Gisteren hoorde ik iemand de vraag stellen wat straks de beste roman zal zijn die over de corona-crisis geschreven werd. Ervan uitgaande natuurlijk we deze crisis ooit zullen overleven. Maar dan nog, er zal toch wel ergens een schrijver nu al in quarantaine zijn, die verwoed zit te broeden op een mooie verhaallijn. Misschien wordt […]
Langzaam dringt het tot me door dat de corona-crisis veel dingen verandert die voorheen vanzelfsprekend leken. Vakantieplannen staan op losse schroeven. Geplande familiebezoeken zijn gecanceld. Mijn dagindeling is anders. Ik denk anders. Ik lees anders. Kortom, er iets veranderd wat alles veranderd heeft. Het frame, het kader, het format… de manier waaróp je naar de […]
Er zijn twee soorten problemen, zei mijn moeder altijd. Problemen waar je iets aan kunt doen. En problemen waar je niets aan kunt doen. Corona hoort in wezen tot de tweede categorie, behalve dat ‘handen wassen’ en ‘geen handen geven’ natuurlijk… en nog wat kleine dingetjes. Que sera, sera. Whatever will be, wil be. The […]
Het tweede decennium van de vorige eeuw was de tijd bij uitstek voor doemdenkers met apocalyptische stemmingen. In 1912 zonk de Titanic op zijn eerste oceaanreis met 1500 mensen aan boord. In Mexico en China braken revoluties uit in 1910 en 1911, het jaar ook van de Tweede Marokko-crisis. De Balkanoorlogen volgden in 1912 en […]
Wie een beetje thuis is in de naoorlogse Friese literatuur zal moeten toegeven dat de existentialistische filosofen Sartre en Camus ook bij Friese schrijvers behoorlijk wat invloed hebben gehad. Lolle Nauta, Jo Smit, Anne Wadman, Trinus Riemersma, Jan Wybenga en Josse de Haan…. Ze werden allen vroeg of laat geïnspireerd door Sartre en/of Camus die […]
In de zeventiende eeuw werd de regenboog als een metafoor van het goddelijk verbond ontluisterd tot een optische illusie binnen het veelvoudig kristal van waterdruppels. De mechanisering van het wereldbeeld, die toen op gang kwam, heeft niet alleen God uit de natuurkunde weggehaald, maar ook – binnen de wetenschap – de beeldspraak uit de woorden. […]
Bovenstaande illustratie tekende ik voor De Harpoen, het schoolblad van het Sint Ignatiuscollege. Mijn eerste getekende bijdrage verscheen in het zesde nummer van jaargang 46, in februari 1963. Eind 1964 kwam ik in de redactie, maar daar ging in september van 1965 al weer uit, vanwege gezondheidsproblemen. Verder werkte ik nog als illustrator mee aan […]
Vrijdagmiddag j.l. opende ik de tentoonstelling Relaties en Contrasten in Museum Belvédère. Voorafgaande aan de opening mocht ik een groep vrijwilligers van het museum rondleiden door de zalen van de expositie. Vlak voordat deze rondleiding begon keek ik nog even op mijn I-Phone. Ik zag dat op Facebook een herinnering was te zien aan een […]
De tentoonstelling die ik hier vanmiddag voor u mag openen heeft als titel meegekregen: Relaties en contrasten. Dat zijn twee woorden die met zorg zijn gekozen. Beide hebben ze alles te maken met het maken van keuzes. Niet alleen met de keuzes die een verzamelaar moet maken als hij een nieuwe werk verwerft dat een […]
De zomerwei des ochtends vroeg.En op een zuchtje dat hem droegvliegt een geel vlindertje voorbij. Heer, had het hierbij maar gelaten. Uit: M. Vasalis, De oude kustlijn (2002) Jazeker, had het hierbij maar gelaten. Maar we gaan door. God, God… we gaan door! Een nieuwe lente en een nieuw geluid zijn nakende. Soms heb ik […]
Benozzo Gozzoli (1420-1497), Augustinus aan zee, fresco in de kloosterkerk Sant’Agostino in San Gimignano ‘Een mens weet evenveel van God als een mier kan weten over de inhoud van het Brits museum.’ Dat schijnt Jung eens gezegd te hebben. Karen Armstrong vertaalde deze uitspraak later in haar eigen woorden door te beweren dat het brein […]
Kennedylaan, Heerenveen, 14.00 uur (en dit is nog lang niet alles!)
