De loop van het leven

Ik had een actueel Curriculum Vitae van mijzelf nodig en dacht: kom ik laat ChatGPT dat eens doen. Dit was het resultaat. Ervaren cultuurcriticus en schrijver met een diepgaande interesse in kunst, filosofie en maatschappelijke vraagstukken. Beschikt over uitgebreide kennis op het gebied van moderne en hedendaagse kunst, literatuur, en culturele ontwikkelingen. Bewezen staat van […]

Lees de rest

Het modernsime van Abraham Kuyper

‘
En zoals ware wetenschap uit de verschijnselen opklimt tot de 
in hen wonende orde, om met de kennis van die orde gewapend, 
edeler dieren, edeler bloemen, edeler vruchten te kweken, die 
uitsteken boven hetgeen de natuur vanzelf voortbrengt, zo ook 
is het de roeping van de kunst, om niet alleen het zichtbare en 
hoorbare waar […]

Lees de rest

Huisvrienden van Piet de Vries

Deze foto is genomen in de zomer van 2017. De maker van de foto is Hans de Vries, de zoon van architect Piet de Vries ( 1897-1992). Locatie: de voormalige woning en architectenbureau van Piet de Vries aan de Druifstreek in Leeuwarden. Ik sta hier op het balkon samen met Louis Lyklema en Margeet Terpstra, […]

Lees de rest

Geschiedenis is gedoemd zich te herhalen

Tijdens en ook enige tijd voor het uitbreken van de psychose, heeft patiënt veel van zijn belevingen opgeschreven. Het schrijven van gedichten en het meedoen op de expressietherapie maakte hem rustiger. De inhoud van deze uitingen wezen op sterke emotionele conflicten. Onzekerheid rond de eigen identiteit, castratieangst, agressieve neigingen en doodsproblematiek vormden met extatische geluksbelevingen […]

Lees de rest

De nieuwe kleren van de keizer

Begin oktober 1990 was ik op de Biënnale in Venetië. Zo’n 50 kunstenaars en aanverwanten gingen met ons mee in een bus. Dat was best spannend. Er zouden nog heel wat busreizen volgen, naar Kassel, Parijs, Düsseldorf, Hamburg, Antwerpen…  Maar deze eerste was de mooiste. Nadien zouden we ook nog drie keer met zo’n bus […]

Lees de rest

Weer thuis

Deze foto kreeg ik zojuist toegestuurd van Gitte Brugman. Ze is samen met Auke de Vries aanwezig bij de herplaatsing van zijn beeld bij NHL Stenden. Het beeld is weer thuis!

Lees de rest

Heimwee

De tijden zijn zwart.wij zijn eeuwen en eeuwen te laat geboren.in een mantel gehuld, door eenengel op weerlichten doortocht verlorenen door het onuitroeibaar heimwee vervuldden Koning te zien voor Wien ik had willen strijden,schrijd ik naar den Dood en die een krijgsman had willen zijnin de hartstochtelijkste aller tijden,moet nu in late verwilderde woorden gewagenvan […]

Lees de rest

Bella Vista aan het Nieuwe Meer

Dit het Jaagpad langs Het Nieuwe Meer in Amsterdam. Gisteren fietste ik hier op weg naar Egbert Tellegen in Sloten. Ik was uitgestapt op Station Zuid en vandaar gaan fietsen in westelijke richting. Ongeveer halverwege kom je dan langs de plek waar ooit de villa Bella Vista lag, die gelegen was aan het Jaagpad 123. […]

Lees de rest

Volgens OpenAI is denken generaliseren

“Dit zijn spannende tijden”, zegt Boaz Barak, een computerwetenschapper aan de Harvard University die voor een jaar gedetacheerd is bij het superalignmentteam van OpenAI. “Veel mensen in het veld vergelijken het vaak met de natuurkunde aan het begin van de 20e eeuw. We hebben veel experimentele resultaten die we niet helemaal begrijpen, en vaak verrast […]

Lees de rest

De waan dat het kwaad zichzelf straft

Aan het idee van Socrates dat niemand welbewust het kwaad begaat, voegde Plato toe dat bepaalde mensen geen morele grenzen voor hun eigen daden erkennen. Bij Plato zijn absolute heersers daarvan het duidelijkste voorbeeld. Dictators denken dat zij niet gebonden zijn aan de moraal, omdat alleen hun macht bepaalt waar de grenzen van hun daden […]

