen vonden het ongepast. Het werd in 2016 zelfs gekozen tot de slechtste reclamespot op de Nederlandse televisie. Ik heb dat nooit zo begrepen. Zelf heb ik het altijd […]
‘Het is in het geheel niet onmogelijk dat de begrippen God, vader, koninkrijk der hemelen, etcetera voor Christus slechts een zinnebeeldige betekenis hadden, en niet op een transcendente werkelijkheid betrokken waren. Hoe dit zij en om welke redenen dan ook, de projectie ging in een smeltkroes en eerst Paulus stelde zijn rationalistisch genie weer in […]
Ooit heb ik iemand horen beweren, dat in het verlangen om de eindigheid van het leven te overwinnen de oorsprong ligt van de religie, de filosofie en de kunst. Dat mag dan zo zijn, maar de confrontatie met de dood activeert niet alleen het verlangen om de eindigheid van het leven te overwinnen, maar ook […]
‘In ons brein schijnt een bijzonder gebied te bestaan dat je het poëtisch geheugen zou kunnen noemen en dat registreert wat ons heeft betoverd, ontroerd, wat ons leven mooi heeft gemaakt. ‘ Dat schrijft Milan Kundera in zijn boek De ondraaglijke lichtheid van het bestaan. De tijd is zo met ons bewustzijn verweven, dat wij […]
‘De breuk met Freud stortte Jung in een diepe depressie. In die tijd had hij allerlei merkwaardige dromen en visioenen. Maar eenmaal bevrijd van Freud en zijn theorieën besloot hij op ontdekking te gaan in zijn eigen onbewuste. Wat hij daar aantrof zou de basis worden van Liber Novus. Jung wekte hallucinaties bij zichzelf op […]
Fred Landsman in zijn atelier in Holwerd, gistermiddag 14.00 uur ‘Als je zin hebt te komen kijken, van harte. Afstand houden is hier prima te doen. Zat vanmiddag met een mondkapje in de bus naar Dokkum om een paar boeken op te halen. Ben geraakt door het werk van Jon Fosse, zegt je dat iets? ‘ Aldus […]
Al twee keer eerder baarde hij opzien met aankondigingen van de wederkomst van Christus: in 2005 was het over 50 tot 75 jaar. Tien jaar terug werd het ‘uiterlijk 2035’. Bottenbley verwacht het nu – in zijn studie ‘De coronacrisis in het licht van Gods masterplan en de eindtijd’ – nog eerder.’ (…) ‘Anderen durven […]
Van rechts naar links: Nynke Doele, Anneke Holwerda (op de rug), Oeds Westerhof, Geert Duintjer en ikzelf, bij de opening van het project Exorcisme in De Infirmerie. Soms denk ik er nog aan als ik in een melancholische stemming ben, mijn wedergeboorte in de Infirmerie. We schrijven augustus 2003. Ik was pas sinds een paar […]
*** Vrijdagochtend j.l. plaatste ik een foto van Guus boven mijn blog. Dat doe ik anders nooit, maar ik vond het een mooie foto: Guus tevreden liggend op de bank. Later die ochtend voelde hij zich opeens niet goed. Hij kwam de trap af en sleepte met zijn rechter voorpoot. Gebroken, zo dachten wij. Snel […]
Dit boek gaat over de dood van mijn geliefde en het gevoel van opstandigheid dat hierdoor bij mij werd gewekt. Op 9 september 2016 werd zij plotseling ernstig ziek en drie weken later overleed zij aan wat in die zwoele septemberdagen gaandeweg longkanker met uitzaaiingen bleek te zijn. Ook in die situatie bleef het schrijven […]
Guus op de bank, gisteren 13.00 uur Behoudens de omstandigheid dat volgens Lautréamont de toevallige ontmoeting tussen een paraplu en een naaimachine uitgerekend op een operatietafel plaats moest vinden, kan ik me geen enkele plausibele reden voor de geest halen, waarom de meest surrealistische regio ter wereld uitgerekend Friesland moet zijn. En toch is het […]
Ik neem de onmogelijke uitdaging aan om woorden te vinden voor het moment van onafhankelijkheid (van subjectiviteit) dat eigen is aan de dingen, een moment dat niet bestaat, al was het maar omdat de dingen andere lichamen beïnvloeden, daarbij hun kracht vertekend of verzwakkend. Vanuit de taal van de epistemologie zal ik overgaan naar de taal […]