Op deze foto is het april 1981. Je ziet de voorkamer van mijn huis aan de Maria Louisastraat dat momenteel in de verkoop staat (zie: Funda). De afgelopen weken is het huis behoorlijk opgeknapt: geschilderd van boven tot onder, de tuin aan kant, wat muurtjes opnieuw gestukadoord, een nieuwe wc-bril en een nieuw kastje in […]
Een kunstverzamelaar hanteert een andere wijze van ordenen dan in een museum gebruikelijk is. Een verzamelaar ordent op zijn gevoel. Hij zoekt contrasten en overeenkomsten, al dan niet verborgen verbanden, die niet zozeer door de kusthistorie worden aangedragen als wel door zijn eigen intuïtie worden aangevoeld op grond van een intensieve omgang met het verzamelobject […]
De grenslijnen tussen land en lucht, tussen zee en wolken keren in de verbeelding van het Friese landschap altijd weer terug. Het Waddenlandschap bijvoorbeeld heeft Fred Landsman decennialang geïnspireerd tot werken waarin telkens weer een spanning optreedt tussen de onmetelijke ruimte van het Wad en de eenzame gestalte van een mens. Maar ook een spanning tussen […]
Help mee aan de realisatie van een baanbrekend kinderboek! Zie de site van VOOR DE KUNST
‘Wij zijn dolblij met onze Zoon. Vanmiddag heeft onze Riet de boy van 9 pond ten Doop gehouden. We gaven hem de namen van Hubertus Johannes. Stien heeft het deze keer zwaar gehad, maar nu alles voorbij en ten goede gekeerd is, knapt ze met het uur weer op. De baby lag bij haar n.l. […]
‘Hier vinden we dan eindelijk het missende element in het raadsel van de ‘Plaats van Tao’. Deze werd ons eerst getoond als een gesloten ruimte, een wereld op zichzelf, die niettemin een altaar wordt genoemd, een offerberg. Deze berg heeft echter zowel een buiten- als een binnenkant. De buitenkant van de berg is als het […]
‘Hij was aan God gelijk. Aan A, of aan een andere god, dat kon me niet schelen; heidens of christelijk, Indisch of Chinees, om het even; maar China toch wel in de eerste plaats, omdat ze daar de leer van het midden hadden ontdekt, eerder dan ik, al was de tussenliggende tijd te verwaarlozen. Dit […]
Cartoon uit 1922 Die ewige Jetztzeit van het modernisme was een seculiere variant van het nuc stans uit de tijd van de middeleeuwse scholastiek. In het moderne kunstwerk werd een nieuw soort quasireligieuze gewaarwording manifest gemaakt die iets te maken had met de metafysica van het christendom. Het modernisme was de voortzetting van het christendom met […]
Waarde lezer en tijdgenoot. U bent gewaarschuwd. Reageer niet op dit weblog. U die dit leest – en wellicht wilt reageren – ik ken u niet, en toch ook weer wel. Op internet zijn wij allen strangers in the night. Wij begeven ons in duistere sferen en menen te weten wat we doen. Maar wij […]
‘Deze boeken maken deel uit van een wereldwijde stroming van metavertellingen (niet alleen in literatuur, maar ook in series en films). De verteller reflecteert in metafictie op het medium, de structuur en de techniek, personages zijn zich er dikwijls van bewust personages te zijn. De verteller herinnert zo de lezer voortdurend aan de gekunstelde vorm […]
‘Ik ben het met Professor Rümke eens, die schrijft: ‘Principieel godsdienstig ongeloof is in algemene zin geen ongeloof, integendeel: het heeft de typische structuur van geloof, met dezelfde ontaardingsverschijnselen als verstarring, bekrompenheid, minachting voor andersdenkenden, tot fanatisme & vervolging toe. Waar ben jij allemaal zo zeker van, inzonderheid aangaande wie er met een bord loopt? […]
‘De meeste portretfoto’s die we van hem kennen zijn geposeerde foto’s die en weloverwogen boodschap afgeven die variëren van classicistisch- eenzaam tot duister-diabolisch. Heel bekend is natuurlijk de foto die hij door Ed van der Elsken liet maken bij een bioscoop onder de aankondiging van de film: ‘een 1ste klas gangster’. Niet minder bekend is […]