Lees de rest

Leven in een lege tijd

De laatste dagen was  ik ’s avonds helemaal ondergedompeld in de Netflix-serie Atlantic. Het gaat over een waargebeurd verhaal over de journalist Varian Fry en zijn vrienden, die in 1940 en ’41, in een villa vlakbij Marseille honderden kunstenaars, schrijvers en intellectuelen verborgen hielden, onder wie Walter Benjamin, Hannah Arendt, Max Ernst, André Breton, Marc […]

Lees de rest

De terugkeer van het interbellum

Nederland was in mei 1940 niet zo nietsvermoedend ten aanzien van de mogelijkheid van een toekomstige oorlog en de gevaren daarvan als eerder wel beweerd is. Maar defensie is politiek en het Nederlandse defensiebeleid derhalve ten prooi aan de politieke wanen van het moment. Tot 1935 werd er in de defensiecapaciteit van het land nauwelijks […]

Lees de rest

De waan een Jezus te zijn

Volgens Freud bestaat het kernproces van de psychose hierin dat die libidineuze bezetting wordt opgeheven en dat de libido als gevolg hiervan neerslaat in het ik. Kennelijk zitten wij met een soort van ‘zuignapjes van de lust’ vastgeklonken aan de voorstellingen die wij ‘werkelijkheid’ noemen. Volgens Jacques Lacan (1901-1981) bemiddelt de taal in het vasthechten […]

Lees de rest

Terreur & de waan van de kunst

Wie is er bang voor vernietiging? Misschien is het geen toeval dat het schilderij Who’s is afraid of red yellow and blue III van Barnett Newman aanleiding gaf tot een poging tot vernietiging. Het was een terreuraanslagen op een kunstwerk die zelf de sporen van de terreur in zich droegen, sporen die teruggaan op de […]

Lees de rest

Het kwaad & de waan van de taal

Waar komt het kwaad in de wereld vandaan? Al met al is het hoogst onwaarschijnlijk dat er zoiets onnatuurlijks als een ‘crimineel gen’ bestaat. Het erfelijk materiaal van mensen is voor 99,7 tot 99,9 procent identiek. Wel kunnen er mogelijk mutaties optreden in een bepaald gen, waardoor er stofwisselingsziekten ontstaan die van invloed zijn op […]

Lees de rest

De absurde logica van de waan

‘Als niets waar is en alles slechts als een verhaal wordt opgevat, dan hoef je alleen maar een nieuw dominant verhaal te creëren om de huidige politieke orde te ondermijnen.’ Dat beweert Susan Neiman in haar boek Verzet en rede in tijden van nepnieuws (2017). Postmodernisme en neoliberalisme lijken elkaar goed te vinden in een […]

Lees de rest

Het viraal gaan van de waan

Speaking days after the death of the Russian opposition leader Alexei Navalny, Trump hinted at a self-comparison by adding: “I stand before you today not only as your past and hopefully future president but as a proud political dissident. I am a dissident.” The crowd whooped and applauded. Trump noted that he had been indicted […]

Lees de rest

De actualiteit van Hannah Arendt

‘Het gezond verstand, dat getraind is in utilitair denken, is hulpeloos tegenover dit ideologische superverstand, aangezien totalitaire regimes een functionerende wereld van onzin installeren. De ideologische minachting voor de feitelijkheid bevatte nog altijd de fiere zekerheid van het menselijk meesterschap over de wereld; al met al is het deze minachting voor de werkelijkheid die het […]

Lees de rest

Er komen andere tijden

We leven in een tijd van het ongerijmde. Elke keer dat je denkt dat het niet erger kan gebeurt het toch. Ik lees en hoor het ene na het andere rampenscenario. Er breekt een burgeroorlog uit in de Verenigde Staten, in Zuid-Afrika ook, Poetin valt Finland of Polen binnen of allebei, er komen opnieuw bussen […]

Lees de rest

De waan van een nieuw begin

Gisteren was het op de dag een jaar geleden dat ik mijn boek Het algoritme van de waan, naoorlogse geschiedenis van een babyboomer mocht presenteren in de Gysbert Japicxzaal in Tresoar. Zoals ik al eerder liet weten, ben ik achteraf bezien niet zo tevreden met dit boek. Ik had er beter aan aan gedaan nog […]