‘Dat wilde ik eerst doen terwijl het museum gesloten was’, zegt Ids Willemsma, ‘om ze een hart onder de riem te steken.’ In overleg met directeur-conservator Han Steenbruggen werd besloten om het ‘Pad van Ids’ te bewaren voor de heropening. Er zullen vele soorten klompen gebruikt worden. Willemsma maakt onderscheid tussen ‘gewone’ klompen, werkklompen (voor […]
Tussen 1945 tot 1959 is Maria 56 keer verschenen aan de Amsterdamse kantoormedewerkster Ida Peerdeman (1905-1996). Gerard Reve, die destijds bij Ida Peerdeman in de buurt woonde, was diep onder indruk van haar visioenen. Bij zijn huldiging in 1968 in de Allerheiligste Hartkerk kwam hij er zelfs rond voor uit: ‘Ik ben erg voor de […]
‘Ik wilde een kruisje slaan bij vieze woorden. Ik wilde heidense overblijfselen in het dorpsritueel toelaten, in tegenspraak tot de Curie. Ik wilde in geheime onroerende goederen doen, de agent van een nooit verouderende, anonieme miljardair. Ik wilde veel goeds over de joden schrijven. Ik wilde gefusilleerd worden te midden van de Basken, omdat ik […]
In veel commentaren op de gevolgen van de corona-crisis kwam de vraag naar voren hoe het mogelijk is dat we een catastrofe nodig hebben om de kwalijke kenmerken van de maatschappij onder ogen kunnen zien. Bij mij spitste die vraag zich toe op mijn eigen leven. Hoe is mogelijk dat de corona-crisis mij terugwierp op […]
In zijn recent verschenen essay Pandemie, hoe corona de wereld verandert, ziet de Sloveense filosoof Slavoj Žižek in deze crisis de aanzet voor een mondiale verandering. In zijn optiek wordt die verandering de herontdekking van het communisme, dat alsnog het enige probate alternatief zou zijn voor het vastgelopen kapitalisme. Het is kiezen of delen tussen Darwin’s […]
‘Dode tijd – momenten van terugtrekking, van wat oude mystici Gelassenheit, vrijmaking noemden – is cruciaal voor de revitalisering van onze levenservaring. En misschien mag je hopen dat een van de onbedoelde gevolgen van de coronaquarantaines in steden rondom de wereld zal zijn dat sommige mensen op zijn minst de tijd die is bevrijd van […]
‘Hij was een geestesgestoorde, die visioenen meende te zien; en dreef zijn waanzin zelfs zo ver, dat hij zichzelf als een door God gezondene zag en verkondigde dat hij de belichaming van Jezus Christus was. Het parlement veroordeelde hem, zeer wijselijk, tot opsluiting in een gekkenhuis. Buitengewoon merkwaardig was, dat er op dat moment in […]
Gerard Reve raadde iedere beginnende schrijver aan, om toch vooral over jezelf te schrijven. Over kleine, onnuttige dingen, bijvoorbeeld wat je aan hebt en of je kaas of spruitjes lekker vindt of niet, dat soort dingen willen de mensen van je weten. En omdat ik vandaag eigenlijk helemaal niets te vertellen heb, ouwehoer ik maar […]
Arnold: ”……….wij waren achttien in getal,……..” Ik: “Oeps…. geen zal de avond zien!” Arnold: “Het werkt. Juist van jou had ik een reactie verwacht omdat je ooit met 1 of 2 regels uit dit gedicht als start een ander hebt geschreven over “de lichtekooi”. En Lorriee (spel ik het goed?) is de naam die er […]
‘Disciplinering doet de krachten van het lichaam toenemen (in termen van economisch nut), en deze zelfde krachten afnemen (in termen van politieke gehoorzaamheid). Kortom, ze splitst de macht van het lichaam in tweeën.‘ Michel Foucault, Discipline, toezicht en straf, 1975
‘Door het nieuwe coronavirus (COVID-19) zijn er ook veel vragen over seks: wat kan wel en waar moet u nu extra op letten? Bekijk onderstaande adviezen over seksualiteit in tijden van corona. Ga bewust om met lichamelijk en seksueel contact. Adviezen voor thuis Adviezen rondom seksualiteit voor (jong)volwassen en ouderen: 1. Door de 1,5 meter-regel […]