Freud is wellicht de eerste geweest die van de liefde een therapie heeft gemaakt. De psyche werd een complex en open systeem dat op symbiotische wijze verbonden is met de ander. Freuds grootste ontdekking was niet het blootleggen van de seksuele drift, maar de onhoudbaarheid van ‘de moderne psychische ruimte’ die zich baseert op illusies. […]
‘You know what the fellow said – in Italy, for thirty years under the Borgias, they had warfare, terror, murder and bloodshed, but they produced Michelangelo, Leonardo da Vinci and the Renaissance. In Switzerland, they had brotherly love, they had five hundred years of democracy and peace – and what did that produce? The cuckoo […]
‘Wittgenstein was zich er terdege van bewust, evenals Kraus trouwens, dat de rede alleen een instrument van het goede is, wanneer het de rede van een goede man is. Het feit dat de goede man goed is is geen gevolg van zijn denkvermogen maar van de fantasie die hij bezit. Voor de goede man is […]
Met enige weemoed denk ik nog wel eens terug aan de prachtige tv-interviews die Willem Kayzer heeft gemaakt. In de serie Van de schoonheid en de troost (2000) voerde Kayzer gesprekken met uiteenlopende grootheden uit de wereld van de wetenschap en de kunst. Een van hen was de van de week overleden George Steiner, die […]
Er wordt wel eens beweerd dat het sterven van een groot geleerde gelijk staat als de verwoesting die wordt aangericht door een brand in een grote, historische bibliotheek. Een onschatbare hoeveelheid kennis gaat dan verloren. Dat laatste geldt zeker voor het overlijden van George Steiner, een van de laatste grote geleerden van de Europese cultuur. […]
Een aantal dagen geleden kreeg ik van Tom Sandijck een reeks foto’s toegestuurd die afkomstig zijn uit het archief van de fotograaf Piter Doele. Het waren portretfoto’s, maar hij wist niet van wie. In bovenstaande foto herkende ik direct Lode Pemmelaar in zijn jonge jaren. Hij moet in het begin van de jaren zeventig zijn […]
Op YouTube vond ik laatst een paar filmpjes over Helen Keller, over wie ik ooit iets gelezen heb, ik dacht in een boek van Piet Vroon. Ze was een doofstom kind dat werd opgevoed door een liefdevolle gouvernante, Allen Sullivan genaamd. Ze leerde haar woordjes door tekens in de palm van haar hand te tekenen, […]
Al weer bijna dertig jaar geleden ontvouwde de Japanner Francis Fukuyama zijn gedachten over het het einde van de geschiedenis. Daarmee zou het op termijn ook met de kunst zijn gedaan. De hele theorie bleek uiteindelijk niet meer dan een voetnoot bij Hegel te zijn. Na de aanslagen van 11 september 2001 is de theorie […]
‘Mohammed (571-632 nC), de stichter van de derde en waarschijnlijk laatste, semitische, monotheïstische godsdienst, heeft met zijn islam zowel de meest concretistische als ook de meest agressieve masculinistische godsdienstige projectie van deze drie in het leven geroepen. In korte tijd kreeg zijn simpele en extreem sekse-fascistische leer een ongelooflijke populariteit onder de mannen van de […]
Sinds jaren heb ik de Koran in mijn boekenkast staan. Ik heb dat ooit gekocht, ik geloof kort na 9/11, omdat ik destijds vond dat ik me maar eens wat meer in de islam moest gaan verdiepen. Ik kan niet zeggen dat ik de Koran nog dagelijks raadpleeg. De Bijbel trouwens ook niet. Het zijn […]
‘Tien jaar na de dood van Hermans gaf Arnold Heumakers in een essay voor De Gids een intrigerende verklaring voor de alom geconstateerde afname in de kwaliteit van Hermans’ oeuvre ‘pakweg vanaf Nooit meer slapen uit 1966′: door de snelle secularisering van Nederland in de jaren zestig was Hermans zijn grootste tegenstander, de religie, kwijtgeraakt. […]