Lees de rest

Rusland & het verweesde Westen

‘Russische afwijzing van de ‘Westerse’ waarden als democratie, tolerantie of mensenrechten, schopt tegen het zere been. Toch vragen wij ons zelden af wat nou echt achter deze afwijzing schuilgaat; wij denken meteen aan superioriteitsgevoelens en rabiaat nationalisme. Maar wanneer er een bres in dit standaardbeeld wordt geslagen, ontvouwt zich een heel ander verhaal. De Russische […]

Lees de rest

De waan van de alomtegenwoordigheid

‘Een naam die allen bekend in de oren klinkt. Hij is een alomtegenwoordig wereldpoliticus die een enorm en voor velen onbekend land voorstelt. Als dominant leider van het politiek toneel is hij het onderwerp van verschillende onderzoeken. Iedereen heeft wel een eigen mening over de huidige president van de Russische Federatie. In deze masterproef nemen […]

Lees de rest

Sla die spiegel in stukken

Vanuit mijn standpunt zal ik niet wankelen. En van mijn plaats zal ik niet bewegen.Tot er een einde komt aan dit alles. Geheiligd en verheerlijkt zij de naam van God.  Dat zong de Joodse rabbi Levi Jitzchak uit Berditschew nadat hij de goddelijke gerechtigheid in twijfel had getrokken. Maar hij zong dit ook als bevestiging van […]

Lees de rest

De fatale sprong in de waan

‘Een pijnigende voorstelling: dat vanaf een bepaald punt in de tijd de geschiedenis ophield reëel te zijn. Zonder het te merken heeft de hele mensheid plotseling de realiteit verlaten; alles wat sindsdien is gebeurd is absoluut niet waar, maar we kunnen het niet merken. Onze taak is nu dit punt te ontdekken, en zolang we […]

Lees de rest

De Fryske spagaat yn Ensafh

In siel krijt by de berte in wenplak en in namme. Myn berte joech wat rebûlje yn de Fryske famylje doe’t bliken die dat ús mem de nije stamhâlder net Manus Durk neame woe, sa’t de famyljetradysje dat foarskreau. Us heit hjitte Durk Manus, ús pake Manus Durk en ús oerpake wer Durk Manus … […]

Lees de rest

Het onleesbare script van de waan

‘We leven in een bezeten wereld. En wij weten het. Het zou voor niemand onverwachts komen, als de waanzin eensklaps uitbrak in een razernij, waaruit de arme Europese mensheid achterbleef in verstomping en verdwazing, de motoren nog draaiende en de vlaggen nog wapperende, maar de geest geweken.’ Dat schreef de cultuurfilosoof Johan Huizinga in zijn […]

Lees de rest

Waan en de ompoling van goed en kwaad

Het vergelijken van Vladimir Poetin en Adolf Hitler is een gevoelig onderwerp vanwege de ernstige misdaden begaan door Hitler tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende Holocaust. Hoewel er enkele oppervlakkige overeenkomsten kunnen zijn tu het zaak ook de historische context bij dit soort vergelijkingen te betrekken, want die is van cruciaal belang. Overeenkomsten zijn […]

Lees de rest

Poetins samenzwering op klaarlichte dag

De Russische propagandamedia pompten ondertussen complottheoriën rond. Navalnaja zou haar man zelf hebben vermoord met haar „nieuwe vriend”, of de CIA zou het hebben gedaan. Ook werd gesuggereerd dat hij zou zijn overleden na een injectie met coronavaccin Pfizer – een theorie die afgelopen weekend ook door de Nederlandse politicus Thierry Baudet werd overgenomen. Dat […]

Lees de rest

De ‘geestesziekte’ van brute dictators

De Russische president Vladimir Poetin lijdt aan het syndroom van Asperger, een vorm van autisme. Dat is volgens de Britse krant The Telegraph de conclusie van een rapport van het Office of Net Assessment, een geheime denktank van het Amerikaanse leger. In het rapport merkt auteur Brenda Connors, een expert in bewegingsleer van het Amerikaanse Naval […]

Lees de rest

Waar ligt het Stalingrad van Poetin?

“Net zoals Hitler met een korte verrassingsaanval dacht de Sovjet-Unie te kunnen verslaan, zo dacht Poetin met een snelle, agressieve aanval Oekraïne tot overgave te kunnen dwingen, aldus Freedman. “Beiden hebben de tegenstander onderschat. En beiden lijden als gevolg daarvan.”Het mislukken van Hitlers invasie van de Sovjet-Unie was het begin van de ondergang van nazi-Duitsland. […]

Lees de rest

Ontwaken in een goddeloze wereld

Europa heeft ongeveer de wil verloren om te leven. Je ziet het aan allerlei dingen. Het geboortecijfer is historisch laag, iets boven de anderhalve kind per vrouw. De gemiddelde leeftijd is historisch hoog. In Duitsland is dat nu 47 jaar. Maar met oude mensen kun je niet ten strijde trekken. Het feminisme is deels schuldig […]

Lees de rest

De duivel in het gewaad van de waan

‘Poetins beeld had de publieke ruimte doeltreffend vernietigd. Het internet had zich de voorgaande tien jaar net zo ontwikkeld als in andere landen, maar het nam de eigenaardige gedaante aan van een reeks informatiebubbels. Amerikaanse onderzoekers die de blogosferen van de wereld ‘in kaart brachten’, stelden vast dat de Russische blogosferen in tegenstelling tot de […]

Lees de rest

De rest is stilte

Op 28 februari a.s. is het precies een jaar geleden dat ik in Tresoar in Leeuwarden mijn nieuwe boek mocht presenteren: Het algoritme van de waan, naoorlogse geschiedenis in de ogen van een babybomer. ( zie hier) Van alle boeken die ik geschreven heb – dat zijn er inmiddels zo’n stuk of zeven – ben […]

Lees de rest

Taal en verlangen

Postmoderne filosofen hebben de neiging om concepten uit de exacte wetenschap uit hun verband te rukken en alleen metaforisch te gebruiken. Vooral de Franse postmodernisten hebben hier een handje van. Dergelijke praktijken werden genadeloos ontmaskerd door twee natuurkundigen, Alan Sokal en Jean Bricmont, die – door close reading toe te passen op een aantal teksten […]

Lees de rest

De vrede van de babyboomers

“Want als Poetin die oorlog wint, bestaat het Europa zoals u en ik dat jaren gekend hebben niet meer. Ik heb in mijn leven nog nooit de bel in Europa zo luid horen klinken als hij nu klinkt.” Dat zei Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO gisteren in een gesprek op Radio […]

Lees de rest

Are we on the eve of destruction?

Dat scheef Thomas von der Dunk in een ingezonden stuk de NRC van gisteren. Behartenswaardige woorden. Ik ben van nature geen doemdenker, maar deze woorden doen me wel terugdenken aan mijn eigen ingezonden stuk, dat een jaar geleden verscheen in de Leeuwarder Courant, als opmaat voor mijn boek Het algoritme van de waan. Dit was […]

Lees de rest

Het geheugen en de taal

  ‘ Materiële beschrijvingen, geografische details, alles klopt, met ongeëvenaarde precisie. De objectieve werkelijkheid ten voeten uit. Rampen volgen elkaar op, martelingen, bloedvergieten en ander leed, maar als er iets deel uitmaakt van de objectieve werkelijkheid dan dat wel. En als iets de stijl van Willem Frederik Hermans bepaalt, dan is het de daarin uitgedrukte […]

Lees de rest

Life is not okay

Soms schrijf je een tekst die je daarna blijft achtervolgen als een droom zich telkens herhaalt. Op 24 november 1994 vond in Amsterdam een aanslag op Rob Scholte plaats. Over de expositie van het autowrak, dat van die aanslag was overgebleven, scheef ik een paar maanden later een artikel in De Volkskrant. Deze tekst is […]

Lees de rest

Ik ging naar Bommel om de brug te zien

Lees maar, er staat niet wat er staat. Er staat:‘O moeder, nooit zult gij de bontjas dragenwaarvoor elk dubbeltje werd omgedraaid,en niet meer ga ik op mijn vrije dagenmet een paar bloemen naar het hospitaal,maar breng de rozen naar de Kerkhoflaan…’ Deze regels zijn ontleend aan het beroemde, lange gedicht Awater van Martinus Nijhoff. ‘Lees […]

Lees de rest

Voetbal, roken en de dood

In 1958 zag ik bij ons thuis Toon Hermans op tv met zijn onemanshow. Daarin zat zijn beroemde act over Ajax-Elinkwijk. Het toeval wil dat ik kort daarvoor in het oude Ajaxstadion in De Meer een wedstrijd van Ajax tegen Elinkwijk had gezien. Hoe kon het ook anders? Ik was toen elf jaar, en woonde […]

Lees de rest